Examination of the Rape Case with Feminist Method through the Example of the Film “Iffet”

Yıl 2023, , 157 - 174, 31.05.2023

Jale Karhan

https://doi.org/10.33708/ktc.1185341

Öz

The phenomenon of rape, which is a violation of human rights and a problem of crime and justice that the society must come to terms with, is an important social problem related to the social and cultural structure. The phenomenon of rape is one of the means of pressure, control, intimidation and domination used by the male-dominated culture on women. In cases of rape against women, the masculine social structure puts the responsibility on women by using a number of myths and discourses that legitimize rape. These myths, which legitimize rape, are tools that regulate and organize the whole society at the macro level. These rape myths need to be changed and eliminated. In this study, the concept of rape, based on the concepts and knowledge of feminist theory such as "private/public sphere", "gender", "sexuality", "patriarchy", "honor", "virginity" and "hegemonic masculinity", was examined through the example of the movie “Iffet”. In the analysis of the film, the "feminist method" and the "critical discourse analysis" technique, one of the qualitative research techniques, were used. When we look at the presentation of the rape incident in the movie "Iffet", which was analyzed with in the scope of the study, it is seen that it is not handled from a woman's point of view; It has been seen that it is considered as a normalized love and romantic relationship from a masculine point of view.

Anahtar Kelimeler

Rape, Myth, Patriarchal, Masculine, Feminist Method.

Tecavüz Olgusunun“İffet” Filmi Örneği Üzerinden Feminist Yöntem ile İncelenmesi

Öz

Bir insan hakkı ihlali ve toplumun hesaplaşması gereken bir suç ve adalet sorunu olan tecavüz olgusu toplumsal ve kültürel yapı ile bağlantılı olan önemli bir toplumsal sorundur. Tecavüz olgusu, erkek egemen kültürün kadınlar üzerinde kullandığı baskı, denetim, sindirme ve egemenlik araçlarından biridir. Kadınlara yönelik yapılan tecavüz olaylarında eril toplumsal yapı tecavüzü meşrulaştırıcı birtakım mitler ve söylemler kullanarak sorumluluğu kadına yükler. Tecavüzü meşrulaştırıcı olan bu mitler makro düzeyde toplumun bütününü düzenleyici ve örgütleyici araçlardır. Bu tecavüz mitlerinin değiştirilmesi ve ortadan kaldırılması gereklidir. Yapılan çalışmada, feminist kuramın “özel/kamusal alan”, “toplumsal cinsiyet”, “cinsellik”, “ataerkillik”, “namus”, “bekâret” ve “hegemonik erkeklik” gibi kavramları ve bilgilerine istinaden tecavüz olgusu “İffet” filmi metni örneği üzerinden incelenmiştir. Filmin analizinde “feminist yöntem” ile nitel araştırma tekniklerinden “eleştirel söylem analizi” tekniği kullanılmıştır. Yapılan çalışmanın kapsamında analizi yapılan “İffet” filminde tecavüz olayının sunumuna bakıldığında ise kadın bakış açısıyla ele alınmadığı, eril bakış açısıyla normalleştirilmiş şekilde bir aşk ve gönül ilişkisi biçiminde ele alındığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Tecavüz, Mit, Ataerkil, Eril, Feminist Yöntem.

Kaynakça

• Archard, D. (2007). The Wrong of Rape. The Philosophical Quarterly, 57 (228), pp. 374-393. doi: 10.1111/j.1467-9213.2007.492.x.
• Brownmiller, S. (1984). Cinsel Zorbalık/Irza Tecavüz Olgusunun Bir Tarihçesi. (S. Öncü, Çev.). İstanbul: Cep Kitapları. (Orijinal çalışma 1976 yılında yayımlanmıştır).
• Connell, R. W. (2019). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar/Toplum, Kişi ve Cinsel Politika (4. bs.). (C. Soydemir, Çev.). Ö. Arıkan (Yay. haz.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma 1987 yılında yayımlanmıştır).
• De Beauvoir, S. (1993a). Kadın “İkinci Cins” I Genç Kızlık Çağı (7. bs.). (B. Onaran, Çev.). İstanbul: Payel Yayınları.
• De Beauvoir, S. (1993b). Kadın “İkinci Cins” III Bağımsızlığa Doğru (8. bs.). (B. Onaran, Çev.). İstanbul: Payel Yayınları.
• Dinç, G. B. (2014). “Modern” Aşk Acısına Sosyoloji Pansumanı. Amargi Feminist Dergi, 33, 125-127.
• Esgün, T. G. (2013). Thanatos’un Oğulları: Öldüren Sevgi Miti ve Şiddetin Mazeretleri. Felsefe Yazın, 21, 35-40.
• Esgün, T. G. (2014). Mağduru Korumak. Amargi Feminist Dergi, 34, 19-21.
• Firestone, S. (1993). Cinselliğin Diyalektiği/Kadın Özgürlüğü Davası (2. bs.). (Y. Salman, Çev.). İstanbul: Payel Yayınları.
• Godenzi, A. (1992). Cinsel Şiddet: Yaşayanların/Yaşatanların Anlatımlarıyla. (S. Kurucan –Coşar ve Y. Coşar, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma 1989 yılında yayımlanmıştır).
• Huckin, T. N. (1997). Critical Discourse Analysis. Miller, T. (Ed.). In Functional Approaches to Written Text: Classroom Applications (pp. 78-101). Washington, DC: United States Information Agency. 24 Nisan 2022 tarihinde https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED417422.pdf adresinden erişildi.
• Karhan, J. (2017). Feministlerin Derdi Ne?. İstanbul: Cinius Yayınları.
• Kurtoğlu, A. (2009). Erkek Egemenliği, Kültürel Şiddet ve Hukuk. Toplum ve Bilim, 114, 74-97.
• Kümbetoğlu, B. (2011). Feminist Yöntem ve Kadın Çalışmalarına İlişkin Bazı Sorular, Sorunlar. Sancar, S. (Der.). Birkaç Arpa Boyu… 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar/ Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan Cilt I içinde (ss. 475-503). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• MacKinnon, C. A. (2003). Feminist Bir Devlet Kuramına Doğru. (T. Yöney ve S. Yücesoy, Çev.). B. Eyüboğlu ve R. Akman (Yay. haz.). İstanbul: Metis Yayınları. (Orijinal çalışma 1989 yılında yayımlanmıştır).
• Naples, N. A. (2007). Feminist Methodology and Its Discontents. Outhwaite, W. and Turner, S. P. (Eds.), In The SAGE Handbook of Social Science Methodology (pp. 547-565). London: SAGE Publications Ltd. doi: 10.4135/9781848607958.n30.
• Neuman, W. L. (2010). Toplumsal Araştırma Yöntemleri/Nitel ve Nicel Yaklaşımlar 1. Cilt (4. bs.). (S. Özge, Çev.). İstanbul: Yayınodası.
• Özbudun, S. (2007). Gözaltında Taciz/Tecavüz. Özbudun, S., Sarı, C. ve Demirer, T., Küreselleşme, Kadın ve ‘Yeni’-Ataerki içinde (ss. 164-165). Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Özdemir, O. (2013). Bir Cinsiyetlendirme Pratiği Olarak Tecavüz. Felsefe Yazın, 21, 28-34.
• Ramazanoğlu, C. (1998). Feminizm ve Ezilmenin Çelişkileri. (M. Bayatlı, Çev.). F. Berktay (Yay. haz.). İstanbul: Pencere Yayınları.
• Saktanber, A. (2010). Türkiye’de Medyada Kadın: Serbest, Müsait Kadın veya İyi Eş, Fedakâr Anne. Tekeli, Ş. (Yay. haz.). 1980’ler Türkiyesi’nde Kadın Bakış Açısından Kadınlar (4. bs.) içinde (ss. 187-206). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sancar, S. (2011). Erkeklik: İmkânsız İktidar/Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler (2. bs.). M. Gürsoy-Sökmen (Yay. haz.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Scully, D. (2021). Cinsel Şiddeti Anlamak/Tutuklu Tecavüzcü Erkekler Üzerine Bir İnceleme (5. bs.). (Ş. Tekeli ve L. Aytek, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Segal, L. (1990). Gelecek Kadın mı?. (S. Öncü, Çev). İstanbul: AFA Yayınları. (Orijinal çalışma 1987 yılında yayımlanmıştır).
• Shalhoub-Kevorkian, N. (2004). Tecavüzün Kültürel Bir Tanımına Doğru: Filistin Toplumunda Tecavüz Mağdurlarıyla Çalışırken Karşılaşılan İkilemler. (E. Salman, Çev.), İlkkaracan, P. (Der.). Müslüman Toplumlarda Kadın ve Cinsellik (2. bs.) içinde (ss. 207-242). İstanbul: İletişim Yayınları.