Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Türk Asıllı Ahmed Muharrem ve “Dîvânu’l-Aksâ’l-hazîn” Adlı Eseri Bağlamında Filistin Hakkındaki Görüşleri

Yıl 2025, Cilt: 22 Sayı: 2, 867 - 883, 31.08.2025
https://doi.org/10.33437/ksusbd.1666951

Öz

Ahmed Muharrem, şiire ve edebiyata kendini adamış Türk kökenli bir Mısırlı şairdir. Özellikle 1917’de İngiltere’nin yayımladığı ve Filistin’in işgaline zemin hazırlayan Balfour Deklarasyonu’nun ardından, etkileyici şiirlerinin büyük bir kısmını Filistin’in acılarına ithaf etmiştir. “Nekbetu Filistin” ve Mescid-i Aksa üzerine yazdığı birçok şiir, oğlu Mahmûd Ahmed tarafından 94 sayfalık “Dîvânu’l-Aksâ’l-hazîn” adlı bir eserde bir araya getirilmiş ve 1984 yılında yayımlanmıştır. Kitapta toplam dokuz kaside/şiir bulunmaktadır. Ahmed Muharrem, şiirini bir mücadele aracı olarak kullanarak cihat ve direniş çağrısında bulunmuş, Müslümanları Filistin davasına destek olmaya teşvik etmiştir. İslam’ın ilk dönemindeki büyük kahramanlıkları hatırlatarak, çağdaş Müslümanların Filistin’deki kardeşlerini kurtarmak için harekete geçmesini istemiştir. 1924 yılında hilafetin kaldırılmasının ardından, Müslümanları halifeyi terk etmeleri ve sömürgecileri desteklemeleri nedeniyle eleştirmiş ve Arap birliğinin önemine vurgu yapmıştır. Arap ülkelerini parçalanma ve Siyonist ilerleyişin tehlikelerine karşı uyarmış, halkı Filistin’i savunmaya davet ederek moral vermeye çalışmıştır. Bu çalışmada, Ahmed Muharrem’in hayatı, edebi kişiliği ve “Dîvânu’l-Aksâ’l-hazîn” adlı eserine dayanarak Filistin ve Mescid-i Aksa hakkındaki görüşleri incelenmiştir. Böylece modern Mısır edebiyatındaki Türk kökenli bir şairin fikirleri akademik çevrelere tanıtılmak istenmiştir. Aynı zamanda dönemin edebiyatçı ve şairlerinin toplumsal ve siyasi olaylara nasıl sanatsal ve etkili bir dille yaklaştığı gözler önüne serilmeye çalışılmıştır.

Kaynakça

  • Ahmed, A. (2011). Mehmed Akif ile Hafız İbrahim Şiirlerinde Hz. Ömer bin Hattab. Vefatının 75. Yılında Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu, 391-425. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=93309375&MakaleAdi2=H%C3%A2f%C4%B1z+%C4%B0br%C3%A2h%C3%AEm
  • Arı, M. S. (2005). Osmanlı Arşiv Belgeleri Işığında II. Abdülhamid Döneminde Yahudilerin Filistin’e Yerleşim Çabaları. Akademik Araştırmalar Dergisi<br /> Journal of Academic Studies, VI(24), Article 24. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=3781875&MakaleAdi2=filistin
  • Aytekin, E. M. (2022). Ahmed Şevki’nin Dîvânu’l-Etfâl’inin Dil ve Tema Yönünden Tahlili. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, LXIII(2), Article 2. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=181631250&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Ayyıldız, E. (2023). Mahmud Sâmi Bârûdî’nin Şiirlerinde Neoklasik Unsurlar. İslâm Tetkikleri Dergisi, XIII(2), Article 2. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=201671250&MakaleAdi2=B%C3%A2r%C3%BBd%C3%AE
  • Bayram, İ. (2016). Muhammed Ferid Vecdi’nin Mucizelere Bakışı = The View of Muhammed Farid Wajdi on Miracles. İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi (İMAD), I(4), Article 4. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=88648125&MakaleAdi2=Vecd%C3%AE
  • Çakır, M. T. (2013). Modern Arap Şiirinde Apollo Ekolü. Atatürk Üniversitesi.
  • Çakır, M. T. (2019). Ahmed Zekî Ebû Şâdî’nin Apollo Ekolündeki Yeri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, XII(67), Article 67. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=137223750&MakaleAdi2=Eb%C3%BB+%C5%9E%C3%A2d%C3%AE
  • Çay, M. (2023). Halîl Mutrân’ın el-Mesâ Şiiri = Khalil Mutran’s Poem al-Mesa. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi<br /> Mesned İlahiyat Araştırmaları Dergisi, XIV(2), Article 2. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=207176250&MakaleAdi2=Hal%C3%AEl+Mutr%C3%A2n
  • Çil, Fatma Hayrünnisa (2016). Muhammed Ferîd Vecdî’nin Makâmelerinde Ahlâki ve Sosyal Konular. Sakarya Üniversitesi İ.F.D., 18(33), Article 33.
  • Dede, F. (2019). İngiliz İşgali sonrası Mısır’da Siyasî ve Fikrî Yapılanma (1882-1928). Sakarya Üniversitesi.
  • Dede, H. (2024). Osmanlı Hayranı Türk Asıllı Mısırlı Şair Ahmed Muharrem’in Osmanlı Hakkındaki Görüşleri. I. Uluslararası Ayasofya Bilimsel Araştırmalar ve İnovasyon Kongresi, İstanbul / TÜRKİYE, 121-128.
  • Ekinci, İ. (2020). Arap Şiirine Urcûze Geleneği ve Râciz Halîl Mutrân’ın Erâciz’i. e-Şarkiyat: İlmî Araştırmalar Dergisi, XII(29), Article 29. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=152542500&MakaleAdi2=Hal%C3%AEl+Mutr%C3%A2n
  • el-Fâr, Mustafa Muhammed (2007). Eş-Şâʻir Ahmed Muharrem dirâsetun fî hayâtihi ve şiʻrih (1. bs). Matbaʻatu’r-Rûzenâ.
  • el-Mersafî, Saʻd (2009). El-Câmi’u’s-sahîh li’s-sîreti’n-nebeviyye (1. bs). Mektebetu İbn Kesîr.
  • el-ʻ Absû, ʻÖmer (2023). Şâʻiru’l-İslâm Ahmed Muharrem âhiru şuʻarâi’l-hilâfeti’l-İslâmiyye. Râbitatu udebâi’ş-Şâm, 1038.
  • Er, R. (2001). İsmâil Sabri Paşa. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi (C. 23, ss. 120-121). TDV Yayınları.
  • er-Râfiî, Abdurrahmân (2020). Şuʻarâu’l-vataniyye. Muessesetu Hindâvî.
  • Geyin, S. (2015). Muhammed Ferîd Vecdi. Doğu’dan Batı’ya Düşüncenin Serüveni, IX, 883-915. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=94029375&MakaleAdi2=Vecd%C3%AE
  • Göçemen, Y. (2020). Mahmûd Sâmî el-Bârûdî’nin Şiirinde Özlem. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 28(36), 167-202. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=150886875&MakaleAdi2=B%C3%A2r%C3%BBd%C3%AE
  • Göncü, F. & Yüksek, İ. (2024). Sırât-ı Müstakîm Dergisi’nde Kadının Sosyal Hayatı ve Ferid Vecdi’nin Dergideki Makaleleri Bağlamında Tesettür. Türk Akademik Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(1), Article 1. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=223010625&MakaleAdi2=Vecd%C3%AE
  • Görgün, Hilal (2000). Mısır’da XIX. Yüzyıl Sonunda Panislamist Osmanlı Tarih Yazıcılığı: Muhammed Ferid ve Mustafa Kâmil. İslâm Araştırmaları Dergisi, 4, Article 4. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=14281875&MakaleAdi2=Mustafa+K%C3%A2mil
  • Hammam, S. T. (2013). Yahya Kemal Beyatlı’nın Türk Şiirinde ve Ahmed Şevki’nin Mısır Arap Şiirinde İstanbul. Milletlerarası Şehir Tarihi Yazarları Kongresi, 416-445. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=66592500&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Kadâvî, H. (2013). Eş-Şiʻru’l-melhemî fi’l-ʻasri’l-hadîs Ahmed Muharrem nemûzecen. Câmiatu Ebî Bekr Belkâid.
  • Karaman, M. L. (1996). Filistin. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi (C. 13, ss. 89-103). TDV Yayınları.
  • Muharrem, A. (1938). Vatanun uʻazzebu fi’l-Cehîm. Mecelletu’r-Risâle, 277, 1754.
  • Muharrem, A. (1984). Dîvânu Muharrem: Es-siyâsiyyât (1. bs). Mektebetu’l-Felâh.
  • Neklavî, Fethi el-. (1993). Bûsirî’nin Bürde’si ile Ahmed Şevki’nin Nechü’l-Bürde’sinde Hz. Peygamber. Edebî Risalet 2, II, 145-166. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=213834375&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Öke, M. K. (2006). Osmanlı İmparatorluğu, Siyonizm ve Filistin Sorunu (1880-1914). Marife: Bilimsel Birikim (Marife: Dini Araştırmalar Dergisi), VI(1), Article 1. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=22734375&MakaleAdi2=filistin
  • Özdemir, Y. (2020). Halîl Mutrân. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi: C. EK-1 (2. bs, ss. 520-522). TDV Yayınları.
  • Özel, A. (2020). Ahmed Muharrem. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi: C. EK-1 (2. bs, ss. 47-49). TDV Yayınları. Uralgiray, Y. (1970). Ahmed Şevki. Doğu Dilleri (Dergi), I(4), Article 4. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=123395625&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Ürün, A. K. (2002). Ahmet Şevki ve Mehmet Âkif’te Ortak Unsurlar. Nüsha: Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, II(7), Article 7. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=29904375&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Yalar, M. (2008). Halil Mutran ve Romantik Edebi Kişiliği. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XVII(1), Article 1. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=30358125&MakaleAdi2=Hal%C3%AEl+Mutr%C3%A2n
  • Yalar, M. (2020). Ebû Şâdî, Ahmed Zekî. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi: C. EK-1 (2. bs, ss. 371-372). TDV Yayınları.
  • Yazıcı, H. (1997). Mısırlı Bir Arap Şairi Ahmed Şevki ve Şiirlerinde Sultan II. Abdulhamid. İlmî Araştırmalar, 4, Article 4. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=31010625&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Yıldız, A. (2018). Hafız İbrahim’in Şiirlerinde Türk İmajı. Türk-İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, XIII(25), Article 25. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=109466250&MakaleAdi2=H%C3%A2f%C4%B1z+%C4%B0br%C3%A2h%C3%AEm
  • Yıldız, A. (2020). Arap Edebiyatında Farklı İnanç ve Etnik Kimliklere Barış İçinde Yaşama Çağrısı -Hafız İbrahim Örneği-. Toplum-Birey İkileminde Ortak Değerler ve Farklılıklar, I, 207-229. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=178453125&MakaleAdi2=H%C3%A2f%C4%B1z+%C4%B0br%C3%A2h%C3%AEm
  • Yıldız, A. (2021a). Modern Arap Edebiyatında Muâraza: Ahmed Şevkî-Hâşim er-Rifâî Örneği. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, XXI(1), Article 1. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=154708125&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Yıldız, A. (2021b). Modern Arap Edebiyatında Tenâs: Mahmûd Sâmî el-Bârûdî Örneği = Intertextuality in the Arap Literature: Example of Mahmud Sami el-Barudi. Marife: Bilimsel Birikim (Marife: Dini Araştırmalar Dergisi), XXI(1), Article 1. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=158883750&MakaleAdi2=B%C3%A2r%C3%BBd%C3%AE
  • Yılmaz, Büşra (2022). Ahmed Muharrem ve Şiirinin Ana Temaları. Marmara Üniversitesi.
  • https://tr.wikipedia.org/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r 13.12.2024.
  • https://www.noonpost.com/204855/ 01.10.2024.
  • https://www.hindawi.org/books/94053925/10/ 30.11.2024.
  • https://islamarchive.cc/poems_show/55107 01.01.2025.
  • https://www.aldiwan.net/poem42052.html 03.01. 2025.

Turkish Origin Ahmed Muharrem And Hıs Vıews On Palestıne In The Context Of Hıs Work “Dîvân al-Aksâ al-Hazîn”

Yıl 2025, Cilt: 22 Sayı: 2, 867 - 883, 31.08.2025
https://doi.org/10.33437/ksusbd.1666951

Öz

Ahmed Muharrem was an Egyptian poet of Turkish origin who dedicated his life to poetry and literature. Following the 1917 Balfour Declaration, issued by Britain and paving the way for the occupation of Palestine, he dedicated a significant portion of his poignant poetry to the suffering of Palestine. Many of his poems on "Nekbetu Filistin" and Al-Aqsa Mosque were compiled by his son, Mahmoud Ahmed, into a 94-page work titled Dîvânu’l-Aksâ’l-hazîn, which was published in 1984. The book contains a total of nine qasidas/poems. Ahmed Muharrem used his poetry as a tool of struggle, calling for jihad and resistance, encouraging Muslims to support the Palestinian cause. By recalling the great heroism of the early Islamic era, he sought to inspire contemporary Muslims to take action in saving their Palestinian brothers and sisters. After the abolition of the caliphate in 1924, he criticized Muslims for abandoning the caliph and supporting colonial powers, emphasizing the necessity of Arab unity. He warned Arab nations about the dangers of division and Zionist expansion, urging the public to defend Palestine and uplift their morale. This study examines Ahmed Muharrem’s life, literary identity, and his views on Palestine and Al-Aqsa Mosque as reflected in Dîvânu’l-Aksâ’l-hazîn. In doing so, it aims to introduce the ideas of a Turkish-origin poet in modern Egyptian literature to academic circles, particularly in Turkey. Additionally, it seeks to highlight how the writers and poets of that era skillfully and effectively addressed social and political issues through their artistic expressions.

Kaynakça

  • Ahmed, A. (2011). Mehmed Akif ile Hafız İbrahim Şiirlerinde Hz. Ömer bin Hattab. Vefatının 75. Yılında Uluslararası Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu, 391-425. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=93309375&MakaleAdi2=H%C3%A2f%C4%B1z+%C4%B0br%C3%A2h%C3%AEm
  • Arı, M. S. (2005). Osmanlı Arşiv Belgeleri Işığında II. Abdülhamid Döneminde Yahudilerin Filistin’e Yerleşim Çabaları. Akademik Araştırmalar Dergisi<br /> Journal of Academic Studies, VI(24), Article 24. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=3781875&MakaleAdi2=filistin
  • Aytekin, E. M. (2022). Ahmed Şevki’nin Dîvânu’l-Etfâl’inin Dil ve Tema Yönünden Tahlili. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, LXIII(2), Article 2. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=181631250&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Ayyıldız, E. (2023). Mahmud Sâmi Bârûdî’nin Şiirlerinde Neoklasik Unsurlar. İslâm Tetkikleri Dergisi, XIII(2), Article 2. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=201671250&MakaleAdi2=B%C3%A2r%C3%BBd%C3%AE
  • Bayram, İ. (2016). Muhammed Ferid Vecdi’nin Mucizelere Bakışı = The View of Muhammed Farid Wajdi on Miracles. İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi (İMAD), I(4), Article 4. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=88648125&MakaleAdi2=Vecd%C3%AE
  • Çakır, M. T. (2013). Modern Arap Şiirinde Apollo Ekolü. Atatürk Üniversitesi.
  • Çakır, M. T. (2019). Ahmed Zekî Ebû Şâdî’nin Apollo Ekolündeki Yeri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, XII(67), Article 67. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=137223750&MakaleAdi2=Eb%C3%BB+%C5%9E%C3%A2d%C3%AE
  • Çay, M. (2023). Halîl Mutrân’ın el-Mesâ Şiiri = Khalil Mutran’s Poem al-Mesa. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi<br /> Mesned İlahiyat Araştırmaları Dergisi, XIV(2), Article 2. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=207176250&MakaleAdi2=Hal%C3%AEl+Mutr%C3%A2n
  • Çil, Fatma Hayrünnisa (2016). Muhammed Ferîd Vecdî’nin Makâmelerinde Ahlâki ve Sosyal Konular. Sakarya Üniversitesi İ.F.D., 18(33), Article 33.
  • Dede, F. (2019). İngiliz İşgali sonrası Mısır’da Siyasî ve Fikrî Yapılanma (1882-1928). Sakarya Üniversitesi.
  • Dede, H. (2024). Osmanlı Hayranı Türk Asıllı Mısırlı Şair Ahmed Muharrem’in Osmanlı Hakkındaki Görüşleri. I. Uluslararası Ayasofya Bilimsel Araştırmalar ve İnovasyon Kongresi, İstanbul / TÜRKİYE, 121-128.
  • Ekinci, İ. (2020). Arap Şiirine Urcûze Geleneği ve Râciz Halîl Mutrân’ın Erâciz’i. e-Şarkiyat: İlmî Araştırmalar Dergisi, XII(29), Article 29. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=152542500&MakaleAdi2=Hal%C3%AEl+Mutr%C3%A2n
  • el-Fâr, Mustafa Muhammed (2007). Eş-Şâʻir Ahmed Muharrem dirâsetun fî hayâtihi ve şiʻrih (1. bs). Matbaʻatu’r-Rûzenâ.
  • el-Mersafî, Saʻd (2009). El-Câmi’u’s-sahîh li’s-sîreti’n-nebeviyye (1. bs). Mektebetu İbn Kesîr.
  • el-ʻ Absû, ʻÖmer (2023). Şâʻiru’l-İslâm Ahmed Muharrem âhiru şuʻarâi’l-hilâfeti’l-İslâmiyye. Râbitatu udebâi’ş-Şâm, 1038.
  • Er, R. (2001). İsmâil Sabri Paşa. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi (C. 23, ss. 120-121). TDV Yayınları.
  • er-Râfiî, Abdurrahmân (2020). Şuʻarâu’l-vataniyye. Muessesetu Hindâvî.
  • Geyin, S. (2015). Muhammed Ferîd Vecdi. Doğu’dan Batı’ya Düşüncenin Serüveni, IX, 883-915. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=94029375&MakaleAdi2=Vecd%C3%AE
  • Göçemen, Y. (2020). Mahmûd Sâmî el-Bârûdî’nin Şiirinde Özlem. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 28(36), 167-202. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=150886875&MakaleAdi2=B%C3%A2r%C3%BBd%C3%AE
  • Göncü, F. & Yüksek, İ. (2024). Sırât-ı Müstakîm Dergisi’nde Kadının Sosyal Hayatı ve Ferid Vecdi’nin Dergideki Makaleleri Bağlamında Tesettür. Türk Akademik Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(1), Article 1. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=223010625&MakaleAdi2=Vecd%C3%AE
  • Görgün, Hilal (2000). Mısır’da XIX. Yüzyıl Sonunda Panislamist Osmanlı Tarih Yazıcılığı: Muhammed Ferid ve Mustafa Kâmil. İslâm Araştırmaları Dergisi, 4, Article 4. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=14281875&MakaleAdi2=Mustafa+K%C3%A2mil
  • Hammam, S. T. (2013). Yahya Kemal Beyatlı’nın Türk Şiirinde ve Ahmed Şevki’nin Mısır Arap Şiirinde İstanbul. Milletlerarası Şehir Tarihi Yazarları Kongresi, 416-445. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=66592500&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Kadâvî, H. (2013). Eş-Şiʻru’l-melhemî fi’l-ʻasri’l-hadîs Ahmed Muharrem nemûzecen. Câmiatu Ebî Bekr Belkâid.
  • Karaman, M. L. (1996). Filistin. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi (C. 13, ss. 89-103). TDV Yayınları.
  • Muharrem, A. (1938). Vatanun uʻazzebu fi’l-Cehîm. Mecelletu’r-Risâle, 277, 1754.
  • Muharrem, A. (1984). Dîvânu Muharrem: Es-siyâsiyyât (1. bs). Mektebetu’l-Felâh.
  • Neklavî, Fethi el-. (1993). Bûsirî’nin Bürde’si ile Ahmed Şevki’nin Nechü’l-Bürde’sinde Hz. Peygamber. Edebî Risalet 2, II, 145-166. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=213834375&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Öke, M. K. (2006). Osmanlı İmparatorluğu, Siyonizm ve Filistin Sorunu (1880-1914). Marife: Bilimsel Birikim (Marife: Dini Araştırmalar Dergisi), VI(1), Article 1. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=22734375&MakaleAdi2=filistin
  • Özdemir, Y. (2020). Halîl Mutrân. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi: C. EK-1 (2. bs, ss. 520-522). TDV Yayınları.
  • Özel, A. (2020). Ahmed Muharrem. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi: C. EK-1 (2. bs, ss. 47-49). TDV Yayınları. Uralgiray, Y. (1970). Ahmed Şevki. Doğu Dilleri (Dergi), I(4), Article 4. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=123395625&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Ürün, A. K. (2002). Ahmet Şevki ve Mehmet Âkif’te Ortak Unsurlar. Nüsha: Şarkiyat Araştırmaları Dergisi, II(7), Article 7. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=29904375&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Yalar, M. (2008). Halil Mutran ve Romantik Edebi Kişiliği. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XVII(1), Article 1. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=30358125&MakaleAdi2=Hal%C3%AEl+Mutr%C3%A2n
  • Yalar, M. (2020). Ebû Şâdî, Ahmed Zekî. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi: C. EK-1 (2. bs, ss. 371-372). TDV Yayınları.
  • Yazıcı, H. (1997). Mısırlı Bir Arap Şairi Ahmed Şevki ve Şiirlerinde Sultan II. Abdulhamid. İlmî Araştırmalar, 4, Article 4. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=31010625&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Yıldız, A. (2018). Hafız İbrahim’in Şiirlerinde Türk İmajı. Türk-İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, XIII(25), Article 25. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=109466250&MakaleAdi2=H%C3%A2f%C4%B1z+%C4%B0br%C3%A2h%C3%AEm
  • Yıldız, A. (2020). Arap Edebiyatında Farklı İnanç ve Etnik Kimliklere Barış İçinde Yaşama Çağrısı -Hafız İbrahim Örneği-. Toplum-Birey İkileminde Ortak Değerler ve Farklılıklar, I, 207-229. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=178453125&MakaleAdi2=H%C3%A2f%C4%B1z+%C4%B0br%C3%A2h%C3%AEm
  • Yıldız, A. (2021a). Modern Arap Edebiyatında Muâraza: Ahmed Şevkî-Hâşim er-Rifâî Örneği. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, XXI(1), Article 1. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=154708125&MakaleAdi2=%C5%9Eevk%C3%AE
  • Yıldız, A. (2021b). Modern Arap Edebiyatında Tenâs: Mahmûd Sâmî el-Bârûdî Örneği = Intertextuality in the Arap Literature: Example of Mahmud Sami el-Barudi. Marife: Bilimsel Birikim (Marife: Dini Araştırmalar Dergisi), XXI(1), Article 1. http://ktpmakale.isam.org.tr/detayilhmklzt.php?navdil=tr&midno=158883750&MakaleAdi2=B%C3%A2r%C3%BBd%C3%AE
  • Yılmaz, Büşra (2022). Ahmed Muharrem ve Şiirinin Ana Temaları. Marmara Üniversitesi.
  • https://tr.wikipedia.org/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r 13.12.2024.
  • https://www.noonpost.com/204855/ 01.10.2024.
  • https://www.hindawi.org/books/94053925/10/ 30.11.2024.
  • https://islamarchive.cc/poems_show/55107 01.01.2025.
  • https://www.aldiwan.net/poem42052.html 03.01. 2025.
Toplam 44 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Arap Dili ve Belagatı
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Halis Dede 0000-0003-2388-5406

Erken Görünüm Tarihi 31 Ağustos 2025
Yayımlanma Tarihi 31 Ağustos 2025
Gönderilme Tarihi 28 Mart 2025
Kabul Tarihi 20 Ağustos 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 22 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Dede, H. (2025). Türk Asıllı Ahmed Muharrem ve “Dîvânu’l-Aksâ’l-hazîn” Adlı Eseri Bağlamında Filistin Hakkındaki Görüşleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 867-883. https://doi.org/10.33437/ksusbd.1666951

KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi ULAKBİM-TR Dizin tarafından dizinlenen hakemli ve bilimsel bir dergidir.