Madun Karşı-Kamusallığı Bağlamında Türkiye’de Kadınlar, Adalet ve Sosyal Medya

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 284 - 310, 31.05.2024

Funda Gençoğlu

https://doi.org/10.33708/ktc.1329231

Öz

Bu makale Nancy Fraser’ın (yeniden) dağıtım ve kimlik modeli adalet anlayışlarının tek başlarına yetersiz oldukları iddiasından yola çıkarak geliştirdiği çok boyutlu statü modeli adalet teorisinin ve onunla bağlantılı madun karşı-kamusallığı (subaltern counter publics) kavramlarının Türkiye’deki kadınların adalet arayışlarını anlamlandırmakta açılım sağlayıcı bir teorik perspektif sunduğunu iddia etmektedir. Türkiye’de kadınların adalet arayışında Twitter özelinde sosyal medyanın Fraser’ın madun karşı-kamusallığı kavramına denk düştüğü iddiası ortaya konmakta ve kadınların, adalet arayışında neden madun kategorisinde düşünülebilecekleri ve kendilerini neden bir madun karşı-kamusallığı yaratmak zorunda buldukları incelenmektedir. Ayrıca dünyadan ve Türkiye’den Twitter aracılığıyla yükselen adalet taleplerinden örneklerle tartışma somutlaştırılmaktadır. Bu çalışmada yapılan tartışmanın birkaç önemli hususta katkı sunacağı düşünülmektedir: İlk olarak, kadınların adalet arayışını hem teorik olarak kavramsallaştırmaya çalışmak hem de pratiğinde dile getirilen taleplere kulak kabartmak hem yakın dönem Türkiye siyasetine hem de Türk demokrasinin halihazırdaki durumuna dair epey ipucu içeren verimli bir çalışmadır. İkinci olarak, bu çalışma adaletin tanımının, yeni boyutların eklenmesiyle hep değişebileceği ve aslında değişmesi gerektiği fikrine açık olmak gerektiğine dikkat çekmektedir. Üçüncü olarak, gündelik hayatın pratiğinde yaşanan hızlı değişimlerin, örneğin sosyal medyanın giderek daha fazla yaygınlaşmasının çağdaş siyaset teorisindeki tartışmalarla (adalet tartışması, kamusal alan tartışması, demokrasi/demokratik katılımcılık/yurttaşlık tartışması, toplumsal hareketler ve eylemlilik tartışması gibi) ilintisini belirginleştirerek teori-pratik ayrımına dair bir sorgulamayı davet etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Madun karşı-kamusallığı, adalet teorisi, kamusal alan, sosyal medya, kadın hareketi

Women, Social Media and the Quest for Justıce in Turkey as a Case for Subaltern Counter-Publics

Öz

This article argues that the status model that Nancy Fraser proposes as an alternative to the redistributive and identity models of justice and the related notion of subaltern counter-publics provide a convenient theoretical perspective to analyze the women’s movement’s quest for justice in Turkey. It suggests that the increasing tendency on the part of the women to turn increasingly towards the social media for this quest can be contextualized within the notion of subaltern counter public and discusses the reasons why women in Turkey can be considered as a subaltern group in need of creating an alternative/counter public sphere. Several social media campaigns from the world and Turkey are used as the occasions where these theoretical claims manifest themselves. The possible contribution of this article is threefold: First, it shows that an effort to conceptualize the women’s quest for justice with the help of the debates in contemporary political theory and an attentiveness to the demands that are voiced within the practicality of the women’s movement in Turkey has much to say about the current status of Turkish political life as to the level of (de)democratization. Second, it underlines that what justice means, both theoretically and practically is always open to be re-thought and re-formulated. Third, it shows that there is a direct connection between the changing dynamics of the social and political life (the increasing significance of the social media being an example) on the one hand, and the changing definitions of the key concepts of sociopolitical life (for instance justice, public sphere, democracy, democratization, citizenship, social movements, political action among others); and hence that the theory/practice dichotomy is also open to be challenged.

Anahtar Kelimeler

Subaltern counter publics, theory of justice, public sphere, social media, women’s movement

Kaynakça

• Altunok, G. (2016). Neo-conservatism, Sovereign Power and Bio-power: Female subjectivity in contemporary Turkey. Research and Policy on Turkey 1, 2, 132-146.
• Arat, Y. (2021). Democratic Backsliding and the Instrumentalization of Women's Rights in Turkey. Politics & Gender, 1-31 doi:10.1017/S1743923X21000192
• Bodur-Ün, M. (2019). Contesting global gender equality norms: The case of Turkey. Review of International Studies, 45, 5, 828-847.
• Candemir, D.M. (2020). 2000’lerde Feminizm: Türkiye’de Feminist Hareketler ve Dijital Aktivizm. Modern Türkiye’de Siyasal Düşünce: Feminizm içinde Saylıgil F. ve Berber, N. (der.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Coşar S. and Özkan-Kerestecioğlu, İ. (2017). Feminist Politics in Contemporary Turkey: Neoliberal Attacks, Feminist Claims to the Public. Journal of Women, Politics & Policy 38, 2, 151-174.
• Fraser, N. (2000). Rethinking Recognition: Overcoming Displacement and Reification in Cultural Politics. New Left Review 3, 107-120.
• Fraser, N. (2012). On Justice. New Left Review 74, 41-51.
• Güneş-Ayata A. and Doğangün G. (2017). Gender Politics of the AKP: Restoration of a religio-conservative gender climate. Journal of Balkan and Near Eastern Studies 19, 6, 610-627.
• Habermas, J. (1991). Moral Consciousness and Communicative Action. trans. C. Lenhardt and S.W. Nicholsen. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
• Habermas, J. (1995). Reconciliation through the Public Use of Reason: Remarks on John Rawls's Political Realism. The Journal of Philosophy 92.
• Habermas, J. (2001). Constitutional Democracy: A Paradoxical Union of Contradictory Principles? Political Theory 29, 766-781.
• Ikizer E. G., Ramírez-Esparza N. and Boyd, R. L (2019). #sendeanlat (#tellyourstory): Text Analyses of Tweets About Sexual Assault Experiences. Sexuality Research and Social Policy 16, 463–475.
• Loiseau, E. ve K. Nowacka (2015). Can social media effectively include women’s voices in decision-making processes? OECD Development Centre https://www.oecd.org/development/gender-development/DEV_socialmedia-issuespaper-March2015.pdf
• Spivak, G. C. (1988). Can the Subaltern Speak? in Cary Nelson and Lawrence Grossberg (eds) Marxism and the Interpretation of Culture London: Macmillan, 1988.
• Yildiz, F., and Dursun, O. (2020). Kamu adaletinin büyük veri aracılığı ile inşası: Şule Çet davası üzerine bir Twitter analizi. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences, 58, 291-328.
• Yılmaz, Z. (2015). Strengthening the Family Policies in Turkey: Managing the social question and armoring conservative–neoliberal populism. Turkish Studies 16, 3, 371–390.