İstanbul'da Matbaacılık ve Ambalaj Sanayinin Gelişimi

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 3, 1762 - 1770, 31.12.2024

Ercan Vural , İrfan Özer , Mesut Doğan

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1472147

Öz

Sanayi, hammaddelerin işlenerek mamul ürünlere dönüştürülmesini sağlayan önemli bir faaliyettir. Kâğıt sanayisi gibi sektörler doğal kaynakları kullanırken, matbaacılık ürün çoğaltma sürecinde öne çıkar. Osmanlı döneminde matbaacılığın gelişimiyle birlikte ambalajların önemi artmış, ürün koruma ve taşıma süreçlerinde önemli rol oynamıştır. Ambalajlar, ürünlerin korunması, taşınması ve depolanması için gereklidir ve tarih boyunca çeşitli malzemeler kullanılarak geliştirilmiştir. İstanbul ili, 2023 yılı itibariyle 15.655.924 nüfusa ve 5.461 km2 yüzölçümüne sahiptir. İl genelinde km2'ye 2.867 kişi düşmektedir ve 39 ilçeden oluşmaktadır. İstanbul Ticaret Odası ve İstanbul Sanayi Odası verileri ile Ekonomi Bakanlığı raporları kullanılarak, ilçelere göre basım-yayın firmaları ve ambalaj sanayi verileri analiz edilmiştir. Türkiye'de ambalaj sanayi ihracatı 2009-2019 döneminde önemli ölçüde artmıştır. Plastik ve kâğıt-karton ürünleri öne çıkmıştır. İthalatta ise dalgalanmalar gözlenmiş, en fazla Almanya'dan yapılmıştır. Matbaacılık faaliyetleri, özellikle İstanbul ve çevresinde yoğunlaşmıştır. İstanbul'da basım-yayın faaliyeti yapan firma sayısı 5.636, en fazla Zeytinburnu'nda bulunmaktadır. Matbaa faaliyetleri de benzer şekilde İstanbul'da yoğunlaşmıştır, özellikle Esenyurt ilçesinde yoğunlaşmıştır. Türkiye'deki ambalaj sanayisinin gelişimi için devletin teşvikleriyle birlikte sektör paydaşlarının iş birliği ve yenilikçi çözümlere odaklanması gerekmektedir. Matbaa ve ambalaj sektöründe sürdürülebilirlik, geri dönüşüm ve atık yönetimine yönelik daha fazla yatırım önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Coğrafya, İstanbul, Matbaa, Ambalaj Sanayi

Kaynakça

• Doğan, M. (2013b). Geçmişten günümüze İstanbul’da sanayileşme süreci ve son 10 yıllık gelişimi. Marmara Coğrafya Dergisi, 27, 511-550.
• Doğan, M. (2018). Sanayi coğrafyası. M. Doğan ve Ö. Sertkaya Doğan (Ed.) Beşerî ve Ekonomik Coğrafya. Pegem Akademi Yayınları, İstanbul.
• Doğanay, H. (1998). Türkiye ekonomik coğrafyası. Çizgi Kitabevi, Erzurum.