Türkiye'de Belediyelerin Stratejik Planlarında Yer Alan GZFT Analizlerinin Değerlendirilmesi: Büyükşehir ve İl Belediyelerinde Karşılaştırmalı Bir Analiz

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 97 - 126, 31.07.2022

Rıdvan Engin

Öz

Türkiye’de 2000’li yıllardan itibaren kamu yönetiminde başlatılan reform girişimleri çerçevesinde nüfusu 50.000’in üzerinde olan belediyeler dâhil olmak üzere tüm kamu kurum ve kuruluşlarına stratejik planlama zorunluluğu getirilmiştir. Bu çalışmada Türkiye’deki büyükşehir ve il belediyelerinin stratejik planlarında yer alan GZFT analizleri incelenerek aralarındaki benzerlik ve farklılıklar ortaya konulmuştur. Araştırma stratejik planlarına erişim sağlanan 30 büyükşehir ve 46 il belediyesini kapsamaktadır. Belediyelerin GZFT analizlerinde yer alan güçlü ve zayıf yönler ile fırsat ve tehditlerin analizinde içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Büyükşehir ve il belediyelerinin GZFT analizlerinde en sık yer verilen güçlü ve zayıf yönler ile fırsat ve tehditler tespit edilerek mukayese edilmiştir. Bu bağlamda benzerliğin en yüksek olduğu kısım tehditler olup ekonomik, mali ve demografik yapıya ilişkin tehditlere her iki belediye grubunda da sıkça yer verildiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Belediyeler, Stratejik planlama, GZFT analizi

EVALUATION OF SWOT ANALYSIS IN THE STRATEGIC PLANS OF MUNICIPALITIES IN TURKEY: A COMPARATIVE ANALYSIS IN METROPOLITAN AND PROVINCIAL MUNICIPALITIES

Öz

Within the framework of reform initiatives initiated in public administration in Turkey since the 2000s, strategic planning obligation has been imposed on all public institutions and organizations, including municipalities with a population of over 50,000. In this study, SWOT analyzes in the strategic plans of metropolitan and provincial municipalities in Turkey were examined and the similarities and differences between them were revealed. The research covers 30 metropolitan and 46 provincial municipalities that have access to strategic plans. Content analysis method was used in the analysis of the strengths and weaknesses, opportunities and threats in the SWOT analyzes of the municipalities. The most common strengths and weaknesses, opportunities and threats were identified and compared in the SWOT analyzes of metropolitan and provincial municipalities. In this context, the part with the highest similarity is the threats and it is seen that the threats related to the economic, fiscal and demographic structure are frequently included in both groups of municipalities.

Anahtar Kelimeler

Municipalities, strategic planning, SWOT analysis

Kaynakça

• Allison, M. & Kaye, J. (2015). Strategic Planning for Nonprofit Organizations: A Practical Guide for Dynamic Times. John Wiley & Sons. Third Edition. New Jersey.
• Altan, Y. & Kerman, U. & Aktel, M. & Öztop, S. (2013). “Kamu Yönetiminde Stratejik Planlama: Büyükşehir Belediyeleri Örneği”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi. 18(3). 111-130.
• Aktan, C. C. (2006). “Stratejik Yönetim ve Stratejik Planlama”. Kamu Mali Yönetiminde Stratejik Planlama ve Performans Esaslı Bütçeleme. Coşkun Can Aktan (ed.). Seçkin Yayıncılık. Ankara. 167-192.
• Aşgın, S. (2006). “Ülkemizde Stratejik Planlama Kavramının Gelişmesi”. Türk İdare Dergisi. 451. 7-20.
• Aşgın, S. & Görgün, S. & Altay, Ü. (2008). Kamuda Stratejik Planlama. T.C. İçişleri Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı. Yayın No: 606. Ankara.
• Ateş, H. & Köseoğlu, Ö. (2011). Belediyelerde Kurumsal Performans Yönetimi. İlke Yayıncılık. İstanbul.
• Berry, F.S. (1994). “Innovation in Public Management: The Adoption of Strategic Planning”. Public Administration Review. 54(4). 322-330.
• Berry, F.S. (2007). “Strategic Planning as a Tool for Managing Organizational Change”. International Jorunal of Public Administration. 30(3). 331-346.
• Bryson, J. M. (1988). “A Strategic Planning Process for Public and Non-profit Organizations”. Long Range Planning, 21(1), 73-81.
• Erbaşı, A. (2008). Belediyelerde Kurumsal Performans Yönetimi. Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Konya.
• Ergen, Z. (2015). “Yerel Yönetimlerde Kaynak Kullanımı: Stratejik Planlama ve Mali Yönetim”. İdari ve Mali Açıdan Türkiye’de Yerel Yönetimler. Mehmet Mercek, Mesut Doğan ve Bekir Parlak (ed.). BEKAD Yayınları. Ankara. 535-552.
• Hepkul, A. (2002). “Bir Sosyal Bilim Araştırma Yöntemi Olarak İçerik Analizi”. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 18(1). 1-12.
• İpek, E.A.Ş. & Akman, Ç. (2019). “Son Dönemde Yapılan Değişiklikler Çerçevesinde Belediyelerde Stratejik Planlama Süreci”. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi. 2(2). 359-373.
• Kesik, A. & Karagöz, N. (2010). “Yerel Yönetimlerde Stratejik Planlama”. Mahalli İdareler Maliyesi Üzerine Yazılar. Figen Altuğ, Özhan Çetinkaya ve Selçuk İpek (ed.). Ekin Yayınevi Bursa. 131-150.
• Kissler, G.R. & Fore, K.N. & Jacobsen, W.S. & Kittredge, W.P. & Stewart, S.L. (1998). “State Strategic Planning: Suggestions from the Oregon Experience”. Public Administration Review. 58(4). 353-359.
• Mutluer, M.K. & Öner, E. & Kesik, A. (2011). Bütçe Hukuku. 3. Baskı. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. İstanbul.
• Nalcı Arıbaş, N. (2013). “Kamuda Stratejik Planlamanın ‘Katılımcılık’ Boyutu”. Akademik Yaklaşımlar Dergisi. 4(1). 80-100.
• Özer, M.A. & Bozkurt, P. (2017). “Kamu Kurumlarında Stratejik Yönetim Uygulaması Olarak Stratejik Planlama”. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 4(9). 174-188.
• Öztürk, C. (2016). Kamu Yönetiminde Stratejik Yaklaşımlar. SAGE Yayıncılık, Ankara.
• Pindur, W. (1992). “Public Sector Strategic Planning for the Year 2000”. Journal of Strategic Change. 1(2). 101-117.
• Resmî Gazete (24.12.2003). Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu. Sayı: 25326.
• Resmî Gazete (03.07.2005). Belediye Kanunu. Sayı: 25874.
• Songür, N. (2008). “Belediyelerin Stratejik Planlama Sürecindeki Gereklilikleri Yerine Getirme Durumları Üzerine Bir Araştırma”. Çağdaş Yerel Yönetimler, 17(4). 63-86.
• Taş, H. C. (2005). “5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu Bağlamında Stratejik Planlama”. Türk İdare Dergisi. Sayı: 449. 102-114.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). Belediyeler İçin Stratejik Planlama Rehberi. Ankara.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2021). Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama. Kılavuzu. Sürüm3.1. Ankara.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) Kamuda Stratejik Yönetim Çalışma Grubu Raporu. Ankara.
• Usta, A. (2014). “Kamu Örgütlerinde Stratejik Planlama Süreci: Potansiyel Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. Verimlilik Dergisi. 4. 83-117.
• Yıldırım. M.F. (2011). Mahalli İdarelerde Yönetişim ve Belediye Stratejik Planlarının İyi Yönetişim İlkeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi. T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı. Uzmanlık Tezi. Ankara.
• 58. Hükümet Acil Eylem Planı. (2003). https://dspace.ceid.org.tr/ xmlui/bitstream/handle/1/229/ekutuphane3.4.6.2.pdf?sequence=1&isAllowed=y, (Erişim: 24.02.2022).