SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ KÜRESEL SORUNLARA İLİŞKİN BİLİŞSEL YAPILARININ KELİME İLİŞKİLENDİRME TESTİ İLE İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 3, 1177 - 1193, 31.12.2022

Esen Durmuş , Abbas Eren Sert

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1096539

Cited By: 5

Öz

Küresel sorunları algılayan bu sorunlara çözüm getirebilen ve küresel sorunlarla baş edebilecek bireylerin yetişmesi için eğitim sistemlerinde değişikliğe gidilmiştir. Eğitim sistemi içerisinde bireylere kazandırılmaya çalışılan konuların öğretiminde kavramlar büyük önem taşımaktadır. Kavramların doğru anlaşılması konuların doğru öğrenilmesi ve anlaşılmasını sağlamaktadır. Bu nedenle kavramsal düzeydeki konuların anlaşılması için alternatif ölçme araçları geliştirilmiştir. Kavramsal düzeyde bireylerin bilişsel yapılarını ve kavram yanılgılarını ortaya çıkarmak için geliştirilen alternatif ölçme araçlarından biri de kelime ilişkilendirme testidir. Bu araştırmada sosyal bilgiler dersi kapsamında olan küresel sorunlara ilişkin konuların kelime ilişkilendirme testi ile sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilişsel yapıları ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırma, betimsel tarama modelinin uygulandığı bir araştırmadır. 2020-2021 eğitim öğretim döneminde Elazığ Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi sosyal bilgiler öğretmen adaylarına kelime ilişkilendirme testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda sosyal bilgiler öğretmen adayları ilişkilendirme yaptıkları kelimeler çoğunlukla buzullar, Covid-19, atık, deprem, kuraklık, susuzluk, savaş, korku, ekonomi ve ırkçılık kelimeleri olmuştur. Araştırmada sosyal bilgiler öğretmen adaylarının genel olarak küresel sorunlara ilişkin bilişsel yapıya sahip oldukları saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kelime İlişkilendirme Testi, Küresel Sorunlar, Sosyal Bilgiler

Kaynakça

• Bahar, M. ve Özatlı, N. S. (2003). Kelime iletişim test yöntemi ile lise 1. sınıf öğrencilerinin canlıların temel bileşenleri konusundaki bilişsel yapılarının araştırılması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2), 75-85.
• Bahar, M., Johnstone, A.H. and Sutcliffe, R.G. (1999). Investigation of students’ cognitive structure in elementary genetics through word association tests. Journal of Biological Education, 33(3), 134-141.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. (26. Baskı). Pegem Akademi.
• Canbaba, Z. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin nüfus ve göç kavramına ilişkin algılarının metafor yöntemi ile incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Duran, Ç. (2019). Coğrafya öğretiminde göç üzerine metaforik bir çalışma. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Gençoğlu, S. E. (2019). 6. Sınıf öğrencilerinin doğal afetlere yönelik bilişsel yapılarının kelime ilişkilendirme testi(kit) yoluyla incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karakuş, U. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının doğal afet kavramlarına ilişkin algılarının kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(3), 735-751.
• Keçeci, E.E. (2020). 6. Sınıf öğrencilerinin küresel ısınma konusundaki metaforları ve metaforik algıları. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Binali Yıldırım Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• MEB (2018). Sosyal Bilgiler 4, 5, 6 ve 7. sınıflar Öğretim Programı. https://sosyalciniz. files.wordpress.com/2018/01/sosyal-bilgiler-c3b6c49fretim-programi.pdf
• Olkun, S. ve Toluk Uçar, Z. (2007). İlköğretimde Etkinlik Temelli Matematik Öğretim. (3. Baskı). Maya Akademi Yayın Dağıtım.
• Özdemir, S. M. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme araçlarına ilişkin yeterlikleri ve hizmet içi eğitim ihtiyaçları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(4), 787-816.
• Tokcan, H. (2015). Sosyal Bilgilerde Kavram Öğretimi. (1. Baskı). Pegem Akademi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.