Dijital Ekonomi ve Vergilendirme: Küresel Eğilimler ve Türkiye

Yıl 2025, Cilt: 22 Sayı: 2, 898 - 913, 31.08.2025

Selçuk Bayramoğlu , M. Melih Sağıroğlu

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1719079

Öz

E-ticaret ve dijital hizmetler, geleneksel ticaret yöntemlerini dönüştüren hızla büyüyen alanlar olarak öne çıkmaktadır. Her geçen gün genişleyen yapısıyla bankacılık işlemlerinden, bilirkişi uygulamalarına, reklamcılık ve yazılım hizmetlerinden güvenlik işlemlerine, grafik ve elektronik öğrenmeden rezervasyon ve tur satışına kadar her nev’i mal ve hizmet pazarlamasına dijital ortamlarda ulaşabilme imkânı artış göstermektedir. Bu kapsamda sunduğu fırsatlar çerçevesinde klasik ekonomiden ayrı düşünülmeyi gerektiren dijital ekonomi mevcut vergileme rejimlerini de önemli düzeyde etkilemektedir. İktisadi münasebetlerde yaşanan bu dönüşüm, ulusların hayati derecede önem arz eden vergi matrah ve gelirlerinde ortaya çıkan erozyonu önlemek, yarattığı değerin adil paylaşımını ve vergilendirilmesini sağlamak, ortaya çıkan vergi mevzuatlarının yetersiz noktalarını gidermek, vergi sistemlerinin çatışmasını, vergi idarelerinin yetki aşınmalarını bertaraf etmek üzere vergi politikalarının ve vergi sistemlerinin yeniden şekillendirilmesini zorunlu kılmaktadır.
Küresel dijital ekonomide ortaya çıkan gelişmelere münhasır dünya ülkelerinde vuku bulan gelişmeleri takip ederek dijital hizmet vergisi (DHV) gibi vergi türlerini uygulamaya koyan Türkiye de bu noktada dijital platformlarda sağlanan arama motoru hizmetleri, sosyal medya hizmetleri, dijital reklam hizmetleri, dijital içerik satışı gibi dijital hizmetleri vergi kapsamına alarak gelir elde etmek istemektedir. Çalışmanın istihdafı bu çerçevede, dijital hizmet vergisinin Türkiye’deki etkilerini uluslararası örneklerle karşılaştırarak, bu verginin ekonomi ve rekabet ortamı üzerindeki olası sonuçlarını değerlendirmek, öneriler sunmak ve tahminlerde bulunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Vergilendirme , Dijital Hizmet Vergisi (DHV) , Dijital Hizmetler

Digital Economy and Taxation: Global Trends and Turkey

Öz

E-commerce and digital services stand out as areas that are rapidly transforming traditional commerce methods. With its ever-expanding structure, the opportunity to access all kinds of goods and services marketing in digital environments, from banking transactions to expert applications, from advertising and software services to security transactions, from graphics and electronic learning to reservation sales, is increasing. In this context, the digital economy, which differs from the classical economy with the opportunities it offers, also affects the current taxation regimes. This transformation in economic relations necessitates the erosion of tax bases and revenues of states, the fair sharing and taxation of the value created, the elimination of inadequacies in tax legislation, the conflicts in tax systems, the erosion of authority of tax administrations, and the structuring of tax policies and systems.
Turkey, which has implemented taxes such as digital service tax (DHV) by following the developments in the global digital economy and the developments in the countries of the world, wants to tax digital services such as search engine services, social media services, advertising services and content sales provided on digital platforms. The aim of the study is to compare the effects of the digital service tax in Turkey with international examples, to evaluate the possible consequences of this tax on the economy and the competitive environment and to offer suggestions.

Anahtar Kelimeler

Taxation , Digital Services Tax (DHV) , Digital Services

Kaynakça

• Akbulut, M., & Korlu, R. K. (2023). Türkiye ve Dünya’da Dijital Hizmet Vergisi ve Değerlendirilmesi. 3rd International Symposium of Scientific Research and Innovative Studies (s. 288-297). Online: Issrıs'23.
• Akkaş, F., & Şimşek, H. A. (2022, Kasım). Vergi İdarelerinin Dijital Dönüşümü: Seçili Ülke Örnekleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(134), 394-410.
• Akkaya, H., & Gerçek, A. (2019). OECD ve Seçilmiş Bazı Ülkelerde Dijital Ekonominin Vergilendirilmesi: Türkiye İçin Çıkarımlar. International Journal of Public Finance, 4(2), 166-188.
• Bakaç, S. (2024, 05 28). Küresel Asgari Kurumlar Vergisi Uygulaması ve Türkiye. Alomaliye.com. 06 05, 2025 tarihinde https://www.alomaliye.com/2024/05/28/kuresel-asgari-kurumlar-vergisi-uygulamasi-ve-turkiye/ adresinden alındı
• Bilgiç Ulun, A. (2021, Mart-Nisan). Dijital Ekonomilerin Vergilendirilmesinde OECD Uygulamaları ve Türkiye Karşılaştırılması. İSMMMO Mali Çözüm Dergisi, 31(164), 223-242.
• Budak, T. (2017). The Transformatıon of Internatıonal Tax Regıme: Dıgıtal Economy. Inonu University Law Review –InULR–, 8(2), 297-330.
• Çakır, B., & Yoruldu, M. (2025). Türkiye ve Seçilmiş Ülkelerde Dijital Hizmet Vergisi Uygulamaları: Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(67), 148-163.
• Çelener, B. (2019). Dijital Ekonomiyi Vergilendirme Yolunda Somut Bir Adım : Dijital Hizmet Vergisinde Fransa Örneği. Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16(2), 31-54.
• Çelikkaya, A. (2021). Avrupa Komisyonunun Dijital Hizmet Vergisi Önerisinin Ekonomik Analizi. International Journal of Public Finance, 6(2), 176-192.
• Doyranlı, C. (2025, 01 14). Asgari Kurumlar Vergisi: Küresel Ekonomi ve Uygulamalar. MuhasebeTR. 06 05, 2025 tarihinde https://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/candoyranli/017/ adresinden alındı
• Duran, D. Ş. (2019). Türkiyenin Yeni Vergi Mimarisinde Yeni Bir Vergi: Dijital Hizmetler Vergisi. Uluslararası Yönetim, Ekonomi ve Politika Kongresi (s. 666-682). İstanbul: ICOMEP’19.
• Durdu, M. (2020). Avrupa Birliği’nde Dijital Hizmet Vergisi ve Türkiye Uygulaması. İstanbul Hukuk Mecmuası, 78(4), 1959-1988.
• Ergin, N. E. (2020, Şubat). Dijital Hizmet Vergisi. Vergi Dünyası, 39(462), 107-112.
• Ergün, Y. (2022). Dijital Hizmetlerin Vergilendirilmesi ve Seçilmiş Ülke Uygulamaları. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(3), 1267-1290.
• Eroğlu, O., & Aksu, H. (2019, Ekim). Dijital Ekonominin Getirdiği Vergilendirme Sorunlarının Değerlendirilmesi: Kurumlar Vergisi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(4), 59-78.
• Eyidoğan, E., & Demir, O. (2022, Haziran). Dijital Hizmetlerin Vergilendirilmesi: Dünyadan ve Türkiye’den Örnekler. Working Paper Series, 3(2), 01-15.
• Fırat, M. (2020, Haziran). Dijital Hizmet Vergisi Üzerine Bir Değerlendirme. Ünye İİBF Dergisi, 3(1), 28-33.
• Gölçek, A. G. (2023). Dijital Ekonomide Vergi Planlaması: Vergilemede Zorluklar ve Fırsatlar. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 543-573.
• Güngör, M. (2021). Dijital Hizmet Vergisi. Danıştay Dergisi(153), 257-294.
• İnneci, A. (2023). Dijital Çağın Bir Vergi Sorunu: Dijital Göçebelerin Vergilendirilmesi. Sayıştay Dergisi, 34(129), 235-257.
• İşler, İ. (2021). Dijital Dönüşümün Ekonomiye Etkileri: Dijital Ekonomi. rd International CEO Communication, Economics, Organization & Social Sciences Congress (s. 219-223). Ukraine: NCM Publishing House.
• Kara, M. C. (2021). Dijital ekonominin Vegilendirilmesinde Yeni Rabıta ve Kâr Tahsisi Kuralları. Pamukkale University Journal of Social Sciences Institute(49), 291-308.
• Kara, M. C., & Öz, E. (2016, Aralık). Dijital Vergilendirmeye Küresel Bir Bakış. Vergi Dünyası Dergisi, 36(424), 30-37.
• Karabulut, Ş. (2020, Ocak-Haziran). Dijital Çağın Mali Yansımaları: Dijital Hizmet Vergisi. Maliye Dergisi(178), 263-288.
• Karyağdı, N. (2025, 01 22). OECD’nin Sütun 2’si Yıkıldı. Vergi Algı. 06 05, 2025 tarihinde https://vergialgi.com/oecdnin-sutun-2si-yikildi adresinden alındı
• Mamaraılav, I. M. (2020). Digital Economy. 1st ECLSS International Online Conference on Economics and Social Sciences (s. 484-490). Samarkand/ Uzbekıstan: Eclss.
• Mazlum, M. S. (2022). Dijitalleşme Kaynaklı Vergi Sorunları ve Çözüm Arayışları. th International CEO Communication, Economics, Organization & Social Sciences Congress (s. 671-682). NCM Publishing House.
• Mert, H., & Bayar, E. (2020). Dıgıtal Economy, Taxatıon And Problems Encountered. 6th Global Business Research Congress (GBRC - 2020) (s. 28-33). Online Congress: PressAcademia Procedia. doi: 10.17261/Pressacademia.2020.1234
• Mutlu Kaya, Ö. (2020). Dijital Hizmet Vergisi ve Türkiye Uygulaması. Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi(2), 447-478.
• OECD. (2024, 05 28). Members of the OECD/G20 Inclusive Framework on BEPS. oecd.org/tax: https://www.oecd.org/tax/beps/ adresinden alındı
• OECD. (2024, 05 14). OECD Digital Economy. 06 15, 2024 tarihinde OECD-iLibrary: https://www.oecd-ilibrary.org/sites/a1689dc5-en/1/3/1/index.html?itemId=/content/publication/a1689dc5-en&_csp_=5cbbea11094afe4b75c96b4a3ec0bcd2&itemIGO=oecd&itemContentType=book#bx1 adresinden alındı
• OECD. (2025). Tax Challenges Arising from the Digitalisation of the Economy – Consolidated Commentary to the Global Anti-Base Erosion Model Rules (2025). 06 05, 2025 tarihinde https://www.oecd.org/en/publications/tax-challenges-arising-from-the-digitalisation-of-the-economy-consolidated-commentary-to-the-global-anti-base-erosion-model-rules-2025_a551b351-en.html adresinden alındı
• OECD, 2. (2024, 06 17). International tax reform: OECD/G20 Inclusive Framework on BEPS taking further steps on the implementation of the Two-Pillar Solution. 06 25, 2024 tarihinde OECD.org/tax: https://www.oecd.org/tax/beps/oecd-g20-inclusive-framework-on-beps-taking-further-steps-on-the-implementation-of-the-two-pillar-solution.htm adresinden alındı
• Oğuz, N. S., & Yıldız, H. E. (2023). Türkiye’de Dijital Hizmet Vergisinin Değerlendirilmesi. Anadolu Economics, 5(2), 83-97.
• Sezen, A., & Kutbay, H. (2024). Dijital Ekonomide Vergilendirme . Efe Akademi yayınları.
• Turan, D. (2021, Mart). Dijital Alanda Potansiyel Vergi Gelirleri. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7(1), 1-16.
• Ubay, B. (2020, Haziran). Dijital Ekonominin Dijital Vergi Cennetlerinin Gelişimine Etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 22(1), 28-44.
• Ülkü, Y. E. (2020). Dijital Hizmetler Vergisi: Güncel Gelişmelerin Gösterimi. Vergi Sorunları Dergisi, 1-9. 06 04, 2024 tarihinde http://vergisorunlari.com.tr/yazi/yunus-emre-ulku/dijital-hizmetler-vergisi-guncel-gelismelerin-gosterimi/246 adresinden alındı
• Yayman, D. (2022, Temmuz-Aralık). Dijital Ekonominin Vergilendirilmesi; Seçilmiş Bazı Ülke Uygulamaları. Maliye Dergisi(183), 114-141.
• Yıldız, B., & Günay, H. F. (2018). Türk Vergi Hukuku Ekseninden Dijital Ekonomiye Genel Bir Bakış. III. Uluslararası Mesleki ve Teknik Bilimler Kongesi (s. 4004-4012). İksad. https://www.researchgate.net/publication/327980202 adresinden alındı
• Yıldız, S. (2024). Dijital Ekonomi ve Dijital Ekonominin Vergilemeye Etkisi. Journal of International Management, Educational and Economics Perspectives, 12(2), 123-134.
• Yoruldu, M. (2023, Ocak). Türkiye’de Dijital Hizmet Vergisi Uygulaması ve Vergilemede Etkinlik Açısından Değerlendirilmesi. Vergi Dünyası, 42(497), 31-45.
• Yüce, M., & Akbulut, N. (2018, Ağustos). Beps Eylemi Kapsamında Dijital Ekonominin Vergilendirilmesine İlişkin Alınan Önlemler. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Akademik Bakış Dergisi(68), 105-123.
• Zıvalı, B. S., & Demirli, Y. (2022). Dijital Ekonominin Vergilendirmesinde Yaşanan Sorunlar: OECD-AB Tedbirleri ve Ulusal Çözüm Arayışları. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 22(3), 1124-1141.