Yamaç Paraşütü Pilotlarının Mutluluk Seviyeleri ve Mental (Psikolojik) İyi Oluşları

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 3, 1771 - 1786, 31.12.2024

Yasemin Yalçın , Ecenur Büyükgüroğlu Ali Nail Taşdemir

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1171246

Öz

Günümüzde her sporda psikolojik iyi oluşun ve mutluluğun oldukça önemli olduğu bilinmektedir. Bu sebeple spor branşları için bilimsel durumlara dayalı psikolojik iyi oluşu ve mutluluğu araştıran çalışmalar gün geçtikçe çoğalmaktadır. Konunun önemiyle beraber riskli spor branşlarından biri olan yamaç paraşütünde pilotların mutlulukları ve psikolojileriyle ilgili çalışmalar yok denecek kadar azdır. Bu araştırma, yamaç paraşütü pilotlarının mutluluk düzeyleri ve mental (psikolojik) iyi oluşlarını tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, Türkiye’de lisanslı olarak uçuş yapan 213 pilot oluşturmaktadır. Pilotların 44’ü (%20,7) kadın ve 169’u erkek (%79.3)’tir. Bu çalışmada veri toplama araçları olarak, Kişisel Bilgi Formu, Oxford Mutluluk Ölçeği ve Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin parametrik testlerin ön şartlarını sağlayıp sağlamadığına Skewness ve Kurtosis (verilerin normal dağılım durumu) değerleri ve Levene (varyans eşitliği) testi sonuçları incelenerek karar verilmiştir. Bu doğrultuda katılımcıların çeşitli demografik özelliklerine göre OMÖ-K ile WEMİOÖ düzeylerini değerlendirmek için t-testi ve ANOVA testleri uygulanmıştır. Ayrıca ölçekler arasındaki ilişki seviyesi pearson korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda, yamaç paraşütü pilotlarının mutluluk seviyeleri ve mental (psikolojik) iyi oluş düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yamaç Paraşütü Pilotu, Mutluluk, Mental İyi Oluş, Psikolojik İyi Oluş

Happiness Levels and Mental (Psychological) Well-Being of Paragliding Pilots

Öz

Today, it is known that psychological well-being and happiness are very important in every sport. For this reason, studies investigating psychological well-being and happiness based on scientific situations for sports branches are increasing day by day. With the importance of the subject, there are almost no studies on the happiness and psychology of pilots in paragliding, which is one of the risky sports branches. This research was carried out to determine the happiness levels and mental (psychological) well-being of paragliding pilots. The study group of the research consists of 213 pilots flying licensed in Turkey. Of the pilots, 44 (20.7%) were female and 169 (79.3%) were male. Personal Information Form, Oxford Happiness Scale and Warwick-Edinburgh Mental Well-Being Scale were used as data collection tools in this study. It was decided whether the data met the prerequisites of the parametric tests by examining the Skewness and Kurtosis (normal distribution of the data) values and the Levene (variance equality) test results. In this direction, t-test and ANOVA tests were applied to evaluate the levels of OMÖ-S and WEMİOÖ according to the various demographic characteristics of the participants. In addition, the level of relationship between the scales was evaluated with Pearson correlation analysis. As a result of the research, it was determined that there is a positive and significant relationship between the happiness levels and mental (psychological) well-being levels of paragliding pilots.

Anahtar Kelimeler

Keywords: Paragliding Pilot, Happiness, Mental Well-Being, Psychological Well-Being

Kaynakça

• Akın, H. B., & Şentürk, E. (2012). Bireylerin mutluluk düzeylerinin ordinal lojistik regresyon analizi ile incelenmesi-analysing levels of happiness of individuals with ordinal logistic analysis. Öneri Dergisi, 10(37), 183-193.
• Aksoy, A.B., Güngör Aytar, A., & Kaytez, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin mutluluk ve alçakgönüllülük düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 25(3), 1119-1132.
• Anonim, (2009). Yamaç paraşüt başlangıç pilot eğitim el kitabı, Türk Hava Kurumu Türkkuşu Genel Müdürlüğü Çok Hafif Hava Araçları Okulu, Ankara.
• Ardahan F., & Yerlisu Lapa, T. (2011). Açıkalan rekreasyonu: bisiklet kullanıcıları ve yürüyüşçülerin doğa sporu yapma nedenleri ve elde ettikleri faydalar, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Vol. 8, No. 1, 1327–1341.
• Aristoteles. (2014). Nikomakhos’a Etik. ( Akderin, F, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Aydoğan, H., & Konaş, Y. (2022). Sporda psikolojik performans değerlendirme ölçeği geliştirme çalışması. Spor Eğitim Dergisi , 6 (1) , 74-87 . DOI: 10.55238/seder.1096524
• Barut, A. İ., Demir, A., Ballıkaya, E., & Çifçi, F. (2019). Doğa yürüyüşü ve yamaç paraşütü sporu yapan bireylerin yaşam doyumu ve özyeterliklerinin incelenmesi. Spor Eğitim Dergisi, 3 (2) , 137-145 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/seder/issue/44750/578964
• Beşikçi, T., & Dinç, S. C. (2019). Macera rekreasyonunda heyecan arayışı, serbest zaman motivasyonu ve serbest zaman tatmini arasındaki ilişkinin incelenmesi: çok hafif hava araçları (çhha) pilot örneği. (Yüksek lisans tezi). Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Bishop, P. A. (2017). Measurement and evaluation in physical activity applications. Exercise Science, Physical Education, Coaching, Athletic Training & Health: Routledge.
• Bryman, A., & Cramer, D. (2001). Quantitative data analysis with SPSS release 10 for Windows. London: Routledge Press.
• Canbay, H. (2010). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Cresswell, J. W. (2005). educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Pearson, 2nd Edition, NJ.
• Çirkin, Z., & Göksel, T. (2016). Mutluluk ve gelir . Ankara Üniversitesi SBF Dergisi , 71 (2) , 375-400 . DOI: 10.1501/SBFder_0000002397.
• Delextrat, A. A., Warner, S., Graham, S., & Neupert, E. (2016). An 8-week exercise intervention based on zumba improves aerobic fitness and psychological well-being in healthy women. Journal of Physical Activity andHealth, 13(2), 131-139.
• Demir, R. & Murat, M. (2017). Öğretmen adaylarının mutluluk, iyimserlik, yaşam anlamı ve yaşam doyumlarının incelenmesi . OPUS International Journal of Society Researches , 7 (13) , 347-378.
• Diener, E., & Chan, M. Y. (2011). Happy people live longer: Subjective well‐being contributes to health and longevity. Applied Psychology: Health and Well-Being, 3(1), 1–43. https://doi.org/10.1111/j.1758-0854.2010.01045.x.
• Doğan, T., & Çötok, N. A. (2011). Oxford mutluluk ölçeği kısa formunun Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması.[Adaptation of the Short Form of the Oxford Happiness Questionnaire intoTurkish: A Validity and Reliability Study]. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik dergisi, 4(36), 165-172.
• Dost, M. T. (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi . Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi , 22 (22) , 132-143 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/pauefd/issue/11121/133000.
• Eigenschenk, B., Thomann, A., McClure, M., Davies, L., Gregory, M., Dettweiler, U., & Inglés, E. (2019). Benefits of outdoor sports for society. A systematic literature review and reflections on evidence, International Journal Of Environmental Research And Public Health. 16(6), 937
• Ergül, Y. D. D. H. F. (2005). Motivasyon ve motivasyon teknikleri . Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (14) , 67-79. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/esosder/issue/6128/82193.
• Esenyel, M. Z. (2012). İnsanın, insan olmak bakımından işlevi nedir?: Aristotelesçi bir bakış . Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi , (18) , 209 220 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/kaygi/issue/27699/292494.
• Fraenkel J. R., & Wallen N. E. (2009). how to design and evaluate research in education. Mc Graw Hill, 7th Edition, PA.
• Gönener, A. , Öztürk, A., & Yılmaz, O. (2017). Kocaeli üniversitesi spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin mental(psikolojik) iyi olma düzeylerinin mutluluk düzeylerine etkisi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi , 4 (1) , 44-55 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbsebd/issue/31663/347140
• Gümüş, H., & Koç, M.C., (2019). Rekreasyon alan tercihi ve psikolojik iyi oluş. Spor Bilimleri Alanında Araştırma ve Derlemeler, 308-318, Gece Akademi Kitapevi, Ankara.
• Hills, P. & Argyle, M. (2002). The Oxford Happiness Questionnaire: a compact scale for the measurement of psychological well-being. Personality and Individual
• Karademir, T., & Açak, M. (2020). Antrenörlük ve öğretmenlik bölümü öğrencilerinin akademik iyimserlik ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 17 (1) , 531-542 . DOI: 10.33437/ksusbd.566586.
• Karakaya, İ. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Edt.) Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Keldal, G. (2015). Warwick-Edinburgh mental iyi oluş ölçeği’nin Türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 103-115.
• Kılıç, M., & Şener, G. (2013). Üniversite öğrencilerinin rekreasyon etkinliklerine katılımlarındaki sosyolojik etkenler ve yapısal kısıtlamalar. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi , (3) , 220-227. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/higheredusci/issue/61482/918045.
• Kılınç, Z., & Gürer, B. (2019). Doğa sporları yapanların temel psikolojik ihtiyaçlarının zihinsel dayanıklılığa etkisi . CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi , 14 (2) , 222-233 . DOI: 10.33459/cbubesbd.576242
• Kıran, Z. (2021). Spor sonrası yaşamda elit sporcuların psikolojik iyi oluşları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Köse, M. (2020). Bireylerin spor yapma durumlarına göre kişilik tipleri ve psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Lök, N., & Bademli, K. (2017). Yetişkin bireylerde fiziksel aktivite ve depresyon arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütüsü Dergisi, 14(40):101-110
• Mumcu, H., & Mumcu N. (2019). Sporun stres ve mutluluk üzerine etkileri. Ankara: Akademisyen Kitabevi A.Ş.
• Mungan, S. (1995). Sporda motivasyon faktörü olarak ödül ve ceza. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özçiriş, İ. (2017). Yamaç paraşütü yapan pilotların uçuş öncesi kaygı ve stres düzeyinin değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özgün, A., Yaşartürk, F., Ayhan, B., & Bozkuş, T. (2017). Hentbolcuların spora özgü başarı motivasyonu ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi . Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD) , Özel Sayı 2 , 83-94 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjcss/issue/33182/369309.
• Özkan, O. A. (2019). Futbol sporu yapan bireylerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Pett, M. A., Lackey, N. R., & Sullivan, J. J. (2003). Making sense of factor analysis: The use of factor analysis for instrument development in health care research. CA: Sage.
• Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2001). On happiness and human potentials: A review of research on hedonic and eudaimonic well-being. Annual Review of Psychology, 52, 141 166. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.52.1.141.
• Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719 727. https://doi.org/10.1037/0022-3514.69.4.719.
• Soyer F, Can Y, Güven H, & ark. (2010): Sporculardaki başarı motivasyonu ile takım birlikteliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 7(1), 226-239.
• Şavran, G. T. (Ed). (2009). Sosyolojide araştırma yöntem ve teknikleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Tekin, G., Amman, M. T., & Tekin, A. (2009). Serbest zamanlarda yapılan fiziksel egzersizin üniversite öğrencilerinin depresyon ve atılganlık düzeylerine etkisi. International Journal of Human Sciences, 6(2), 148-159.
• Tennant, R., Hiller, L., Fishwick, R., Platt, S., Joseph, S., Weich, S., Parkinson, J., Secker, J., & Stewart-Brown, S. (2007).The Warwick-Edinburgh mental well-being scale (WEMWBS): Development and UK validation. Health and Quality of Life Outcomes, 5(1), 50-63. doi:10.1186/1477-7525-5-63
• Tetik, H., & Çakmak, D. C. (2019). Epikuros’un ahlak felsefesinde mutluluk kavramı. Kutadgubilig: Felsefe Bilim Araştırmaları, (40), 163-182.
• Türk Hava Kurumu Genel Başkanlığı. (2011). THKY-217 Sportif havacılık kulüpleri yönergesi. Ankara: Türk Hava Kurumu Basımevi.
• Türker, A., Er, Y., Eroğlu, S. Y., Şentürk, A., & Durmaz, M. (2018). Spor yapan bireylerin sosyal görünüş kaygısı ve benlik saygısının incelenmesi. Muş Alparslan Üniversitesi Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 8-15
• Uğurlu, M.F., Şakar, M., & Bingöl, E. (2015). Spor yapan ve spor yapmayan üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ ve mutluluk düzeylerinin karşılaştırılması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(17): 461-469
• Yalçın, Y., & Güven, Ö. (2020). Türkiye’de yamaç paraşütçüleri “problemleri ve beklentileri. Ankara: Akademisyen Kitabevi A.Ş
• Yüksel, M., Demirtaş, Ö., Kurt, M., & Akay, D. (2006). Havacılık kazalarında insan faktörü. Savunma Bilimleri Dergisi, 5(1), 73-85. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/khosbd/issue/19236/204396