Forensic medical aspect of European Court of Human Rights (ECHR) judgements against Turkey on violation of prohibition of torture from 1996 to 2016

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 2, 25 - 29, 04.02.2018

Esin Akgül Kalkan

Öz

Abstract

Aim: The aim of this study is to discuss the impact of the deficiencies and mistakesof the forensic medical procedures on judgements against Turkey on violation of prohibition of torture in cases of European Court of Human Rights.

Material and Method: The ECHR cases dated between 01.01.1996-15.05.2002 and between 16.05.2002-15.05.2016 which have been published online were retrospectively examined. The cases were divided into two groups. The firstgroup consisted of cases of which the deficiency and mistakes of the forensic medical procedures were discussed, whereas in the second group were cases examined in which there was a reference to the Istanbul Protocol. In this study, cases in which the torture did not end with death were analysed. Epi-info 2000 and Microsoft Excel 2000 were used asdata analysis programmes.

Results: In first group n=10, in the second group n=15 ca-ses were examined. In cases 7/25 were women, 17/25 weremen and the mean age was 20 (min:16-max:43, n=20). It wasdetermined that of cases, 24 were physical examination, 6 werepsychiatric examination, 6 were radiological imaging, 2 were scintigraphy and 1 was EMG. There were no cases with forensic photography or biological sampling performed. It wasdetermined that in both groups the cases were missing details such as the story of the event, the size and colour of thelesions and there were no clinical commentary on the relationship between the story of torture and the findings.

Conclusion: In assessed cases on prohibition of torture,there are important deficiencies and mistakes in forensic medical procedures. Medical investigations regarding torture claims are not standardised. In order to prevent and effectively document the violation of the prohibition, a clinical approach according to Istanbul Protocol must be performed.

Anahtar Kelimeler

Torture, effective documentation, Istanbul Protocol

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde 1996-2016 Yılları Arasında Türkiye Aleyhine İşkence Yasağının İhlali İle Sonuçlanan Davaların Adli Tıp Boyutunun Değerlendirmesi

Öz

Öz

Amaç:Bu çalışmada; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) Türkiye aleyhine işkence yasağının ihlali ile sonuçlanmış davalarda, adli tıp prosedüründeki eksiklik ve hataların ihlal kararına etkisini tartışmak amaçlanmıştır.

Materyal ve metod:AİHM’nde, 01.01.1996-15.05.2002 ve 16.05.2002-15.05.2016 yıllarında sonuçlanan ve internet ortamında yayımlanmış davalar, retrospektif olarak incelendi. Davalar, iki grupta ele alındı. Birinci grupta, adli tıp prosedüründeki eksiklik ve hataların tartışıldığı davalar, ikinci grupta ise İstanbul Protokolüne atıf yapılmış olandavalar incelendi. Bu çalışmada, ölümle sonuçlanmayan işkence olguları analiz edildi.Veri analizi Epi-info 2000 ve Mikrosoft Excel 2000 programlarında yapıldı.

Bulgular: Birinci grupta n=10, ikinci grupta n=15 olgu incelendi. Olguların 7/25’sikadın, 17/25’si erkek ve yaş ortalaması 20 yıl idi (min:16-mak:43, n=20). Olguların 24’ünde fizik muayene, 6’sında psikiyatrik muayene, 6’sında radyolojik görüntüleme, 2’sinde sintigrafi ve 1’inde EMG yapıldığı belirlendi. Fotoğraf çekimi ve biyolojik örnekleme yapılan olgu yoktu. Her iki grupta da; raporların çoğunda olayın öyküsü, yaraların büyüklüğü ve rengi gibi ayrıntılara yer verilmediği ve öykü ile bulgular arasındaki ilişkiye dair klinik yorumun yapılmadığı saptandı.

Sonuç: İncelenen işkence yasağıyla ilgili davalarda, adli tıp prosedüründe ciddi eksiklik ve hatalar bulunmaktadır. İşkence iddialarına yönelik tıbbi incelemeler standardize değildir. İhlallerinin önlenmesi ve etkin belgelemesi için, İstanbul Protokolüne uygun klinik yaklaşım sergilenmelidir.

Anahtar Kelimeler

İşkence, etkin belgeleme, İstanbul Protokolü

Kaynakça

• Kaynaklar 1. Can IO, Ulas H, Unuvar U. Documentation of torture and mental(psychiatric) findings. In: Martin C, Preedy V, Patel V. (eds) Com-prehensive Guide to Post-Traumatic Stress Disorder. Springer,Cham, 2015, https://doi.org/10.1007/978-3-319-08613-2_105-1. 2. İstanbul Protokolü: İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı, Aşa-ğılayıcı Muamele veya Cezaların Etkili Biçimde Soruşturulması veBelgelendirilmesi İçin El Kılavuzu. https://www.ttb.org.tr/eweb/is-tanbul_ prot/5.html, et: 04.08.2018. 3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS), Avrupa Konseyi, 1950.https://www.echr.coe.int/Documents/Convention_TUR.pdf, et:04.08.2018. 4. Gemalmaz MS. Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teori-sine Giriş. 3.basım, Beta, İstanbul, 2001. 5. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Avrupa Konseyi, 1959.https://www.echr.coe.int/Pages/home.aspx?p=home&c=, et:04.08.2018. 6. Gölcüklü F, Gözübüyük Ş. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uy-gulaması Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve YargılamaYöntemi. 3. basım, Turhan, Ankara, 2002. 7. Soyer A. Hekimlik, tıbbi etik ve insan hakları. Toplum ve Hekim Der-gisi, 1996;11(75-76):3-11. 8. Jandoo R. Human rights abuses and the medical profession. Foren-sic Sci Int, 1987;35(4): 237-247. 9. The role of the physician and the medical profession in the preven-tion of the international torture and in the treatment of its survivors.American College of Physicians. Annals of International Medicine,1995;122 (8): 607-613. 10. Thomsen JL, Voight J. Forensic medicine and human rights, Foren-sic Sci Int, 1998;36(1-2):147-1518. 11. Ünüvar Ü, Can İÖ, Fincancı ŞK, Bakkalcı M, Tellioğlu A, ÖzdemirB ve ark. İstanbul Protokolü eğitimleri öncesi Türkiye genelinden göz-altı giriş ve çıkış raporlarının değerlendirilmesi. Adli Tıp Bülteni,2014;19(3):154-160. 12. Akgül E. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Türkiye kararlarında ya-şam hakkı ve işkence yasağı ihlali olgularının adli tıp boyutu. Ada-let Bakanlığı Adli Tıp Kurumu, tıpta uzmanlık tezi, İstanbul, 2002. 13.HUDOC Database, European Court Human Rights, https://hudoc.echr.coe.int/tur#{%22documentcollectionid2%22:[%22GRANDCHAMBER%22,%22CHAMBER%22]}, et:01.08.2018. 14. Petersen HD, Morentin B, Callado LF, Meana JJ, Idoyaga MI. As-sessment of the quality of medical documents issued in central po-lice stations in Madrid, Spain: the doctor's role in the prevention ofilltreatment. J Forensic Sci, 2002;47(2):293-8. 15. Heisler M, Moreno A, DeMonner S, Keller A, Iacopino V. Assessmentof torture and ill treatment of detainees in Mexico: attitudes and ex-periences of forensic physicians. JAMA, 2003;289(16):2135-43. 16. Morentin B, Petersen HD, Callado LF, Idoyaga MI, Meana JJ. A fol-low-up investigation on the quality of medical documents from exa-minations of Basque incommunicado detainees: the role of the me-dical doctors and national and international authorities in the pre-vention of ill-treatment and torture. Forensic Sci Int, 2008;182(1-3):57-65. 17. Ünüvar Ü, Dokudan EY, Yılmaz D, Kutlu L, Özkalıpçı Ö, FincancıŞK. İşkence tanısında kemik sintigrafisinin yeri. Adli Tıp Bülteni, 2016;21(1): 16-22.