Yaşam Doyumu ve Duygusal Emeğin Örgütsel Nostalji Üzerindeki Etkisi: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Alan Araştırması

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 2, 612 - 623, 31.08.2024

İsmail Bakan , Burcu Erşahan , Makbule Oğuz , Ahmet Zahid Bakan , Rüstem Keleş

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1539668

Öz

Bireyler, yaşamın her alanında kendilerini zorlayacak olaylarla karşı karşıya kalabilmektedirler. Bu zorlayıcı olaylar bireylerin psikolojik dengesine zarar verirken diğer taraftan da yaşam için gerekli olan enerjiyi çıkarır ya da bireyin tüm enerjisini yok ederek savunmasız ve zayıf bırakabilir. Bu durumla karşılaşan bireylerin yaşam doyumları olumsuz yönde etkilenir. Oysa yaşam doyumu bireyler için önemli bir olgu olup, bireyin tüm hayatında başarılı ve mutlu olabilmesi için gerekli olan temel hususlardan bir tanesidir. Yaşam doyumu bireyin hayatının sadece bir kısmıyla alakalı bir olgu olmayıp tüm yaşamıyla alakalı hayattan memnun olması durumudur. Duygusal emek kavramı ise, kurumlar tarafından belirlenen duyguların çalışanlar tarafından sergilenmesidir. Örgütsel psikoloji ve işyeri duygusal deneyimleri, çalışanların çalışma yaşamları üzerinde derin etkilere sahiptir. Geçmişteki başarılar, kökler ve örgütün temel değerleri ile ilişkilendirilen örgütsel nostalji kavramı, çalışanların kuruma olan bağlılığını ve diğer örgütsel davranış deneyimlerini etkileyebilir.
Bu çalışma, sağlık sektöründe çalışan bireylerin yaşam doyumu ve duygusal emek deneyimlerinin örgütsel nostalji üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Sağlık çalışanlarının mesleki yaşamları boyunca deneyimledikleri duygusal emek ve yaşam doyumu, örgütsel nostaljiyi nasıl etkileyebilir? Bu sorunun yanıtı, sağlık çalışanlarının iş deneyimlerini anlamak, iş yerindeki duygusal deneyimlerinin ve yaşam doyumlarının örgütsel nostalji ile nasıl ilişkilendiğini belirlemek ve kurumların bu faktörleri nasıl yönetebileceğini anlamak için önemlidir. Çalışma verilerini toplayabilmek için anket tekniğinden yararlanılmıştır. Anket verileri, Halep ilinin Celabrus ilçesinde bulunan sağlık çalışanlarından toplanmıştır. Elde edilen verilerin analizi SPSS programından yararlanılarak yapılmıştır. Yapılan analizlere göre yaşam doyumu ve duygusal emeğin örgütsel nostalji üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yaşam Doyumu, Duygusal Emek, Örgütsel Nostalji, Hizmet Sektörü

Kaynakça

• Acar, A., ve Gökkaya, S. (2018, Eylül 12-14). İş-Aile Çatışması ile Yaşam Doyumu Üzerine Otel İşletmelerinde Bir Araştırma (Tam Metin Bildiri). Business and Organization Research. (International Conference), Safranbolu/Karabuk. https://indexive.com/uploads/papers/pap_indexive15946329372147483647.pdf
• Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. ve Bayraktaroğlu, S., 2002. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (SPSS Uygulamalı), Geliştirilmiş 2. Basım, Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Akgün, A. E., Tatar, B., Erdil, O., Keskin, H., ve Müceldili, B. (2022). Development and Validation of the Organizational Nostalgia Scale and its Relationship with Affective Commitment and Organizational Discontinuity. Current Psychology, 1-26. https://doi.org/10.1007/s12144-022-03898-y
• Aslan, Y. (2023). Örgütlerde duygusal emek. Yönetim, Organizasyon ve Strateji Üzerine Araştırmalar, 49.
• Avşaroğlu, S., Engin Deniz, M., ve Kahraman, A. (2005). Teknik Öğretmenlerde Yaşam Doyumu İş Doyumu ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 115-129.
• Brotheridge, C. ve Lee, R. (2002). Testing a Conservation of Resources Model of the Dynamics of Emotional Labor, Journal of Occupational Health Psychology, 7(1), 57-67.
• Brotheridge, C. M. ve Taylor, I. (2006) Cultural Differences in Emotional Labor in Flight Attendants, Individual and Organizational Perspectives on Emotion Management and Display Research on Emotion in Organizations, Elsevier Ltd., (2),167–191.
• Çevik, N. K., ve Korkmaz, O. (2014). Türkiye’de Yaşam Doyumu ve İş Doyumu Arasındaki İlişkinin İki Değişkenli Sıralı Probit Model Analizi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 126-145.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. Ve Büyüköztürk, Ş., 2012. Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları, Pegem Akademi Yayıncılık, AnkaraVeenhoven, R. (1996). The study of life-satisfaction. Eötvös University Press. Retrieved from. http://hdl.handle.net/1765/16311
• Dağlı, A., ve Baysal, N. (2016). Yaşam Doyumu Ölçeğinin Türkçe'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Electronic Journal Of Social Sciences, 15(59). https://doi.org/10.17755/esosder.263229.
• Demirkaya M., Kara H., (2022). Örgütsel İntikam ve Örgütsel Nostalji Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Socıal Scıences Studıes Journal (SSSJournal), 6(72), 4641-4652. Doi : 10.26449/sssj.2664
• Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J., ve Griffin, S. (1985). The Satisfaction with Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
• Dinç, M., Uzunbacak, H.H. ve Akçakanat, T. (2019), Örgütsel Nostaljinin İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde İşin Anlamlılığının Aracılık Rolü, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (36), 349-369. https://doi.org/10.30794/pausbed.448324
• Durgut, M. ve Kahya, C. (2015), Duygusal Emek ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişki: Kamu İç Denetçileri Üzerinde Örnek Bir Uygulama, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 348-364. Doi: http://dx.doi.org/10.11611/JMER532.
• Gopalan, N., Culbertson, S.S., Leiva, P.I. (2013), Explaining Emotional Labor’s Relationships with Emotional Exhaustion and Life Satisfaction: Moderating Role of Perceived Autonomy, Bogotá, Colombia 12(2),347-356.
• Kaya, U. ve Özhan, Ç. K. (2012). Duygusal Emek ve Tükenmişlik İlişkisi: Turist Rehberleri Üzerine Bir Araştırma. Çalışma İlişkileri Dergisi, 3(2), 109-130.
• Kawasaki, S., Zou, X., Wildschut, T. ve Sedikides, C. (2023). Organizational Nostalgia as a Novel Pathway Toward Greater Employee Well‐Being. Journal of Applied Social Psychology, 53(12), 1155-1173. https://doi.org/10.1111/jasp.13004
• Kermen, U., Tosun, N. İ., & Doğan, U. (2016). Yaşam Doyumu ve Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcısı Olarak Sosyal Kaygı. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2(1), 20-29.
• Leunissen, J. M., Sedikides, C., Wildschut ve T., Cohen, T. R. (2018). Organizational Nostalgia Lowers Turnover İntentions by İncreasing Work Meaning: The Moderating Role of Burnout. Journal of Occupational Health Psychology, 23(1), 44
• Lu, X. ve Guy, M.E. (2014). How Emotional Labor and Ethical Leadership Affect Job Engagement for Chinese Public Servants, Public Personnel Management, 43(1), 3-24.
• Mavi, Y. (2016). Duygusal Emek: Etkilediği ve Etkilendiği Faktörler Üzerine Bir Alan Çalışması, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Oral, L., ve S., Köse. (2011). Hekimlerin Duygusal Emek Kullanımı ile İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 463-492.
• Reissner, S. C. (2011). Patterns of Stories of Organisational Change. Journal of Organizational Change Management, 24(5), 593. https://doi.org/10.1108/09534811111158877
• Saris, W.E., Veenhoven, R., Scherpenzeel, A.C. ve Bunting B. (edt). (2008). A Comparative Study of Satisfaction with Life in Europe. Eötvös University Press,
• Song, L. ve Appleton, S. (2008). Life Satisfaction in Urban China: Components and Determinants. World Development, 36(11), 2325-2340.
• Ünder, İ. ve Ünder, Ü. (2018), Duygusal Emeğin Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Havacılık Çalışanları Örneği, İK 2018, 17. Uluslararası Katılım İşletmecilik Kongresi, 455-459.
• Ünlü O. ve Yürür, S. (2011). Duygusal Emek, Duygusal Tükenme ve Görev/Bağlamsal Performans İlişkisi: Yalova’da Hizmet Sektörü Çalışanları ile Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (37), 183-207.
• Yangın, N., ve Camadan, F. (2020). Mükemmeliyetçilik ile Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Affetmenin Aracı Rolü. Yaşadıkça Eğitim, 34(2), 241-263. Doi: 10.33308/26674874.2020342135
• Yavuz, A. (2020), Duygusal Emek ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki Üzerine Ampirik Bir Çalışma, International Social Sciences Studies Journal, 6(75), 5562-5569. Doi: 10.26449/sssj.2887
• Yeşil, S. ve Mavi, Y. (2021), Covid-19 Korkusu’nun Duygusal Emek, Çalışan Performansı, İş Tatmini, Yaşam Doyumu Üzerine Etkisi: Bir Alan Araştırması, Journal of Yasar University, 16/63, 1078-1104. Doi: 10.19168/jyasar.908383.
• Yıldırım, M. ve Türker, N. (2018), The Effect of Emotional Labor on Work Alienation: A Study at Hotel Businesses, İşletme Araştırmaları Dergisi Journal of Business Research-Turk 10(3), 606-621.