Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Muhayyilesinde Asılı Duran Sözcükler

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 1, 192 - 202, 30.04.2022

Selim Somuncu , Gamze Zafer

https://doi.org/10.33437/ksusbd.936433

Öz

Tanpınar’ın eserlerinin tarih, mitoloji, psikoloji, müzik gibi disiplinlerle iç içe olması onları çok farklı açılardan yapılan incelemelere konu kılmıştır. Bu durum, Tanpınar’ın çok yönlü kişiliğinin bir parçası olarak eserlerini de çok yönlü bir düzleme taşır. Eserlerinde psikanalitik yorumlara müsait sözcükleri ve söz gruplarını sıklıkla kullanması dikkat çeker. Onun eserlerinde sık kullanılan sözcüklerden “rüya”, “zaman”, “ayna” pek çok araştırmaya konu olur. Bu sözcüklerle birlikte eserlerinde tekrarlanan farklı sözcük ve söz grupları da mevcuttur. Özellikle şiir ve romanlarında müşterek bazı sözcükler ve tamlamalar sıkça karşımıza çıkar. Bunların her biri Tanpınar’ın muhayyilesinde özel anlamlar kazanmış, sıradan sözcük yapıları olmaktan çıkarak şahsi simgeler haline gelmiş sözcüklerdir. Bu çalışmada şahsi simgelerin eserlere yansıması olan sözcük ve söz gruplarına odaklanılmıştır. Bu çalışmanın amacı; Tanpınar’ın muhayyilesindeki imgelerin, şiir ve romanlarındaki benzerliğine dikkat çekmek, alanda yapılacak çalışmalara bir basamak olarak niceliksel veriler sunmak ve bu verileri yorumlamaktır.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hamdi Tanpınar, Şiir, Roman, Söz grubu.

Kaynakça

• Referans1: Alptekin, T. (1975). Bir kültür bir insan –Ahmet Hamdi Tanpınar ve edebiyatımıza bakışlar-, Nakış Yayınları.
• Referans2: Enginün, İ. ve Kerman, Z. (2007). Günlüklerin ışığında Tanpınar’la başbaşa, Dergâh Yayınları.
• Referans3: Gündüz, A. (2009). Birbirimizi kandırmanın dayanılmaz hafifliği: saatleri ayarlama enstitüsü, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 247-260.
• Referans4: Gürbilek, N. (2020). Kör ayna kayıp şark: edebiyat ve endişe, Metis Yayıncılık.
• Referans5: Kaplan, M. (2013). Tanpınar'ın şiir dünyası, Dergâh Yayınları. Referans6: Kerman, Z. (Ed.) (2013). Tanpınar’ın mektupları, Dergâh Yayınları.
• Referans7: Kırımlı, Y. (2006). Bir aşk romanı: huzur veya ben neyim ve bu hal neyin nesi?, Türklük Bilimi Araştırmaları, (19), 343-362.
• Referans8: Özcan, N. (2010). Tanpınar’ın günlüklerinden bakıldığında aydaki kadın, Türkbilig, (20),4-25.
• Referans9: Özsümbül, E. (2020). Ahmet Hamdi Tanpınar düşüncesinde kültürel kimlik ve Mahur Beste romanı örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi.
• Referans10: Somuncu, S. (2011). Huzur ile huzursuzluk ekseninde Tanpınar’ın karakterleri üzerine bir inceleme, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (6), 169-181. (https://doi.org/10.14520/adyusbd.123)
• Referans11: Taburoğlu, Ö. (2019). Tanpınar sözlüğü: şahsi bir masalın simgeleri, Doğu Batı Yayınları.
• Referans12: Tanpınar, A. H. (2009). Aydaki kadın, Dergâh Yayınları.
• Referans13: Tanpınar, A. H. (2018). Bütün şiirleri, Dergâh Yayınları.
• Referans14: Tanpınar, A. H. (2010). Huzur, Dergâh Yayınları.
• Referans15: Tanpınar, A. H. (2010). Mahur beste, Dergâh Yayınları.
• Referans16: Tanpınar, A. H. (2016). Saatleri ayarlama enstitüsü, Dergâh Yayınları.
• Referans17: Tanpınar, A. H. (1997). Sahnenin dışındakiler, Dergâh Yayınları.
• Referans18: Tanpınar, A. H. (1969). Edebiyat üzerine makaleler, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.