Üçüncü Basamak Sağlık Merkezinde Genç İskemik İnme Hastalarında Etiyolojik inceleme

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 1, 46 - 52, 08.02.2021

Rahşan Adviye İnan Duygu Özer Banu Özen Barut

https://doi.org/10.17517/ksutfd.735340

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı genç inme hastalarında inme etiyolojisinin ve risk faktörlerinin yaş ve cinsiyet ile ilişkisinin araştırılması ve tekrarlayan inme geçiren hastalarda inme tekrarına neden olabilecek olası risk faktörlerinin saptanmasıdır.
Gereç ve Yöntemler: Hastanemizde akut iskemik inme tanısıyla yatırılmış 55 yaş ve altı 150 hastanın kayıtları retrospektif olarak incelenmiştir. Hastaların demografik özellikleri, vasküler risk faktörleri, inme etiyolojisine yönelik biyokimyasal tetkikleri ve görüntüleme bulguları kaydedilmiştir. İnme alt tipleri TOAST sınıflaması kullanılarak belirlenmiştir. İlk kez ve tekrarlayan inme geçiren hastaların risk faktörleri ve inme alt tipleri cinsiyet ve yaşa göre değerlendirilmiştir.
Bulgular: Hastaların 111’i erkek (%74), 39’u kadındı (%26). 83’ü ( % 55.3 ) 45 yaş ve altındaydı. En sık izlenen risk faktörleri HT (% 46), sigara içmek (%45.3) ve dislipidemi ( % 32.7) idi. Sigara içme oranı erkeklerde anlamlı bir şekilde yüksekti ( p< 0,0001). Hipertansiyon ve diyabetes mellitus 45 yaş üstü hasta grubunda daha fazlaydı (p= 0,009, p = 0,022). Erkek cinsiyet, 45 yaş üstü olmak ve hipertansiyon arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptandı (p = .003). Küçük damar hastalığı her iki yaş grubunda en sık izlenen inme alt tipiydi. 19 hastada (%12.6) tekrarlayan inme saptandı. Risk faktörleri ve inme alt tipi açısından ilk kez ve tekrarlayıcı inme geçiren hasta grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı.
Sonuç: Hipertansiyon, sigara içmek ve hiperlipidemi genç popülasyonda en sık izlenen inme risk faktörleri olup, 45 yaş üstü hipertansif ve diyabetik erkeklerde inme riski daha fazladır. Genç hastalarda değiştirilebilir risk faktörlerinin saptanıp tedavi edilmesi inme tekrarının önlenmesi açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

genç iskemik inme, risk faktörleri, inme etiyolojisi, tekrarlayıcı inme

Kaynakça

• Referans 1. Feigin VL, Lawes CM, Bennett DA, Barker-Collo SL, Parag V. Worldwide stroke incidence and early case fatality reported in 56 population-based studies: a systematic review.Lancet Neurol. 2009 Apr;8(4):355-69. doi: 10.1016/S1474-4422(09)70025-0. Epub 2009 Feb 21. Review. Referans 2. GBD 2016 Neurology Collaborators. Global, regional, and national burden of neurological disorders, 1990-2016: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016.Lancet Neurol. 2019 May;18(5):459-480. doi: 10.1016/S1474-4422(18)30499-X. Epub 2019 Mar 14. Referans 3. Ekker MS, Verhoeven JI, Vaartjes I, Jolink WMT, Klijn CJM, de Leeuw FE. Association of Stroke Among Adults Aged 18 to 49 Years With Long-term Mortality. JAMA. 2019 May 23. doi: 10.1001/jama.2019.6560. [Epub ahead of print] Referans 4. Leys D, Debette S. Epidemiology of ischemic stroke in young adults. In: Pezzini A, Padovani A, eds. Cerebral Ischemia in Young Adults: Pathogenic and Clinical Perspectives , New York: Noca Science Publishers; 2009:1-24. Referans 5. Nedeltchev K, der Maur TA, Georgiadis D, et al. Ischaemic stroke in young adults: predictors of outcome and recurrence. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2005;76:191–195. Referans 6. Varona JF, Guerra JM, Bermejo F, Molina JA, Gomez de la Camara. Causes of ischemic stroke in young adults, and evolution of the etiological diagnosis over the long term. Eur Neurol. 2007;57:212–218. Referans 7. Bogousslavsky J, Pierre P: Ischemic stroke in patients under age 45. Neurol Clin 1992;10:113-124. Referans 8. Smajlović D. Strokes in young adults: epidemiology and prevention. Vasc Health Risk Manag. 2015 Feb 24;11:157-64. doi: 10.2147/VHRM.S53203. eCollection 2015. Review Referans 9. Nawaz B, Eide GE, Fromm A, Øygarden H, Sand KM, Thomassen L, Næss H, Waje- Andreassen U. Young ischaemic stroke incidence and demographic characteristics- The Norwegian stroke in the young study- A- three- generation research program. Eur Stroke J. 2019 Dec;4(4):347-354. Doi.10.1177/2396987319863601. Referans 10. Putaala J, Metso AJ, Metso TM, et al. Analysis of 1008 consecutive patients aged 15 to 49 with first-ever ischemic stroke: the Helsinki Young Stroke Registry. Stroke. 2009;40:1195–1203. Referans 11. Marini C, Russo T, Felzani G. Incidence of stroke in young adults: a review. Stroke Res Treat. 2011;2011:535672. Referans 12. Ekker MS, Verhoeven JI, Vaartjes I, van Nieuwenhuizen KM, Klijn CJM, de Leeuw FE. Stroke incidence in young adults according to age, subtype, sex, and time trends. Neurology. 2019 May 21;92(21):e2444-e2454. Doi:10. 1212/WNL. 0000000000007533. Epub 2019 Apr 24. Referans 13. PutaalaJ, Curtze S, Hiltunen S, Tolppanen H, Kaste M, Tatlisumak T. Causes of death and predictors of 5-year mortality in young adults after first-ever ischémie stroke: the Helsinki Young Stroke Registry. Stroke. 2009;40(8):2698-2703. Referans 14. Putaala J, Yesilot N, Waje-Andreassen U, et al. Demographic and geographic vascular risk factor differences in European young adults with ischemic stroke: the 15 Cities Young Stroke Study. Stroke. 2012;43: 2624–2630. Referans 15. Zhang YN, He L. [Risk factors study of ischemic stroke in young adults in Southwest China]. Sichuan Da Xue Xue Bao Yi Xue Ban. 2012;43: 553–557. Chinese. Referans 16. Kes VB, Zavareo I, Demarin V. Etiology and diagnostic work- up in young stroke patients. Period Biol. 2012;114(3):355–359. Referans 17. Adams HP Jr, Bendixen BH, Kappelle LJ, Biller J, Love BB, Gordon DL, Marsh EE 3rd. Classification of subtype of acute ischemic stroke. Definitions for use in a multicenter clinical trial. TOAST. Trial of Org 10172 in Acute Stroke Treatment. Stroke. 1993 Jan;24(1):35-41. Referans 18. Smajlović DŽ, Salihović D, Ibrahimagić OĆ, Sinanović O. Characteristics of stroke in young adults in Tuzla Canton, Bosnia and Herzegovina. Coll Antropol. 2013;37:515–519. Referans 19. Lasek-Bal A, Kopyta I, Warsz-Wianecka A, Puz P, Łabuz-Roszak B, Zaręba K. Risk factor profile in patients with stroke at a young age. Neurol Res. 2018 Jul;40(7):593-599. doi: 10.1080/01616412.2018.1455367. Epub 2018 Mar 26. Referans 20. Ji R, Schwamm LH, Pervez MA, et al. Ischemic stroke and transient ischemic attack in young adults: risk factors, diagnostic yield, neuroimaging, and thrombolysis. JAMA Neurol. 2013;70:51–57. Referans 21. Larrue V, Berhoune N, Massabuau P, et al. Etiologic investigation of ischemic stroke in young adults.Neurology. 2011;76:1983–1988. Referans 22. Acar A, Uzar E, Çevik MU, Yücel Y, Cansever S, Arıkanoğlu A, Ekici F, Taşdemir N. İskemik inmeli genç hastaların demografik, etyolojik ve risk faktörleri. Düzce Tıp Dergisi 2012; 14(3): 32-36 32. Referans 23. Chatzikonstantinou A, Wolf ME, Hennerici MG.Ischemic stroke in young adults: classification and risk factors.J Neurol. 2012 Apr;259(4):653-9. doi: 10.1007/s00415-011-6234-3. Epub 2011 Sep 17. Referans 24. Özer İŞ, Sorgun MH, Rzayev S, Kuzu M, Tezcan S, Yılmaz V, Ulukan Ç, Çotur H, Rawandi A, Işıkay CT. Genç İskemik İnme Hastalarında İnme Etiyolojisi, Risk Faktörleri ve Hastaların İzlemdeki Fonksiyonel Durumları. Turk J Neurol 2015;21:159-64. Referans 25. Kivioja R, Pietilä A, Martinez-Majander N, Gordin D, Havulinna AS, Salomaa V, Aarnio K, Curtze S, Leiviskä J, Rodríguez-Pardo J, Surakka I, Kaste M, Tatlisumak T, Putaala J.Risk Factors for Early-Onset Ischemic Stroke: A Case-Control Study.J Am Heart Assoc. 2018 Nov 6;7(21):e009774. doi: 10.1161/JAHA.118.009774. Referans 26. Kwon SU, Kim JS, Lee JH, Lee MC: Ischemic stroke in Korean young adults. Acta Neurol Scand 2000; 101: 19–24. Referans 27. Kittner SJ, Stern BJ, Wozniak M, Buchholz DW, Early CJ, Feeser BR, et al: Cerebral infarction in young adults: the Baltimore-Washington Cooperative Young Stroke Study. Neurology 1998; 50: 890–894. Referans 28. Tancredi L, Martinelli Boneschi F, Braga M, Santilli I, Scaccabarozzi C, Lattuada P, Sessa M, Fumagalli L, Iurlaro S, Neromante I, De Lodovici ML, Roccatagliata DV, Giacalone G, Arnaboldi M, Crespi V, Agostoni E, Comi GC, Ferrarese C, Sterzi R. Stroke care in young patients. Stroke Res Treat. 2013;2013:715380. doi: 10.1155/2013/715380. Epub 2013 Feb 26. Referans 29. Fan H, Hao X, Yang S, Li Y, Qin W, Yang L, Yuan J, Hu W. Study on the incidence and risk factor of silent cerebrovascular disease in young adults with first-ever stroke. Medicine(Baltimore). 2018 Nov;97(48):e13311. doi: 10.1097/MD.0000000000013311. Referans 30. Wolf ME, Grittner U, Bottcher T, et al. Phenotypic ASCO characterisation of young patients with ischemic stroke in the prospective multicentre observational sifap1 study. Cerebrovasc Dis 2015;40:129–35. Referans 31. Arboix A, Jiménez C, Massons J, et al. Hematological disorders: a commonly unrecognized cause of acute stroke. Expert Rev Hematol. 2016;9:891–901. Referans 32.Moubarak G, Tamazyan R, Garcon P, et al. Detection of occult atrial fibrillation by pacemaker interrogation in cryptogenic stroke. J Interv Card Electrophysiol. 2014;39:261–265. Referans 33. Crespo Pimentel B, Willeit J, Töll T, Kiechl S, Pinho E Melo T, Canhão P, Fonseca C, Ferro J. Etiologic Evaluation of Ischemic Stroke in Young Adults: A Comparative Study between Two European Centers. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2019 May;28(5):1261-1266. doi: 10.1016/j.jstrokecerebrovasdis.2019.01.019. Epub 2019 Feb 13. Referans 34. Piechowski-J´o˙zwiak B, Bogousslavski J. “Posterior circulationstrokes,” Handbook of Clinical Neurology, vol. 93, pp. 537–558, 2009. Referans 35. Varona JF, Bermejo F, Guerra JM, Molina JA. Longterm prognosis of ischémie stroke in young adults: study of 272 cases. J Neurol. 2004;25-l(12):1507-1514. Referans 36. Pezzini A, Grassi M, Lodigiani C, Patella R, Gandolfo C, Zini A, Delodovici ML, Paciaroni M et al. Predictors of long-term recurrent vascular events after ischemic stroke at young age: the Italian Project on Stroke in Young Adults.Circulation. 2014 Apr 22;129(16):1668-76. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.113.005663. Epub 2014 Feb. Referans 37. Rutten- Jacobs LC, Arntz RM, Maaijwee NA, Schoonderwaldt HC, Dorresteijn LD, van Dijk EJ, de Leeuw FE. Long – term mortality after stroke among adults aged 18 to 50 years. JAMA. 2013 Mar 20;309(11):1136-44. Doi: 10.1001/jama.2013.842.