Nil Yalter's Contribution to the Art Environment with a Feminist Approach

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 215 - 234, 23.11.2018

Aslı Toprak

Öz

We can call feminism briefly, the quest for social justice.
Feminism, which gained momentum with the First World War, has brought about
profound changes in many areas, ranging from the acquisition of equal rights by
women to the development of human rights. A group of women who wanted to have
equal rights not only in the social context, but also in the arts contributed
to various artistic innovations under the heading of "feminist art".
Nil Yalter is one of the artists who produce works of contemporary art in this
feminism process, which continues until today. Nil Yalter, one of the leading
representatives of the French feminist art movement in the 1970s, has organized
exhibitions at many national and international art institutions and also
presented works for major art events such as biennial. The artist, who is
interested in feminist approaches, created awareness by presenting the subjects
that explain the difficulties of life in an artistic expression and showed different
perspectives. Drawing attention to the position of woman in art since the
1970s, she has been involved in painting, performance, installation, video and
photography works, avoiding stereotypical production and touched on women's
collective work and women's problems. In this study, Nil Yalter's sensitivity
towards this subject as an artist, the problems experienced in the period, it
is desired to see and transfer from the perspective. In this context, taking
into account the developmental process of feminism, not only in the social and
ideological context, but also in the form of an artistic expression, examples
of Nil Yalter's works that draw attention to the emphasis on feminism, and the
examples of other artists who produced works in this field were mentioned and
comparisons are made.

Anahtar Kelimeler

Feminism, Historical Processes of Feminism, Feminist Art, Nil Yalter, Contemporary Art

Feminist Yaklaşımlarla Nil Yalter’in, Sanat Ortamına Katkısı - Nil Yalter's Contribution to the Art Environment with a Feminist Approach

Öz

Feminizmi kısaca, sosyal bir düzen içinde kadınların
adalet arayışı olarak tanımlayabiliriz. Birinci Dünya Savaşı ile ivme kazanan
Feminizm, kadınların eşit haklar elde etmesinden insan haklarının gelişimine
kadar, birçok konuda köklü değişimlere yol açmıştır. Sadece sosyal bağlamda
değil sanat alanında da eşit haklara sahip olmak isteyen bir grup kadın,
“feminist sanat” başlığı altında çeşitli sanatsal etkinliklere imza atmıştır. Günümüzde de devam eden feminizm temasıyla çağdaş
sanat çalışmaları üreten isimlerden bir tanesi de Nil Yalter’dir. Feminist
sanat akımının 1970’lerdeki öncü temsilcilerinden biri olan Yalter; ulusal ve
uluslararası düzeyde birçok sanat kurumunda sergiler düzenlemiştir, bienal gibi
büyük sanat etkinliklerinde sanatçının çalışmaları yer almıştır. Feminist
yaklaşımlar ile yakından ilgilenen sanatçı; kadının yaşamdaki zorluklarını
anlatan konuları sanatsal bir ifadeyle sunarak farkındalıklar yaratmış, farklı
bakış açıları sergilemiştir. Yalter, 1970’li yıllardan bu yana kadının sanattaki
konumuna dikkat çekerek; resim, performans, enstalasyon, video ve fotoğraf
çalışmalarında, klişelikten uzak durarak üretimde bulunmuştur, kolektif kadın
çalışmalarına ve kadın sorunlarına değinmiştir. Bu çalışmada Nil Yalter’in bir
sanatçı olarak bu konu hakkındaki duyarlılığını ve dönem içinde yaşanılan
sorunları, onun bakış açısıyla aktarılmak istenmektedir. Bu bağlamda; sadece
sosyal ve ideolojik bağlamda değil, aynı zamanda sanatsal bir ifade biçimiyle
feminizm vurgusuna dikkat çeken Nil Yalter’in yapıtlarından örnekler,
feminizmin gelişim süreci dikkate alınarak incelenmiştir. Ayrıca bu alanda
çalışmalar üreten diğer sanatçılara değinilmiş, karşılaştırmalara da yer
verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Feminizm, Feminizmin tarihsel süreçleri, Feminist Sanat, Nil Yalter, Çağdaş Sanat

Kaynakça

• Antmen, A. (2014). Önsöz. A. Antmen içinde, Sanat ve Cinsiyet (s. 10). İstanbul, Türkiye: iletişim yayınları.
• Antmen, A. (2013). Kadın Hakları: Feminist Sanat. A. Antmen içinde, 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar (5. baskı). İstanbul, Türkiye: Sel Yayınları.
• Antmen, A. (2012). Çağdaş Sanat Öncülerinin Kimlikleri Neden Pembe?. içinde Hayal ve Hakikat. (E. Eşkinat, Der.), İstanbul, Türkiye: İstanbul Modern Sanat Müzesi Yayınları.
• Berkmen, E. (2016). Nil Yalter: Kayıt Dışı. Erişim Linki: http://www.arter.org.tr/W3/?iExhibitionId=65. Erişim Tarihi: 12.04.2018
• Çalıkoğlu, L. (2012). Türkiye’den Modern ve Çağdaş Kadın Sanatçılar. (E. Eşkinat, Dü.) İstanbul: İstanbul Modern Sanat Müzesi Yayını.
• Dizdaroğlu, T. (2012). Alterntif Fotoğraf. İstanbul, Kadıköy, Türkiye: Sokak Kitapları Yayıncılık.
• Dökmen, Z. Y. (2014). Toplumsal Cinsiyet (Dördüncü Baskı b.). İstanbul, Türkiye: Remzi Kitap Evi.
• Ergas, Y. (2004). 1970'lerde Feminizm. (C. Akaş, Dü., & Ö. Arıkan, Çev.) İstanbul, Türkiye: Yapı Kredi Yayınları.
• Gouma Peterson, T. & Mathews, P., (2014). Sanatta ve Sanat Tarihinde Feminizmin Doğuşu. içinde P. M. Thalia Gouma Peterson, & A. Antmen (Dü.), Sanat/Cinsiyet Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri (E. S. Ahu Antmen, Çev., s. 19). İstanbul, Türkiye: İletişim yayınevi.
• Küçükyıldırım, P. (2011). Ümitle Yaşamak, Çalışmak Lazım. Erişim Linki: http://lebriz.com/pages/lsd.aspx?lang=TR%u00a7ionID%3d6&articleID=972&bhcp=1, Erişim Tarihi: 12.04.2018.
• Öğüt, H. (2012). Kadın Sanatında Yabancılaşma-Yabancılaştırma. Erişim Linki: http://kritisyen.blogspot.com/2012/03/yabanclastrmayan-sanat-feminist-olamaz.html, Erişim Tarihi: 15.10.2018.
• Pollock, G. (2008). Özel Alanda Erkekler ve Kadınlar. A. A. (Derleme) içinde, Sanat/Cinsiyet Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri (E. Soğancılar, Çev., s. 239). istanbul: İletişim Yayınları.
• Tezkan, M. (2009a). Gerçekçiliğe Alternatif Bir Gerçeklik: Nil Yalter Videosu. Erişim Linki: http://www.nilyalter.com/texts/1/gerceklige-alternatif-bir-gerceklik-nil-yalter-videosu-turkish-by-melis-tezkan.html, Erişim Tarihi: 12.04.2018.
• Tezkan, M. (2009b). Nil Yalter: Kara Kum. Erişim Linki: http://www.galerist.com.tr/wp-content/uploads/downloads/2018/02/NIL-YALTER-Kara-Kum-09.03-21.04.2018-BB_Tr.pdf, Erişim Tarihi: 12.04.2018.
• Yazar, A. E. (2016). Nil Yalter ve Görünmeyenler. Erişim Linki: http://www.artfulliving.com.tr/sanat/nil-yalter-ve-gorunmeyenler-i-9151, Erişim Tarihi: 12.04.2018.
• Yücel, D. (2013). Nil Yalter, (N. H. Dikbaş, Çev.). Galerist Yayınevi. İstanbul: Kağıthane.