TÜRKİYE’DE TASARRUFLARI BELİRLEYEN FAKTÖRLERİN AMPİRİK ANALİZİ

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 3, 1662 - 1677, 31.12.2024

İbrahim Cüneyd Önder , Seyhan Taş

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1445371

Öz

Tasarruflar, ekonomik büyüme ve kalkınmanın gerçekleştirilmesinde kritik bir finansman kaynağı olarak işlev görmekte ve ekonomik istikrarın sağlanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bir ekonomi içerisinde, tasarruflar yatırımlara dönüştürülerek ülkenin ekonomik büyümesine katkıda bulunmaktadır. Buna karşın, tasarruf oranları düşük olan ülkelerde, yatırım seviyeleri görece daha az olmakta ve bu durum, bireylerin refah düzeylerinin düşük kalmasına yol açmaktadır. Yüksek tasarruf oranlarına sahip ekonomilerde, sermaye birikimi ve yatırımın teşvik edilmesi yoluyla ekonomik büyüme ve genel refah seviyesinin artırılması mümkün olabilmektedir. Öte yandan, düşük tasarruf oranlarına sahip ekonomilerde, yetersiz yatırım ve finansal kaynak kısıtlılığı nedeniyle ekonomik büyüme potansiyeli sınırlı kalmakta ve bu durum genel refah üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır. Bu bağlamda, tasarrufların ekonomik büyüme ve refah üzerindeki etkilerini anlamak, politika yapıcılar için hayati önem taşımaktadır.
Bu çalışmada, tasarruf kavramının hem teorik hem de ampirik literatür boyutları detaylı bir şekilde incelenmiş, ardından Türkiye ekonomisi için ampirik olarak test edilmiştir. 1980-2019 yıllarını kapsayan döneme ait Türkiye’nin yıllık ekonomik verileri, tasarruf oranları, gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH), enflasyon oranları, finansal gelişme indeksi ve reel faiz oranları gibi değişkenler açısından analiz edilmiştir. Bu analiz, GSYH ve finansal gelişme değişkenlerinin tasarruflar üzerinde pozitif etkilere sahip olduğunu ortaya koymuştur. Diğer taraftan, enflasyon oranları ve reel faiz oranı gibi değişkenlerin tasarruflar üzerinde negatif etkileri olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tasarruf, Ekonomik Büyüme, Finansal Gelişme

Etik Beyan

Etik beyana gerek yoktur.

Kaynakça

• Deaton, A. (1977). Involuntary saving through unanticipated inflation, American Economic Review, 67(5), 908.
• Değirmen, S., Şengönül, A. (2011). Türkiye’de net özel tasarruf-yatırım açığının belirleyicileri, Ercan Uygur (Ed.), Türkiye’de Tasarruflar. Ankara: İmaj Yayınevi, 109-135.
• Douglas, M., Isherwood, B. (1999). Tüketimin Antropolojisi, Ankara: Dost Kitapevi Yayınları, 11.