Türkiye’de Doğum Korkusu ile Başetme Yöntemleri Konusunda Yapılan Lisansüstü Tezler Üzerine Sistematik İnceleme

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 43 - 57, 27.04.2022

Arzu Çiftçi Özge Karakuş , Arzu Kumral , Ayşegül Zararsız Fatma Bay

Öz

Amaç: Türkiye’de doğum korkusu ile başetme yöntemleri konusunda yapılan lisansüstü tezler incelenerek, uygulanan yöntemlerin bir araya getirilmesi, görünürlüklerinin ve uygulanabilirliklerinin arttırılması amaçlanmaktadır.
Gereç ve Yöntem: Sistematik derleme türünde yapılan çalışmada, 01-10 Ocak 2021 tarihinde Ulusal Tez Merkezi arama motorlarından “doğum korkusu” anahtar kelimeleri kullanılarak yapılan tarama sonucunda dahil edilme kriterlerine uyan 13 lisansüstü tez incelenmiştir.
Bulgular: Tezler; %53,85’i doktora tezi (n=7) ve %46,15’i ise yüksek lisans tezi (n=6) olmak üzere 1301 katılımcıdan oluşmakta idi. Doğum korkusuna yönelik uygulanan girişimler; Doğuma Hazırlık Sınıfları (Gebe Eğitim Sınıfları), Ebelik Desteği, Müzik Terapisi, Bireysel Danışmanlık Programı, NLP (Nöro Linguistik Programlama) teknikleri, Hipnobirthing Felsefesine Dayalı Destekleyici Bakım, EFT (Emotional Freedom Technique- Duygusal Özgürlük Tekniği), Nefes Farkındalık, DoFES (Doğumda Farkındalık Eğitim Sınıfı) Programı, Roy Uyum Modeli Aralıklı Doğum Desteği Girişimi ve Hemşirelik Desteği idi.
Sonuçlar ve Öneriler: İncelenen tezlerdeki doğum korkusuna yönelik tüm girişimlerin doğum korkusunu azaltmada etkili olduğu sonucuna ulaşıldı. Doğum korkusuna yönelik kanıta dayalı uygulamaların artırılması için daha fazla çalışma yapılması, yapılan bu çalışmaların sahada uygulanabilirliğinin artırılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğum korkusu, Başa Çıkma Becerileri, Doğuma Hazırlık Eğitimleri, Ebelik Desteği, Nonfarmakolojik Yöntemler

SYSTEMATIC REVIEW OF GRADUATE THESES ON METHODS OF COPING WITH FEAR OF CHILDBIRTH IN TURKEY

Öz

Aim: The aim of this study is to examine the postgraduate theses on the methods of coping with the fear of childbirth in Turkey, to bring the applied methods together and to increase their visibility and applicability.
Materials and Methods: In the study, which was made in the type of systematic review, 13 postgraduate theses that met the inclusion criteria as a result of the search using the keywords "fear of childbirth" from the National Thesis Center search engines on January 01-10, 2021 were examined.
Results: It consisted of 1301 participants, 53.85% of which were doctoral dissertations (n=7) and 46.15% were master's thesis (n=6). Interventions applied to fear of childbirth; Birth Preparation Classes (Pregnant Education Classes), Midwifery Support, Music Therapy, Individual Counseling Program, NLP (Neuro Linguistic Programming) techniques, Supportive Care Based on Hypnobirthing Philosophy, EFT (Emotional Freedom Technique), Breath Awareness, DoFES (At Birth Awareness Education Class) Program, Roy Adaptation Model Intermittent Birth Support Initiative and Nursing Support.
Conclusions and Recommendations: It was concluded that all the interventions for the fear of birth in the examined theses were effective in reducing the fear of birth. More studies are needed to increase evidence-based practices for fear of childbirth, and the applicability of these studies in the field should be increased.

Anahtar Kelimeler

Fear of childbirth, Coping Skills, Birth Preparation Trainings, Midwifery Support, Nonpharmacological Methods

Kaynakça

• Andaroon, N., Kordi, M., Kimiaei, S. A., & Esmaeily, H. (2018). The effect of individual counseling program by a midwife on fear of childbirth in primiparous women. Journal of Education and Health Promotion, January, 1–6. https://doi.org/10.4103/jehp.jehp
• Bal, Z. (2019). Travayda primiparlara verilen ebelik desteğinin doğum sonu posttravmatik stres bozukluğu ve doğum korkusuna etkisi. İnönü Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
• Bektaş, H. A. (2019). Gebelikte plıssıt modeline temelli nlp tekniklerinin kullanımının doğum korkusuna etkisi. İstanbul Üniversitesi, Doktora Tezi, İstanbul.
• Boz, İ., & Akgün, M. (2020). Psychoeducation programme and pre-application results based on human caring theory at fear of birth management. Journal of Education and Research in Nursing, 17(2), 180–186. https://doi.org/10.5222/head.2020.92300
• Bülez, A., Soğukpınar, N., & Sayıner, F. D. (2020). A quasi-experimental study to assess hypnobirthing educational intervention on labor pain and fear of childbirth—The case of Eskisehir/Turkey. International Journal of Childbirth. https://doi.org/10.1891/IJCBIRTH-D-19-00008
• Çalışkan, E. (2019). Doğuma hazırlık eğitiminin perinatal anksiyete düzeyi, doğum korkusu ve bağlanmaya etkisi. İstanbul Medipol Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Çankaya, S., & Şimşek, B. (2021). Effects of antenatal education on fear of birth, depression, anxiety, childbirth self-efficacy, and mode of delivery in primiparous pregnant women: A prospective randomized controlled study. Clinical Nursing Research, 30(6), 818–829. https://doi.org/10.1177/1054773820916984
• Çiçek, Ö. (2016). Doğum eyleminde uygulanan hemşirelik bakımının doğum korkusu, ağrısı, doğum süresi ve memnuniyete etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Doktora Tezi, İzmir.
• Dencker, A., Nilsson, C., Begley, C., Jangsten, E., Mollberg, M., Patel, H., Wigert, H., Hessman, E., Sjöblom, H., & Sparud-Lundin, C. (2019). Causes and outcomes in studies of fear of childbirth: A systematic review. In Women and Birth (Vol. 32, Issue 2). https://doi.org/10.1016/j.wombi.2018.07.004
• Duncan, L. G., Cohn, M. A., Chao, M. T., Cook, J. G., Riccobono, J., & Bardacke, N. (2017). Benefits of preparing for childbirth with mindfulness training: A randomized controlled trial with active comparison. BMC Pregnancy and Childbirth, 17(1), 1–11. https://doi.org/10.1186/s12884-017-1319-3
• Ertuğrul, M. (2016). Doğumda farkındalık eğitim sınıfının doğuma hazır oluşluk, ağrı, korku, süre ve memnuniyete etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Doktora Tezi, İzmir.
• Gazan, A. (2020). Doğum eylemi̇nde destekleyi̇ci̇ ebeli̇k bakiminin doğum korkusu ve anne memnuni̇yeti̇ üzeri̇ne etki̇si̇. Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Manisa.
• Gönenç, İ., & Dikmen, H. A. (2020). Effects of dance and music on pain and fear during childbirth. ElsevierJournal of Obstetric, Gynecologic & Neonatal Nursing, 49(2), 144–153. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.jogn.2019.12.005
• Isbir, G. G., & Serçekuş, P. (2017). The effects of intrapartum supportive care on fear of delivery and labor outcomes: A single-blind randomized controlled trial. Journal of Nursing Research, 25(2), 112–119. https://doi.org/10.1097/JNR.0000000000000129
• Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: Sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. DEUHYO ED, 6(1), 26–33. https://dergipark.org.tr/en/pub/deuhfed/issue/46815/587078
• Larsson, B., Karlström, A., Rubertsson, C., & Hildingsson, I. (2015). The effects of counseling on fear of childbirth. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica, 94(6). https://doi.org/10.1111/aogs.12634
• Moghaddam Hosseini, V., Nazarzadeh, M., & Jahanfar, S. (2018). Interventions for reducing fear of childbirth: A systematic review and meta-analysis of clinical trials. Women and Birth, 31(4), 254–262. https://doi.org/10.1016/j.wombi.2017.10.007
• Nilsson, C., Hessman, E., Sjöblom, H., Dencker, A., Jangsten, E., Mollberg, M., Patel, H., Sparud-Lundin, C., Wigert, H., & Begley, C. (2018). Definitions, measurements and prevalence of fear of childbirth: A systematic review. BMC Pregnancy and Childbirth, 18(1), 1–15. https://doi.org/10.1186/s12884-018-1659-7
• O’connell, M. A., O’neill, S. M., Dempsey, E., Khashan, A. S., Leahy-Warren, P., Smyth, R. M. D., & Kenny, L. C. (2019). Interventions for fear of childbirth (Tocophobia). Cochrane Database of Systematic Reviews, 2019(5). https://doi.org/10.1002/14651858.CD013321
• Onat, G., & Bay, F. (2020). Sağlık profesyoneli kadınların doğum korkularını nasıl dönüştürebilir ? Holistik bakım örneği. KTO Karatay Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 39–51.
• Öztürk, G. (2020). Doğum korkusuyla baş etme rehberi geliştirme ve etkinliğini değerlendirme. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.Doktora Tezi, Aydın.
• Öztürk, T. (2014). Travayda Primipar Gebelerin Doğum Korkusunun Giderilmesinde Hemşirelik Desteğinin Etkisi. Marmara Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Pan, W.-L., Gau, M.-L., Lee, T.-Y., Jou, H.-J., Liu, C.-Y., & Wen, T.-K. (2019). Mindfulness-based programme on the psychological health of pregnant women. Women and Birth. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.wombi.2018.04.018
• Pardes, B. B. (2017). Nullipar gebelere verilen eğitim ve danışmanlığın doğum korkusuna ve doğuma yönelik tutuma etkisinin belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Pinar, G., Avsar, F., & Aslantekin, F. (2018). Evaluation of the impact of childbirth education classes in turkey on adaptation to pregnancy process, concerns about birth, rate of vaginal birth, and adaptation to maternity: A Case-control study. Clinical Nursing Research, 27(3), 315–342. https://doi.org/10.1177/1054773816682331
• Şası, G. (2020). Doğum korkusu ve ağrısının azaltılmasında müzi̇ği̇n etki̇si̇. Marmara Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Serçekuş, Pinar, & Mete, S. (2010). Effects of antenatal education on maternal prenatal and postpartum adaptation. Journal of Advanced Nursing, 66(5), 999–1010. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2009.05253.x
• Serçekuş, Pınar, Vardar, O., & Özkan, S. (2020). Fear of childbirth among pregnant women and their partners in Turkey. Sexual and Reproductive Healthcare, 24(January). https://doi.org/10.1016/j.srhc.2020.100501
• Sosa, G. A., Crozier, K. E., & Stockl, A. (2018). Midwifery one-to-one support in labour: More than a ratio. Midwifery, 62(March), 230–239. https://doi.org/10.1016/j.midw.2018.04.016
• Striebich, S., & Ayerle, G. M. (2019). Fear of childbirth (FOC): pregnant women’s perceptions towards the impending hospital birth and coping resources – a reconstructive study. Https://Doi.Org/10.1080/0167482X.2019.1657822, 41(3), 231–239. https://doi.org/10.1080/0167482X.2019.1657822
• Toohill, J., Callander, E., Gamble, J., Creedy, D. K., & Fenwick, J. (2017). A cost effectiveness analysis of midwife psycho-education for fearful pregnant women - a health system perspective for the antenatal period. BMC Pregnancy and Childbirth, 17(1), 1–7. https://doi.org/10.1186/s12884-017-1404-7
• Uludağ, E. (2017). Hypnobirthing felsefesine dayalı verilen hemşirelik bakımının doğum korkusuna, ağrısına, süresine, memnuniyetine ve maliyetine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi. Doktora Tezi, İzmir.
• Unutkan, A. (2018). Doğum korkusu yaşayan gebelere verilen doğuma hazırlık eğitimi ve Kolcaba’nın konfor kuramına göre yapılandırılmış hemşirelik bakımının doğum korkusu, deneyimi, sonuçları ve konforuna etkisi. Akdeniz Üniversitesi. Doktora Tezi, Antalya.
• Veringa-Skiba, I. K., De Bruin, E. I., Van Steensel, F. J. A., & Bögels, S. M. (2021). Fear of childbirth, nonurgent obstetric interventions, and newborn outcomes: A randomized controlled trial comparing mindfulness-based childbirth and parenting with enhanced care as usual. Birth, 00, 1–12. https://doi.org/10.1111/BIRT.12571
• Veringa-Skiba, I. K., Ziemer, K., de Bruin, E. I., de Bruin, E. J., & Bögels, S. M. (2022). Mindful awareness as a mechanism of change for natural childbirth in pregnant women with high fear of childbirth: a randomised controlled trial. BMC Pregnancy and Childbirth, 22(1), 1–11. https://doi.org/10.1186/s12884-022-04380-0
• Vural, P. I. (2017). Doğum korkusunu azaltmada iki farklı teknik duygusal özgürleşme ve nefes farkındalığı. İstanbul Üniversitesi. Doktora Tezi, İstanbul.
• Yeşildağ, B., & Gölbaşı, Z. (2018). Doğum ağrısının yönetiminde nonfarmakolojik yöntemlerin etkinliğini değerlendiren lisansüstü tez çalışmalarının incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(3), 104–111.