ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE KENDİNİ SABOTAJ, OLUMSUZ DEĞERLENDİRİLME KORKUSU VE BENLİK SAYGISI

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 177 - 198, 28.12.2019

Yasemin Çelik , Gaye Atilla

Öz

Bu araştırmanın amacı
kendini sabotaj, olumsuz değerlendirilme korkusu ve benlik saygısı arasındaki
ilişkiyi ve bu üç kavramın demografik değişkenler açısından anlamlı bir
farklılık olup olmadığını incelemektir. Araştırma, Akdeniz Üniversitesi
Manavgat Meslek Yüksekokulunda 2018-2019 akademik yılı bahar döneminde farklı
bölümlerde ön lisans öğrenimi gören 325 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Kendini
Sabotaj Ölçeği, Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ölçeği, Benlik Saygısı Ölçeği
ve Demografik Bilgi Formu aracılığıyla üniversite öğrencilerinden (N=325)
toplanan veriler betimsel istatistikler, bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü
varyans analizi (ANOVA) teknikleri ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, kendini sabotaj ile olumsuz değerlendirilme korkusu arasında pozitif,
kendini sabotaj ile benlik saygısı arasında negatif, olumsuz değerlendirilme
korkusu ile benlik saygısı arasında negatif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Kendini sabotaj, Olumsuz değerlendirilme korkusu, Benlik saygısı

Kaynakça

• Akın, Ahmet (2012), "Kendini Sabotaj Ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması", Eğitim ve Bilim, Cilt. 37, Sayı: 164, ss. 176-197.
• Alkan, Volkan (2015), Akademik Ortamlara Olumsuz Değerlendirilme Korku Ölçeğinin Geliştirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Barutçu Yıldırım, Funda (2015), Self-Handicapping Among University Students: The Role Of Gender, Self-Esteem, Procrastination, Test Anxiety, And Self-Compassion. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Baumeister, Roy F. - Campbell, Jennifer D. - Krueger, Joachim I. - Vohs, Kathleen D. (2003), “Does High Self-Esteem Cause Betterperformance, Interpersonal Success,Happiness, or Healthier Lifestyles?”, Psychological Science in The Public Interest, Cilt. 4, Sayı: 1, ss. 1-10.
• Bobo, Jennifer L. - Whitaker, Keila C. - Strunk, Kamden K. (2013), “Personality and student self-handicapping: A cross-validated regression approach”, Personality and Individual Differences, Cilt. 55, Sayı: 5, ss. 619-621.
• Büyükgöze, Hilal ve Gün, Feyza (2015), “Araştırma Görevlilerinin Kendini Sabotaj Eğilimlerinin İncelenmesi”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt. 8, Sayı: 2, ss. 689-704.
• Carleton, R. Nicholas - Collimore, Kelsey C. - Asmundson, Gordon J. (2007), “Social anxiety and fear of negative evaluation: Construct validity of the BFNE-II”, Journal of Anxiety Disorders, Cilt. 21, Sayı: 1, ss. 131-141.
• Cast, Alicia D. ve Burke, Peter J. (2002), “A theory of self-esteem”, Social forces, Cilt. 80, Sayı: 3, ss. 1041-1068.
• Collins, Kerry A. - Westra, Henny A. - Dozois, David J. - Stewart, Sheryy H. (2005), “The validity of the brief version of the Fear of Negative Evaluation Scale”, Journal of anxiety disorders, Cilt. 19, Sayı: 3, ss. 345-359.
• Çam, Sabahhattin – Sevimli, Dilek - Yerlikaya, Ercüment (2010), “Olumsuz Değerlendirilmekten Korkma Ölçeği'ne (Odkö) İlişkin Bir Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması”, Journal of the Cukurova University Institute of Social Sciences, Cilt. 19, Sayı: 1, ss. 132-140.
• Çetin, Bayram - Doğan, Tayfun - Sapmaz, Fatma (2010), “Olumsuz değerlendirilme korkusu ölçeği kısa formu’nun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması”, Eğitim ve Bilim, Cilt. 35, Sayı: 156, ss. 205-216.
• Çuhadaroğlu, Füsun (1986), Adolesanlarda Benlik Saygısı, Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara.
• Doğan, Tayfun (2009), Bilişsel ve kendini değerlendirme süreçlerinin sosyal anksiyete açısından incelenmesi, Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Del Mar Ferradás, Maria - Freire, Carlos - Valle, Antonio - Núñez, Jose Carlos - Regueiro, Bibiana - Vallejo, Guillermo (2016), “The relationship between self-esteem and self-worth protection strategies in university students”, Personality and Individual Differences, Cilt. 88, ss. 236-241.
• Dönmez, Ali (1985), “Denetim Odağı, Kendine Saygı ve Üç Değişken:«Çevre Büyüklüğü, Yaş, Aile Ortamı»”, Eğitim ve Bilim, Cilt. 10, Sayı: 55, ss. 4-15.
• Elmas, Pınar ve Akfırat, Serap (2015), “Mazeret bulma eğilimi ile özsaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi: Mazeret bulma eğilimi başarısızlık durumunda özsaygıyı korur mu? Başlangıçtaki özsaygı düzeyinin rolü”, Psikoloji Çalışmaları Dergisi, Cilt. 34, Sayı: 2, ss. 17-34.
• Elmas, Aydan Gözden ve Aşçı, F. Hülya (2017), “Sporcularda Kendini Sabotaj: Benlik Saygısı, Başarı Hedeflfleri Ve Başarısızlık Korkusunun Rolü”, Turkiye Klinikleri Journal Of Sports Sciences, Cilt. 9, Sayı: 3, ss. 108-117.
• Eriş, Yasemin ve İkiz, F. Ebru (2013), “Ergenlerin benlik saygısı ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişki ve kişisel değişkenlerin etkileri”, Turkish Studies, Cilt. 8, Sayı: 6, ss. 179-193.
• Güloğlu, Berna - Karaırmak, Özlem (2010), “Üniversite Öğrencilerinde Yalnızlığın Yordayıcısı Olarak Benlik Saygısı Ve Psikolojik Sağlamlık”, Ege Eğitim Dergisi, Cilt. 11, Sayı: 2, ss. 73-88.
• Ganda, Daniel Ribeiro ve Boruchovıtch, Evely (2015), “Self-handicapping strategies for learning of preservice teachers”, Estudos de Psicologia (Campinas), Cilt. 32, Sayı: 3, ss. 417-425.
• Gencer, Eylem ve İlhan, Ekrem Levent (2012), “Badmintoncuların Benlik Saygısı Yapılarının İncelenmesi”, Beden Egitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, Cilt. 6, Sayı: 1, ss. 94-101.
• Hazel, Michael - Keaten, James - Kelly, Lynne (2014), “The relationship between personality temperament, communication reticence, and fear of negative evaluation”, Communication Research Reports, Cilt. 31, Sayı: 4, ss. 339-347.
• Heatherton, Tood F. - Wyland, Carrie L. - Lopez, Shane J. (2003), Assessing self-esteem. Positive psychological assessment: A handbook of models and measures, ss. 219-233.
• Hendrix, Kristin S. ve Hirt, Edward R. (2009), “Stressed out over possible failure: The role of regulatory fit on claimed self-handicapping”, Journal of Experimental Social Psychology, Cilt. 45, Sayı: 1, ss. 51-59.
• Jibeen, Tahira - Baig, Mirza Muhammed Zubair - Ahmad, Mahmood Mudassar (2018), “Fear of Negative Evaluation and Communication Apprehension: The Moderating Role of Communicative Competence and Extraversion Personality Trait in Pakistani Academia”, Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, Cilt. 37, Sayı: 2, ss. 185-201.
• Karner-Huţuleac, Adina (2014), “Perfectionism and self-handicapping in adult education”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, Cilt. 142, ss. 434-438.Keighin, Melisaa - Butcher, Kelsey - Darnell, Michael (2009), “The effect of introversion and extraversion on the fear of negative evaluation”, Undergraduate Research Journal for the Human Sciences, Cilt. 8, Sayı: 1.
• Kılıç, Mehmet (2015), Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Doctoral dissertation, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Koydemir, Selda ve Demir, Ayhan (2007), “Psychometric properties of the brief verision of the fear of negative evaluation scale in a turkish sample”, Psychological reports, Cilt. 100, Sayı: 3, ss. 883-893.
• Kuczka, Kendy K. ve Treasure, Darren C. (2005), “Self-handicapping in competitive sport: Influence of the motivational climate, self-efficacy, and perceived importance”, Psychology of Sport and Exercise, Cilt. 6, Sayı: 5, ss. 539-550.
• Leondari, Angeliki ve Gonida, Eleftheria (2007), “Predicting Academic Self-Handicapping İn Different Age Groups: The Role Of Personal Achievement Goals And Social Goals”, British Journal Of Educational Psychology, Cilt. 77, ss. 595-611.
• Martin, A. Kathleen ve Brawley, R. Lawrence (2002), “Self-handicapping in physical achievement settings: The contributions of self-esteem and self-efficacy”, Self and Identity, Cilt. 1, Sayı: 4, ss. 337-351.
• Ömür, Yunus Emre - Aydın, Recep - Argon, Türkan (2014), “Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ve Akademik Sahtekârlık”, Eğitim Ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori Ve Uygulama, Cilt. 5, Sayı: 9 ss. 131-149.
• Özçetin, Yeter Sinem Üzer ve Hiçdurmaz, Duygu (2016), “Kendini Sabote Etme ve Ruh Sağlığı Üzerine Etkisi”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, Cilt. 8, Sayı: 2, ss. 145-154.
• Özkan, İshak (1994), “Benlik Saygısını Etkileyen Etkenler”, Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, Cilt. 3, Sayı: 3, ss. 4-9.
• Sahranç, Ümit (2011), “An İnvestigation Of The Relationships Between Self-Handicapping and Depression, Anxiety, And Stress”, Iojes, Cilt. 3, Sayı: 2, ss. 526-540.
• Schwinger, Malte - Wirthwein, Linda - Lemmer, Gunnar - Steinmayr, Ricarda (2014), “Academic self-handicapping and achievement: A meta-analysis”, Journal of Educational Psychology, Cilt. 106, Sayı: 3, ss. 744- 761.
• Standage, Martny - Treasure, Darren C., Hooper, Katherine ve Kuczka, Kendy (2007), “Self‐handicapping in school physical education: The influence of the motivational climate”, British Journal of Educational Psychology, Cilt. 77, Sayı: 1, ss. 81-99.
• Stewart, Martina Arazzini ve De George-Walker, Linda (2014), “Self-handicapping, perfectionism, locus of control and self-efficacy: A path model”, Personality and Individual Differences, Cilt. 66, ss. 160-164.
• Prapavessis, Harry ve Grove, J. Robert (1998), “Self-handicapping and self-esteem”, Journal of Applied Sport Psychology, Cilt. 10, Sayı: 2, ss. 175-184.
• Rentzsch, Katrin - Wenzler, Michael P. - Schütz, Astrid (2016), “The structure of multidimensional self-esteem across age and gender”, Personality and Individual Differences, Cilt. 88, ss. 139-147.
• Teachman, A. Bethany ve Allen, P. Joseph (2007), “Development of social anxiety: Social interaction predictors of implicit and explicit fear of negative evaluation”, Journal of Abnormal Child Psycholog, Cilt. 35, Sayı:1, ss. 63-78.
• Tekir, Özlem - Yaşar, Öznur - Çevik, Celalettin - Dikoğlu, Merve - Kaymak, Gözde Özsezer (2018), “Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Depresyon ve Benlik Saygısı Düzeylerinin İncelenmesi”, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt. 8, Sayı: 1, ss. 15-21.
• Török, Lilla ve Szabó, Zsolt Peter (2018), “The theory of self-handicapping: Forms, influencing factors and measurement”, Československá Psychologie: Časopis Pro Psychologickou Teorii a Praxi, Cilt. 62, Sayı: 2, ss. 173-188.
• Urdan, Tim ve Midgley, Carol (2001), “Academic self-handicapping: What we know, what more there is to learn”, Educational Psychology Review, Cilt. 13, Sayı: 2, ss. 115-138.
• Villarosa-Hurlocker, Margo C. - Whitley, Robert B. - Capron, Daniel W. - Madson, Michael B. (2018), “Thinking while drinking: Fear of negative evaluation predicts drinking behaviors of students with social anxiety”, Addictive behaviors, Cilt. 78, ss. 160-165.
• Vogel, Erin A. - Rose, Josen P. - Roberts, Lindsay R. - Eckles, Katherny (2014), “Social comparison, social media, and self-esteem”, Psychology of Popular Media Culture, Cilt. 3, Sayı: 4, ss. 206-222.
• Weeks, Justin W. - Heimberg, Richard G. - Fresco, David M. - Hart, Trevor A. -Turk, Cynthia L. - Schneier, Frnaklin R., - Liebowitz, Michael R. (2005), “Empirical validation and psychometric evaluation of the Brief Fear of Negative Evaluation Scale in patients with social anxiety disorder”, Psychological assessment, Cilt. 17, Sayı: 2, ss. 179-190.
• Yavuzer, Yasemin (2015), “Investigating the Relationship between Self-Handicapping Tendencies, Self-Esteem and Cognitive Distortions”, Educational Sciences: Theory and Practice, Cilt. 15, Sayı: 4, ss. 879-890.
• Yıldırım, Funda Barutçu ve Demir, Ayhan (2017), “Kendini Engellemenin Yordayıcıları Olarak Öz Saygı, Öz Anlayış ve Akademik Özyeterlilik”, Ege Eğitim Dergisi, Cilt. 18, Sayı: 2, ss. 676-701.
• Yıldırım, Taşkın - Çırak, Yüksel - Konan, Necdet (2011), “Öğretmen adaylarında sosyal kaygı”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt. 12, Sayı: 1, ss. 85-100.Yıldız, Murat ve Çapar, Betül (2010), “Orta Öğretim Öğrencilerinde Benlik Saygısı İle Dindarlık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi” Din bilimleri Akademik Araştırma Dergisi. Cilt. 10, Sayı: 1, ss. 103-131.
• Yöyen, Elif (2017), “Üniversite Öğrencilerinin Benlik Saygısı ve Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt. 25, Sayı: 6, ss. 2185-2198.Zuckerman, Miron ve Tsai, Fen (2005), “Costs of self-handicapping”, Journal of Personality, Cilt. 73, Sayı: 2, ss. 411-442. doi: 10.1111/j.1467-6494.2005.00314.x