Türkiye’de Maden İşletmelerinde Yatırım Teşvik Uygulaması Ve Örneklerle Muhasebe Kayıtları

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 2, 1135 - 1163, 20.10.2020

Mustafa Kısakürek , Seval Elden , Mesut Tatlı

https://doi.org/10.33437/ksusbd.690792

Cited By: 1

Öz

Ülkemizde özellikle son yıllarda madencilik sektörünün gelişmesine paralel olarak mevzuatta bazı değişiklikler yapılmıştır. Yatırımları desteklemek için yapılan teşvikler sürekli olarak güncellenmesine rağmen, gerek sektöre yönelik vergisel düzenlemeler gerekse de sektöre özel teşvik uygulamalarına duyulan ihtiyaç her geçen gün giderek artmaktadır. Madencilik sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin ekonomi içindeki yeri, kendilerine has yapısı ve çoğunun çok uluslu işletme özelliği göstermesi finansal tablolarında sundukları bilgilerin anlaşılır ve karşılaştırılabilir olması açısından önem arz etmektedir. Bu yüzden, devlet teşviki, işletme tarafından teşvikin elde edilmesi için gerekli koşulları yerine getireceğine ve teşvikin elde edileceğine dair makul bir güvence olmadan finansal tablolarına yansıtılamaz.
Bu çalışmada maden sektöründe faaliyette bulunan krom maden işletmesinin yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması yaparak yatırım indirimi istisnalarından yararlanırken yapılması gereken muhasebe kayıtları örneklerle incelenmiştir. Bu kapsamda, işletmenin yatırım teşvik belgesi alınmasından başlanılarak yapılması gereken muhasebe kayıtları, işlemlerle alakalı bilgiler ve hesaplamalar Ekonomi Bakanlığının belirlediği kriterlere ve ilgili mevzuata uygun bir şekilde ilgili örnekler yardımıyla ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

maden işletmesi, devlet teşvikleri, maden işletmelerinde devlet teşvikleri ve muhasebeleştirilmesi

Investment And Accounting Promote Their Application In The Sample Records Turkey Mine

Öz

In Turkey, some changes have been made in the legislation in parallel with the development of the mining sector, especially in recent years. Although incentives to support investments are constantly updated, the need for both tax regulations for the sector and sector-specific incentives are increasing day by day. The place of the companies operating in the mining sector in the economy, their unique structure and the fact that most of them have multinational business characteristics are important in terms of being understandable and comparable in the financial statements. Therefore, government incentives cannot be reflected in their financial statements without reasonable assurance that the business will meet the conditions required to obtain the incentive and that the incentive will be obtained.
The purpose of the study is to explain with the help of examples the accounting records that need to be made while benefiting from the investment incentive exemptions by making investment expenditures within the scope of the investment incentive certificate of the chrome mining company operating in the mining sector. In this context, the accounting records, transactions related information and calculations to be made starting from obtaining the investment incentive certificate of the enterprise have been handled with the help of relevant examples in accordance with the criteria set by the Ministry of Economy and the relevant legislation. As a result, it was determined that the company selected as an example benefited from investment incentives. In addition, it has been concluded that the company does not mislead decision-makers who will receive information from the company, since it has adopted the principles of practice in the legislation.

Anahtar Kelimeler

Mining Plant, Government incentives, Government Incentives and Accounting in Mining Enterprises

Kaynakça

• Acar, Durmuş- Dalğar, Hüseyin- Akın, Osman (2012);“Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Uygulaması İle Hesaplanan Maliyetler İle Mevcut Maliyetlerin Karşılaştırılması: Mermer İşletmesi Örneği”, Muhasebe Bilim Dünyası dergisi, Cilt:14, Haziran, ss.1-28.
• Bilginer, Mesut-Afşar, Alican- Akdoğan Zahide(2017),“Teknoloji Geliştirme Bölgelerini Yöneten Teknokent Anonim Şirketlerin Faaliyet Gelirlerinin Vergi Mevzuatı Açısından Değerlendirilmesi ve Alınan Hibelerin TMS 20’ye Göre Muhasebeleştirilmesi”,Journal Of SocialAndHumanitiesSciencesResearch, Vol.4, No: 15, ss.2016-2025.
• Buyruk, Ayşe Nur (2013), “Muhasebe Standartlarına Göre Maden Kaynaklarının Araştırılması, Değerlendirilmesi, Dekapaj İşlemleri ve Muhasebeleştirilmesi”, TheJournal of Academic Social Science Studies, Vol. 6 No:3, Mart, ss.77-90.
• Coşkun, Sedat (2016), “Teşvik Kapsamında Elde Edilen Maddi Duran Varlıkların Muhasebe Standartları Kapsamında İncelenmesi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi Cilt: 5, Sayı: 7, ss.2193-2207.
• Çelik, Tarık Ziyad- Gerekli, İsa- Ertürk, Süleyman- Günay, Yahya- Bilginer Mesut (2015), “TMS 20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:5, Sayı:2, ss.293-304.
• Demir, Fatma ve Çiftci Yavuz (2017), “Maden İşletmelerinde Maliyet Muhasebesi Sistemi: Bir Mermer İşletmesinde Uygulama” Uluslar arası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt:10, Sayı:49, Nisan, ss.596-606.
• Ertaş, Fatih Coşkun- Çidem, İbrahim- Çiğdem, Reşit(2017), “Tarımsal Teşviklerin TMS 20 ve TMS 41 Kapsamında İncelenmesi” Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi; 19(3); Eylül, ss. 577-591.
• Gerekan, Bilal ve Gerekan, Bekar (2014), “Petrol Elde Etme Sürecinde Arama, Geliştirme Ve Terk Etme Faaliyetlerinin Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları Kapsamında Muhasebeleştirilmesi” Mali Çözüm, Ocak-Şubat, ss.55-76.
• Kara, Suat ve Topçu, Dilek (2015), “TMS-20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması Kapsamında Yeni Teşvik Sisteminin Muhasebeleştirilmesi”, World of IFRS Hakemli UFRS Dünyası Dergisi, Ekim-Kasım-Aralık, Sayı:5, ss.10-29.
• Karapınar, Aydın- Figen Zaif -Torun Salih (2010), “Maden İşletmelerinde Uygulanan Muhasebe Politikaları ve Uluslar arası Finansal Raporlama Standardı-6’nın Getirdiği Düzenlemeler”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), ss.43-68.
• Karasioğlu, Fehmi ve Kınalı Fırat (2017), “TMS-20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Finansal Raporlama Süreci”, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt:20, Sayı:2, Kasım, ss.140-150.
• Küçük, Ergün (2018); “Devlet Teşviki Kapsamındaki Düşük Faizli Kredilerin BOBİ FRS Açısından Değerlendirilmesi”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(4); Aralık, ss. 761-784.
• Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği: Resmi Gazete Tarihi: 21.09.2017 ve Resmi Gazete Sayısı: 30187.
• Okutmuş, Ercüment-Uyar,Süleyman-Gövce,Muharrem (2015), “Sağlık Turizminde Devlet Teşviklerinin TMS 20 Kapsamında Muhasebeleştirilmesi”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 16, Sayı 2, ss. 63-82.
• Onay, Ahmet (2016), “Muhasebe Standartları Kapsamında Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:8, Sayı:3,ss.31-45.
• Onocak, Derya ve Çukacı, Yusuf Cahit (2018), “Devlet Teşviklerinin TMS 20, BOBİ FRS ve MSUGT Çerçevesinde Muhasebeleştirilmesi”, Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:5, Sayı:28, Ekim, ss.115-130.
• Özkan, Azzem. ve Aksoylu, Semra. (2012), “Madencilik Endüstrisi: Muhasebe ve Finansal Raporlama”, Muhasebe ve Bilim Dünyası Dergisi (MÖDAV), 14(2), ss.77-97.
• Sönmez, Feriştah (2005), “Devlet Teşvik Ve Yardımlarının Muhasebeleştirilmesi”, Muhasebe Finansman Dergisi, Sayı:28, ss.125-140.
• Sönmez, Alper (2016), “Türkiye Maden Sektörü İhracatına Konjonktürel Faktörlerin Etkisi”, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt:23, Sayı:2, s.s.316-336.
• Tunçez, H. Arif. ve Ateş, Alper(2016) “Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi Ve Devlet Yardımlarının Açıklanması Standardı (TMS 20) Kapsamında Turizm Sektöründe Muhasebe İşlemleri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi Cilt:19 41.Yıl Özel Sayısı ss.87-96.
• Ulusan, Hikmet (2008), “Türk Muhasebe Hukuku Çerçevesinde Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Raporlanması”, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt:22, Temmuz, Sayı:2, ss.416-433.
• Yardımcıoğlu, Mahmut- Çoşkun,Selin-Çoşkun,Sedat-Kocamaz, Hilal (2014), “Maden İşletmelerinde Maden Varlıklarının Edinimi, Hazırlık, Geliştirme ve Arama Giderlerinin TFRS Göre Değerlendirilmesi ve Muhasebeleştirilmesi”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:4, Sayı:2, ss.71-84.
• Yıldız, Feyyaz- Topal,Yusuf- Küçükkahraman,Burak (2012), “Sanayi İşletmelerine Verilen Teşviklerin “TMS 20: Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması” Standardı Işığında İncelenmesi ve Muhasebeleştirilmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İB.F. Dergisi, Cilt:XIV, Sayı:I, ss.295-312.
• Yolcu, Mehmet ve Sağlam, Necdet (2014), Maden İşletmelerinde TMS/TFRS’ye Uygun Finansal Raporlama ve Kapsamlı Uygulama Örnekleri, Detay Yayıncılık, Ankara.
• https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/11/20071127-2.htm (10.11.2019)
• www.ekonomi.gov.tr (Erişim Tarihi: 07.12.2019)
• http://www.sbb.gov.tr/temel-ekonomik-gostergeler/#1539970123300-b0aebfc4-3e3b (21.10.2019)