Değerler Eğitiminin Referansları Bağlamında Hacı Bektaş-ı Velî’nin Makâlâtı

Yıl 2016, Cilt: 13 Sayı: 1, 0 - 0, 19.10.2016

Mustafa Çoban

Öz

Hacı Bektaş-ı Veli, Horasan’dan gelerek Sulucakarahöyük’e yerleşmiş Türkmen dervişidir. Yeniçeri Ocağı ve Bektâşî tarikatının piri olduğunun kabul edilmesi, Alevî-Bektâşî Tarikatının önemli şahsiyetlerinden birisi olmasına rağmen döneminin sûfî kaynaklarında adının geçmemiş olması, Hacı Bektaş-ı Velî etrafında zaman zaman dinî, siyasî ve ideolojik tartışmalara sebep olmuştur. Anadolu erenlerinin hiçbirisi onun kadar menkıbevî bir konum kazanmamıştır. Bu noktada olmasının nedenlerinden birisi de çok fazla müridi olan Baba İlyas’ın halifeliğinin ona nasip olmasıdır.Hacı Bektaş Veli,Tasavvuf etrafında oluşan İslâm’ın temel prensipleri,“iman, ahlâk ve ibadet” kavramlarını mistik bir yorumla muhabbet, sevgi ve hoşgörü çerçevesinde açıklamış,yol ve hal insanıdır.

Hacı Bektaş-ı Veli “Her ne ararsan kendinde ara”,“Yetmiş iki milleti bir gör”, “Düşmanın dahi insan olduğunu unutma”, “Bir olalım, iri olalım, diri olalım” diyerek bugün bile insanlığın çok uzak olduğu değerleri tavsiye ederek Değerler Eğitimi’nin konusu olan birçok ana başlığı o dönemde kendine has bir yorumla ifade edebilmeyi başarmış ve sözleri günümüze kadar ulaşmıştır.

Bu çalışmada seküler ahlâk algısı ile ahlâkî değerlerin örselendiği zamanımızda Değerler Eğitiminin ana konularıyla ilgili olarak Hacı Bektaş-ı Veli’nin Makâlât’ından örnekler tahlil edilerek, son dönemde, zaman zaman spekülatif de olsa üzerinde tartışmaların devam ettiği değerlerin insanlığa kazandırılmasında katkısı incelenecektir.

Anahtar Sözcükler: Hacı Bektaş-ı Velî, Makâlât, Değerler, Eğitim, İslâm