ÇOCUK POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNDE EL YIKAMA UYGULAMALARININ GÖZLEMLENMESİ

Yıl 2016, Cilt: 11 Sayı: 1, 0 - 0, 08.11.2016

Bahar Kandemir Yasemin Durduran Sevgi Pekcan Çiğdem Savaş Duman

Öz

Kişisel temizliğin bir parçası olan el hijyenin sağlanması mikroorganizmaların yol açtığı infeksiyöz hastalıkların engellenmesinde en etkili yollardan birisidir. Doğru el yıkama şekli ve alışkanlıklarının insanlara kazandırılması ile bu hastalıkların sıklıklarında önemli azalmalar olacağı bildirilmektedir. Bu çalışmada Meram Tıp Fakültesi Çocuk polikliniklerine başvuran ilköğretim çağı çocuklarının el hijyenine yönelik davranışlarının gözlemlenerek değerlendirilmesi amaçlandı. Sonrasında el yıkamanın önemi ve doğru el yıkama hakkında bilgi verildi. Gözlemde her adım için doğru yapan ‘1’, yanlış yapan veya hiç yapamayana ‘0’ değeri verildi, sonra yüzdelik olarak puanlandı. Değerlendirmede yüzde, ortalama, standart sapmadan yararlanıldı, ki-kare testi, Mann Whitney U testi kullanıldı. 0.05’ten küçük p değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Ellerin doğru yıkanmasında adımlara uyumda toplam yüzdelik puan ortancası 42.8(0-100) idi.  Adımlara uyumda toplam yüzdelik puan ortaokulda okuyanlarda ilkokulda okuyanlara göre (p<0.001), ilçede yaşayanlarda il merkezinde yaşayanlara göre (p=0,014) yüksekti.  El yıkama alışkanlığı okul öncesi yaşlardan itibaren verilmeli, gerekli olduğu durumlarda sağlık personeli çocuklara sık sık ellerini doğru yıkamaları konusunda hatırlatma yapmalıdır. 

Kaynakça

• - Helfand AF. Podiatric medicine and public health. Concepts and perspectives. Special Commission of the Podiatric Health Section of theAmerican Public Health Association. JAmPodiatrMedAssoc 1998; 88:353-9
• - Önsüz MF, Hıdıroğlu S. İstanbul'da farklı iki ilköğretim okulundaki öğrencilerin kişisel hijyen alışkanlıklarının belirlenmesi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2008; 9(1) : 9-7
• - Kaya M, Aslan D. Ankara’da bir ilköğretim okulunda el yıkama konusunda bir müdahale çalışması. Erciyes Tıp Dergisi (Erciyes Medical Journal) 2009; 31(2):135-143
• - Randle J, Metcalfe J, Webb H, Luckett JC, Nerlich B, Vaughan N, Segal JI, Hardie KR. Impact of an educational intervention upon the handhygiene compliance of children. J Hosp Infect. 2013;85(3):220-5.
• - Luby S.P, Agboatwalla M, Feikin D.R, Painter J, Billhimer, Altaf A, Hoekstra R.M. Effect of handwashing on child health: a randomised controlled trial Lancet 2005; 366: 225–33
• - Xuan le TT, Hoat LN. Handwashing among schoolchildren in an ethnically diverse population in northern rural Vietnam. Glob Health Action. 2013 Jan 31;6:1-8.
• - SB, RSHMB, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, 2008; HM yayın no: SB-HM-2007-17: 65-81
• - World Health Organization. World Health Organization guidelines on hand hygiene in health care. Geneva: WHO; 2009
• - Jefferson T, Del Mar CB, Dooley L, Ferroni E, Al-Ansary LA, Bawazeer GA, et al. Physical interventions to interrupt or reduce the spread of respiratory viruses. Cochrane Database Syst Rev 2011:CD006207.
• - Rabie T, Curtis V. Handwashing and risk of respiratory infections: a
• quantitative systematic review. Trop Med Int Health 2006;11:258-67.
• - Carabin H, Gyorkos TW, Soto JC, Joseph L, Payment P, Collet JP Effectiveness of a training program in reducing infections in toddlers attending day care centers. Epidemiology 1999; 10: 219–27.
• - Roberts L, Smith W, Jorm L, Patel ., Douglas RM, McGilchrist C. Effect
• of infection control measures on the frequency of upper respiratory infection in child
• care: a randomized, controlled trial. Pediatrics. 2000; 105: 738–42.
• - Niffenegger JP Proper handwashing promotes wellness in child care. J Pediatr Health Care. 1997;11: 26–31
• - Tamer Sönmez G, Erdoğan S, Willke A. Arslanbey İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Bağırsak Parazitlerinin Görülme Sıklığı. Türkiye Parazitoloji Dergisi 2008;32(2): 130-3.
• - Ejemot RI, Ehiri JE, Meremikwu MM, Critchley J.A. (2008) Hand washing for
• preventing diarrhoea. Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 1. Art. No.:
• CD004265. DOI: 10.1002/14651858.CD004265.pub2.
• - Bloomfield SF, Aiello AE, CooksonB, O’Boyle C, Larson EL . The effectiveness of hand hygiene procedures in reducing the risks of infection in home and community settings including handwashing and alcohol-based sanitizers. AJIC. 2007; 35(10), suppl 1: 27-63.
• - Curtis V.A, Schmidt W, Luby S, Florrez R, Toure O, Biran A. Hygiene: new
• hopes, new horizons. Lancet Infect Dİs.2011; 11:312-21.
• - Şahin MM, Vural S, Vurallı D, Yüksel S, Yıldız F, Aslan D. 6-14 Yaş Grubu
• Çocuklarda El Yıkama ile İlgili Bir Müdahale Çalışması TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2008; 7 (1) :65-70
• - Çan G, Topbaş M, Kapucu M. Trabzon’da iki farklı yerleşim yerindeki öğrencilerin kişisel hijyen alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2004;3(8):170-7
• - Ray SK, Dobe M, Maji S, Chakrabarty D, Sinha Roy AK, Basu SS. A pilot survey on hand washing among some communities of West Bengal. Indian J Public Health. 2006 Oct-Dec;50(4):225-30.
• - Gould DJ, Drey NS, Moralejo D, Grimshaw J, Chudleigh J. Interventions to improve hand hygiene compliance in patient care. Journal of Hospital Infection. 2008;68(3): 193-202.
• - Snow M, White GL, Kim HS. Inexpensive and time-efficient hand hygiene interventions increase elementary school children’s hand hygiene rates. Journal of School Health 2008;28 (4): 30-33.
• - Kitiş Y, İlkögretim Ögrencilerinde El Hijyeni ve El Hijyeni Eğitiminin Etkinliğinin Değerlendirilmesi, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2011;4 (1): 93-102.
• - T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Beslenme ve Fiziksel Aktiviteler Daire Başkanlığı. İlköğretim Çocukları İçin El Hijyeni.2008; yayın no:726: 1-30.
• - Kaya M, Büyükşerbetçi M, Meriç MB, Çelebi AE, Boybeyi Ö, Arda-Işık A, Bozkurt İH, Vaizoğlu SA, Güler Ç (2006). Ankara'da bir lisenin 9 ve 10. sınıf öğrencilerinin kişisel hijyen konusunda davranışlarının belirlenmesi. STED,15 (10): 179-183.
• - T.C Sağlık Bakanlığı, Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü, Ankara, 2012: yayın no:893:1-50.