Mar’aşîzâde Ahmed Kuddûsî’nin Vasiyyetnâme Adlı Eseri

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 1, 151 - 166, 21.04.2019

Lütfi Alıcı Gülcan Alıcı

Öz

Mar’aşîzâde Ahmed Kuddûsî, XVIII. asrın ikinci yarısı ile XIX. asrın ilk
yarısında yaşamıştır. Babası, Maraş’tan Bor’a göç eden Nakşibendî mürşidi
Eş-Şeyh Seyyid İbrahim Efendi’dir. Ahmed Kuddûsî, H 1183-M 1769 yılında
Niğde’nin Bor ilçesinde doğmuştur.  İlim
tahsili ve tasavvufi seyrüsülukunun ardından Kuddûsî’ye, babası ve Turhallı
Mustafa Efendi tarafından Nakşıbendî icâzetnâmesi verilmiştir. Kuddûsî, Hz.
Peygamber’e muhabbeti sebebiyle Hicaz’a gitmiş, Mekke ve Medine civarında on
yedi yıl mücavir olarak kalmıştır. Bor’a döndükten sonra bir müddet Nakşî
usulünce icazet veren Kuddûsî, ehlullahtan aldığı manevi bir işaretle Kâdirî tarikatına
geçmiştir. H 1265-M 1849 tarihinde vefat eden Kâdirî mürşidi Mar’aşîzâde Ahmed
Kuddûsî’nin kabri Niğde’nin Bor ilçesindedir. Şiirlerinde Kuddûsî mahlasını
kullanan mutasavvıf şairin en tanınmış eseri divanıdır. Kuddûsî Divanı’nda
tasavvuf yolunun başlangıcından nihayetine kadar adap ve erkânı anlatmaktadır. Ahmed
Kuddûs’nin diğer bir önemli eseri Vasiyyetnâme-i Kuddûsî adlı risalesidir.
Risale, dini tasavvufi mensur bir vasiyetnamedir. Eser, hacim itibariyle küçük,
muhteva bakımından oldukça zengin bir risaledir. Kuddûsî, bu eseri başta
yakınları olmak üzere bütün Müslümanlara dini tasavvufi tavsiye ve nasihatlerde
bulunmak amacıyla yazmıştır. Risale, anılan muhtevasıyla son derece kıymetli ve
model bir eserdir.

Anahtar Kelimeler

Maraş, Ahmed Kuddûsî, tasavvuf, Kadiriye

Kaynakça

• Ahmed Kuddûsî Mar’âşî, İcâzet-nâme, Konya Koyunoğlu Müzesi ve Kütüphanesi (KKMK) Türkçe Yazmaları, TY. Nu.: 10111.
• Alıcı, Lütfi (2017), Mar’aşî-zâde Ahmed Kuddûsî Risâleler (Pend-Nâme-Vasiyyet-Nâme-İcâzet-Nâme-Nasâih ve Mektuplar) Çeviri Yazı-Tıpkıbasım, Noya Medya Yay., Kahramanmaraş.
• Alıcı, Lütfi; Gedik, Sadi (2018), Mar’aşîzâde Ahmed Kuddûsî ve İcâzetnâme-i Kuddûsî Adlı Eseri, International Journal of Language Academy, Volume 6/1 March 2018 p. 220/235.
• Cebecioğlu, Ethem (1997), Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Rehber Yay., Ankara.
• Çınar, Bekir (2003), “Türk Edebiyatında Vasiyetnâmeler İki Şair (Tıflî/ Tarzî) Arasında Kalan Vasiyet”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, S.9, s.115-140. KOCAV, İstanbul 2003, s. 115-116.
• Doğan, Ahmet (2013), Kuddûsî Divanı Tenkitli Metin, Akçağ Yay., Ankara.
• Gümüş, N. (2009), İsmâ‘il Hakkı Bursevî’nin Vasiyet-nâme’si, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9 (1), 23-76.
• Han, Alp Eren (2018), Hazînetü’l- Esrâr ve Ganîmetü’l- Ebrâr, KMBB Yay., Kahramanmaraş.
• http://www.ehlisunnetbuyukleri.com (09.11.2016).
• https://www.yazmalar.gov.tr (23.11. 2016).
• http://www.ilimveirfan.com.tr (27.11.2016).
• http://www.kuranmeali.org (12.09. 2018).
• https://tr.wikipedia.org (09.11.2016).
• Kara, Mustafa (2004), Metinlerle Osmanlılarda Tasavvuf ve Tarikatlar, Sır Yay., İstanbul.
• Köksal, M. Âsım (2001), Hak Âşık’ı, Büyük Mürşid Ahmed Kuddûsî (KS), (hzl.: A. C. Köksal) Köksal Yay., İstanbul.
• Kuddûsî, Külliyât-ı Kuddûsî, Konya Mevlânâ Müzesi Kütüphanesi (KMMK), TY.: Nu.: 2444.
• Kuyumcu, Fehmi (1982), Kuddûsî Dîvânı, Gaye Matbaacılık Sanayi Yayınları, Ankara.
• Özdamar, Mustafa (2003), Kuddûsî, Kırkkandil Yay., İstanbul.
• Sunar, Hüseyin (1998), Ahmed Kuddûsî’nin Hazinetü’l-Esrâr ve Ganîmetü’l-Ebrâr Adlı Eserinin Tercemesi, Tahrîk ve Tahlili, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Tenik, Ali (2011), Ahmed Kuddûsî (İbnü’l-Meraşî), Ukde Yay., Kahramanmaraş.