Palyatif Bakım Tanımı ve Felsefesi

Yıl 2016, Cilt: 8 Sayı: 3, 1 - 5, 30.05.2016

Güliz Dirimen Arıkan

Öz

“Palyatif” sözcüğü, kısa bir tanım ile “rahatlatmak, dindirmek” anlamına gelmektedir.

Latince “Palliate”den köken alan “Palyatif” sözcüğü,aynı zamanda “pelerin ile

örtülü”olarak da tanımlanmaktadır.Yapılan tanımlamalara bakıldığında; palyatif bakım,

Hospis bakımı, terminal dönem hasta bakımı, yaşam sonu bakım gibi kavramlarınbirbirinin

yerine kullanıldığı görülür. Palyatif bakım gereksinimi, dünya nüfusunun giderek

yaşlanması, başta kanser olmak üzere, özellikle kardiyovasküler ve respiratuar sistemi

etkileyen, diğer bulaşıcı olmayan kronik hastalıkların da çoğalmasıyla, küresel olarak

artmıştır. Dünya Sağlık Örgütü ve Dünya Hospis Palyatif Bakım Birliği, ortaklaşa

oluşturduğu Küresel Palyatif Bakım Atlası’nda bu konuyu vurgulamıştır.Bu derleme, palyatif

bakımın çeşitli tanım ve özelliklerini gözden geçirmek, palyatif bakım kavramının

farklı boyutlarını ele almak ve palyatif bakım felsefesini, aile hekimliği disipliniyle örtüşen

yönlerini vurgulayarak açıklamak amacıyla hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Palyatif Bakım, Ağır Hasta Bakımı, Felsefe, Tıbbi, Aile Hekimliği

Kaynakça

• 1. http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/palliative, (Erişim tarihi: 22.01.2016) 2. Kabalak A.A., Öztürk A.A.,Çağıl H., Yaşam Sonu Bakım Organizasyonu: Palyatif Bakım, Yoğun Bakım Dergisi, Cilt 11, 2013, Sayı 2, s.56-70 3. Hui D., De La Cruz M., Mori M., Parsons H.A., Kwon J.H., Terres-Vigil I. et al, Concepts and definitions for “supportive care”, “best supportive care”, “palliative care”, and “hospice care” in the published literature, dictionaries and textbooks, Support Care Cancer, Vol. 21, 2013, No.3, pp: 659–685. 4. Report of a World Health Organization (WHO) Expert Committee, WHO Technical Report Series 804, Cancer pain relief, Geneva: WHO, 1990, p.11. 5. http://www.who.int/cancer/palliative/definition/en/, Erişim tarihi: 22.01.2016 6. http://www.ncdalliance.org/news/whowpca-global-atlas-palliative- care, Erişim tarihi: 23.01.206 7. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs355/en/, Erişim tarihi: 22.01.2016 8. World Health Organization (WHO), Improving Access to Palliative Care, WHO/NMH/NVI/15.5, https://www.cfhi.org/sites /files/files/infographic_palliative_care_en.pdf, Erişim tarihi: 30.01.2016 9. Milicevic N., The hospice movement: History and current worldwide situation, Archive of Oncology, Vol.10, 2002,No.1, pp.:29-32 10. Saunders C. A., A personal therapeutic journey, BMJ, Vol.313, 1996, No.7072, pp. 1599-1601 11. Davies E., Higginson I.J., WHO Europe, The Solid Facts Palliative Care, 2004, p.7 12. Saunders C. A., A personal therapeutic journey, BMJ, Vol.313, 1996, No.7072, pp. 1599-601’den aktaran Ferris FD, Balfour HM, Bowen K, Farley J, Hardwick M, Lamontagne C et al, A Model to Guide Hospice Palliative Care, Canadian Hospice Palliative Care Association, 2002, p.17 13. Elçigil A., Palyatif Bakım Hemşireliği, Gülhane Tıp Dergisi, Vol.54, 2012, s.329-334 14. Radbruch L., Payne SH. And the Board Directors of the European Association of Palliative Care (EAPC) White Paper on Standards and norms of hospice and palliative care in Europe: Part 1, European Journal of Palliative Care, Vol.16, 2009, No:6, pp.278-289 15. http://www.chpca.net/about-us/awards/leadership-award/balfour- mount.aspx, Erişim tarihi: 06.02.2016 16. Ferris FD, Balfour HM, Bowen K, Farley J, Hardwick M, Lamontagne C et al, A Model to Guide Hospice Palliative Care, Canadian Hospice Palliative Care Association, 2002, p.15 17. Kelly A.S., Morrison R.S., Palliative Care for the Seriously Ill, The New England Journal of Medicine (NJEM), Vol.373, 2015, No.8, pp.747-755 18. Editors: Matzo M., Witt Sherman D., Chapter Editor: Witt Sherman D., Palliative Care Nursing (Quality Care to the End of Life), Third Edition, Springer Publishing Company, 2010, p.4,14-15 19. Vissers K.C.P., Van den Brand M.W.M., Jacobs J., Groot M., Veldhoven C., Verhagen C. et al., Palliative Medicine Update: A Multidisciplinary Approach, Pain Practice, Vol.13, 2013, No.7, pp.576-588 20. Keown D., End-of life: the Buddhist view, Lancet, Vol.366, 2005, pp.952-955 21. Chochinov H.M.., Dying, Dignity and New Horizons in Palliative End-of Lie Care, CA Cancer Journal for Clinicians, Vol.56, 2006, pp.84-103 22. Murray S., Kendall M., Boyd K., Sheikh A., Illness trajectories and palliative care, British Medical Journal (BMJ), Vol.330, 2015, No.30, pp.1007-1011 23. Sucaklı M.H., Ölmekte Olan Hasta ve Yaşam Sonu Bakım, Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care (TJFMPC), Vo.7, 2013, No.3, s.52-57 24. Michelson K.N., Steinhorn D.M., Pediatric End of Life Issues and Palliative Care, Clinical Pediatric Emergency Medicine, Vol.8, 2007, pp.212-219 25. Randall F., Downie R.S., Palliative Care Ethics, Second Edition, New York, Oxford University Press, 1999 (reprinted 2001, 2002, 2003), p.16, 164 26. Norman A., Sisler J., Hack T., Harlos M., Family Physicians and cancer care, Canadian Family Physician, Vol.47, 2001, pp.2009-2016 27. McDaniel S.H., Campbell T.L., Hepworth J., Lorenz A., Family- Oriented Primary Care, Second Edition, Springer Science + Business Media, 2005 Çeviri ve Bölüm Editörü: Yaman, H., Aile Yönelimli Birincil Bakım, İkinci Basım, Yüce Reklam Yayım/Dağıtım a.ş., 2005, s.3 ve 5. 28. McDaniel S.H., Campbell T.L., Hepworth J., Lorenz A., Family- Oriented Primary Care, Second Edition, Springer Science + Business Media, 2005 Çeviri Editörü: Yaman, H., Bölüm Editörü: Ünlüoğlu İ., Aile Yönelimli Birincil Bakım, İkinci Basım, Yüce Reklam Yayım/Dağıtım a.ş., 2005, s.264 29. Vinay P, Should palliative care be a specialty?Canadian Family Physician, Vol. 54, 2008, pp:841-843 30. Dio Kavalieratos D., Mitchell E.M., Carey T.S., Dev S., Biddle A.K. et al, Not the Grim Reaper Service: An Assessment of Provider Knowledge, Attitudes, and Perceptions Regarding Palliative Care Referral Barriers in Heart Failure, J Am Heart Assoc., Vol.3, 2014, e000544 31. Barbera L., Taylor C., Dudgeon D., Why do patients with cancer visit the emergency department near the end-of life? Journal of Canadian Medical Association (CMAJ), Vol.182, 2010, No.6, pp.563-568