Türkçe Eğitimi Lisansüstü Tezlerde Konuşma Becerisi

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 1, 20 - 30, 30.04.2024

Bilge Destegüloğlu

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1170732

Öz

Konuşamayan avukatların, dinlemeyen doktorların, yazamayan öğretmenlerin arttığı günümüz dünyasında, Türkçe dersinde kazandırılması hedeflenen temel dil becerilerinden biri olan konuşma becerisinin lisansüstü tezlerdeki görünümünü belirlemek çalışmayı önemli kılmaktadır. Bu nedenle çalışmada, Türkçe eğitimi lisansüstü tezlerinde yer alan deneysel süreçlerin konuşma becerisine etkisinin ortaya konulduğu çalışmalara ilişkin görünümleri tespit edebilmek amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi deseni tercih edilmiştir. Veriler, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezine giriş yapılarak 1990-2021 tarihleri arasında konuşma ile ilgili yapılmış lisansüstü tezlerden elde edilmiştir. Çalışmaya konu olan veriler elde edildikten sonra, “konuşma becerisi” özelinde incelenerek betimsel analize tabii tutulmuştur. Devamında içerik analizi yapılarak çalışma, “yıllara göre dağılımına”, “lisansüstü tezlerin üniversitelere ve türlere (yüksek lisans/doktora) göre dağılımına”, “danışman unvanlarının dağılımına” ve “tezlerin yöntem dağılımı” gibi başlıklar altında derinleştirilmiştir. Sonuç olarak yıllara göre konuşma becerisinin çalışılmasında artış görüldüğü, çoğunlukla bu lisansüstü tezlerin yüksek lisans olduğu, konuşma becerisi çalıştıran danışmanların çoğunlukla doçent doktor unvanına sahip olduğu, karma yöntemdense nicel araştırma yöntemlerin daha fazla tercih edildiği ve çalışma grubu olarak en fazla 7. sınıf öğrencilerinin kullanıldığı gibi bulgulara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, Lisansüstü tez, Konuşma becersi, Deneysel çalışma

Kaynakça

• Akaydın, Ş. ve Çeçen M. A. (2015). Okuma becerisiyle ilgili makaleler üzerine bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 40(178), 183- 198.
• Aarnoutse, C. A. J., van den Bos, K. P. ve Brand-Gruwel, S. (1998). Effects of listening comprehension training on listening and reading. The Journal of Special Education, 32(2), 115–126. doi:10.1177/002246699803200206 10.1177/002246699803200206
• Aksu, H. (2021). Ortaokul Türkçe öğretmenlerinin konuşma eğitimine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2013). Yazılı ve sözlü anlatım. Ankara: Akçağ.
• Alpaydın, Y. ve Erol, İ. (2017). Türkiye’de eğitim ekonomisi alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45(45), 23-41.
• Alyılmaz, C. (2010). Türkçe öğretiminin sorunları, Turkish Studies. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 728-749.
• Ayan, L. (2022). Uluslararası öğrencilerin Türkçe anlatma becerilerinin geliştirilmesinde iletişimsel yaklaşım: Tasarım ve uygulama çalışması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Tokat.
• Banguoğlu, T. (2011). Türkçenin grameri. Ankara: Türk Dil Kurumları Yayınları.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Calp, M. (2010). Özel eğitim alanı olarak Türkçe öğretimi. Ankara: Nobel.
• Çaylı, C. (2020). Ortaokul Türkçe derslerinde öğrencilerin dinleme becerisinin geliştirilmesi ve gelişim durumlarının belirlenmesine yönelik bir eylem araştırması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Destegüloğlu, B. (2020). Çocuk kitaplarındaki kötü karakterlerin görünümleri ve ortaokul öğrencilerinin kötü karakterlere ilişkin algıları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
• Doğan, B. (2017). Strateji temelli dinleme etkinliklerinin yedinci sınıf öğrencilerinin dinleme becerisiyle strateji kullanma düzeyine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Doğan, Y. (2009). Konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlik önerileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 185-204.
• Emiroğlu, S. ve Pınar, F. N. (2013). Dinleme becerisinin diğer beceri alanları ile ilişkisi. Turkish Studies, 8(4), 769-782.
• Erdem, İ. (2014). Konuşma eğitimi: Kuram, uygulama, ölçme ve değerlendirme. Editörler: Güzel, A. ve Karatay, H., Türkçe Öğretimi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Ergin, M. (2019). Türk dil bilgisi. İstanbul: Boğaziçi yayınları.
• Eyüp, B. (2020). Türkçe öğretmenleri ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin eğilimleri: Bir içerik analizi (2000-2019). RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21), 536-558.
• Ferreras-Fernández, T., García-Peñalvo, F. J., Merlo-Vega, J. A., ve Martín-Rodero, H. (2016). Providing open access to PhD theses: Visibility and citation benefits. Electronic Library and İnformation Systems, 50(4), 399-416. doi:10.1108/PROG-04-2016-0039
• Forster, N. (1995).The analysis of company documentation. Editor: Cassell, C. and Symon, G., Qualitative methods in organizational research: A pratical quide. London.
• Göçer, A. (2017).Türkçe özel öğretim yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Güneş, F. (2021). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: Pegem Akademi.
• Gürlek, E. (2021). Türkçe öğretmenlerinin dört temel dil becerisinde ölçme ve değerlendirmeye yönelik görüşleri üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Adıyaman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Adıyaman.
• Işıksoluğu, M. (1994). Tezler ve danışmanlık. Eğitim ve Bilim, 18(94), 57-66.
• Karagöz, B. ve Şeref, İ. (2021). Türkçe Eğitimi doktora tezlerine bütünsel bir yaklaşım (1995-2020). SEFAD, (46), 43-68.
• Khalmatova, Z. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde harmanlanmış öğrenme: İstasyon rotasyon modeli. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Ankara.
• Köşeci Gürol, H. (2022). Türkçe öğretiminde yararlanılabilecek çocuk oyunları üzerine bir araştırma ve yeni çocuk oyunu önerileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2019). Türkçe dersi öğretim programı, Millî Eğitim Bakanlığı.
• Navidinia, H., Mobaraki, M. ve Malekzadeh, F. (2019). Investigating the effect of noticing on EFL students’ speaking accuracy. International Journal of Instruction, 12(1), 83-98. https://doi.org/10.29333/iji.2019.1216a.
• Nieminen, P., Sipilä, K., Takkinen, H. M., Renko, M., ve Risteli, L. (2007). Medical theses as part of the scientific training in basic medical and dental education: experiences from Finland. BMC Medical Education, 7(1), 51.
• Osada, N. (2004). Listening comprehension research: A brief review of the past thirty years. Dialogue, 53-66.
• Santhanasamy, C. ve Yunus, M. M. (2022). A systematic review of flipped learning approach in improving speaking skills. European Journal of Educational Research, 11(1), 127-139. https://doi.org/10.12973/eu-jer.11.1.127
• Sönmez, Ö. (2019). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarının Avrupa dilleri öğretimi ortak çerçevesi açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Pamukkale.
• Şen, E. (2017). Çocuk edebiyatında kurmaca gerçeklik üzerine bir inceleme. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tavşancıl, E., Çokluk, Ö., Çıtak, G. G., Kezer, F., Yıldırım, Ö. Y. ve Bilican, S. (2010). Eğitim bilimleri enstitülerinde tamamlanmış lisansüstü tezlerin incelenmesi (2000–2008). Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu.
• Vellayan, G., Singh, C. K. S., Tek, O. E., Yunus, M. M., Singh, T. S. M. ve Mulyadi, D. (2020). A review of studies on cooperative learning strategy to improve ESL students’ speaking skills. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 12(3), 63-68. https://doi.org/10.17762/turcomat.v12i3.466
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, N. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitabı (5, 6, 7 ve 8. Sınıf) etkinliklerinin dil becerilerine dağılımı üzerine bir inceleme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(4), 1445-1456.
• Yılmaz, M. Y. (2020). Türkçe eğitiminde konuşma becerisi. Editör: Güven, A. Z., Türkçe eğitimine genel bir bakış. Ankara.
• Yılmaz, O. (2013). Fatih Erdoğan’ın eserlerinin eğitsel değerler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Yolcusoy, Ö. ve Çetinkaya, G. (2021). Sorularla konuşma eğitimi. Editör: Kara, Ö. T., Sorularla Türkçe eğitimi. Elazığ.