An Assesment About Usage Of Game Names In Turkey Turkish Dialects

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 2, 394 - 443, 25.10.2019

Türker Barış Bulduk

https://doi.org/10.33437/ksusbd.621733

Cited By: 2

Öz

It is a crucially-known
fact that both folk dances and children's games have been significant in
Turkish lifestyle ever since ancient times. A good number of these games
emerged spontaneously and became an complementary part of life. In parallel
with, the variety of games in Turkish culture presents a considerable worth in
nearly every region of us.  Nevertheless, both the forms and names of play are
forgotten over time with changing living conditions and perception of
entertainment. Plenty of societies protect the games that have been forgotten
with the changing technology and transfer them to the next generations so that
they can benefit from this cultural heritage. Even though many studies have
been conducted on outline procedures of 
children's game  and folk dances
in Anatolia, no comprehensive assesment has been made on what these games are.
Basically, this survey is based on to point out presence of the vocabulary in
Turkey Turkish dialects and focusing on children’s games which have important
role in Turkish culture to determine usage of all games in Turkey Turkish
dialects. Within this perspective, in addition to Assembly dictionary, books
and postgraduate thesis are examined and it is ultimately determined that
plenty of games which are still in dialects are not used in Turkey Turkish. It
is also determined that a great proportion of game names in Turkey Turkish
dialects are not corresponded with morphological patterns of Turkish.

Anahtar Kelimeler

Dialect, Turkey Turkish Dialects, game, child games, folk dances

Oyun Adlarının Türkiye Türkçesi Ağızlarında Kullanımı Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Gerek
halk oyunlarının gerekse çocuk oyunlarının Türklerin yaşantısında, çok eski
dönemlerden bu yana, ne denli önemli olduğu bilinen bir gerçekliktir. Bu
oyunların büyük bir kısmı kendiliğinden ortaya çıkmış ve yaşamın bütünleyici
bir ögesi olmuştur. Buna bağlı olarak, Türk kültüründeki oyun çeşitliliği hemen
her bölgemizde azımsanmayacak bir zenginlik arz etmektedir. Buna rağmen bu
oyunların hem oynanma biçimleri hem de adları, yaşam şartlarının ve eğlence
anlayışının değişmesiyle zamanla unutulmaktadır. Birçok toplum, değişen
teknoloji ile birlikte unutulmaya başlamış olan oyunlarını koruma altına alarak
sonraki kuşakların bu kültürel mirastan faydalanmasına olanak sunmaktadır.
Anadolu’daki çocuk oyunlarının ve halk oyunlarının oynanma biçimleri üzerine
birçok çalışma yapılmışsa da bu oyunların neler olduğu üzerine kapsamlı bir
değerlendirme yapılmamıştır. Bu araştırma, Türkiye Türkçesi ağızlarındaki söz
varlığına dayalı bir çalışma olup Türk kültüründe önemli bir yeri olan çocuk
oyunları ve halk oyunları başta olmak üzere, Türkiye Türkçesi ağızlarındaki bütün
oyunların kullanımlarını tespit etmeye yöneliktir. Bu kapsamda, Derleme
Sözlüğü’ne ek olarak Türkiye Türkçesi ağızları üzerine hazırlanmış kitap ve
lisansüstü tezler taranmış, ağızlarda varlığını sürdüren birçok oyun adının
Türkiye Türkçesinde kullanılmadığı görülmüştür. Ayrıca Türkiye
Türkçesi ağızlarındaki oyun adlarının büyük bir bölümünün Türkçenin morfolojik
özelliklerine uygun olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ağız, Türkiye Türkçesi Ağızları, oyun, çocuk oyunları, halk oyunları

Kaynakça

• And, Metin (2003), Oyun ve Bügü, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Atalay, Besim (2018), Divanü Lugat-it Türk (Dizin), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Bali, Aslı (2017), "Halk Oyunları Üzerine Bilimsel Bir Araştırma: Mersin İli Silifke İlçesi Örneği", Karadeniz Dergisi, S. 33, s. 78-91.
• Başal, Handan Asude (2007), "Geçmiş Yıllarda Türkiye'de Çocuklar Tarafından Oynanan Çocuk Oyunları", Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 20, s. 243-266.
• Dilçin, Cem (1983), Yeni Tarama Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Doğan, D. Mehmet (2001), Büyük Türkçe Sözlük, Vadi Yayınları, Ankara.
• Ekmekçioğlu İsmail, Bekar Cüneyt, Kaplan Metin (2001), Türk Halk Oyunları, Esin Yayınevi, İstanbul.
• Kurumu, Türk Dil (1998), Türkçe Sözlük, 9. Baskı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Kurumu, Türk Dil (2009), Derleme Sözlüğü, 3. Baskı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Onur, Bekir (1992), Oyuncaklı Dünya, V Yayınları, Ankara.
• Telli, Burak (2019). "Hatay Ağzından Derleme Sözlüğü'ne Katkılar", Tarih Okulu Dergisi, XXXVIII, ss. 664-693.