Konya İlindeki Bireylerin Evlilik Kalitesinin Sosyo-Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 52 - 70, 26.08.2022

Sema Çapraz , Nurhan Ünüsan

Öz

Yakın ilişki ağlarının en önemlilerinden biri olan evlilik ilişkisinin kaliteli olması bireylerin genel iyilik durumları üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. Bu araştırmanın amacı, bireylerin evlilik kalitelerinin sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda evlilik kalitesi alt boyutları ile ilişkisinin olduğu düşünülen demografik, evlilik ve aile özelliklerini kapsayan “cinsiyet, yaş, öğrenim durumu, meslek, gelir, evlilik süresi ve türü, evlilik sayısı, aile türü ve anne-baba aile durumu” değişkenleri ele alınarak inceleme yapılmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli ile tasarlanan bu çalışmanın araştırma grubunu, Konya ili merkez ilçelerinde yaşayan 437 birey oluşturmaktadır. Araştırmada katılımcılara “Kişisel Bilgi Formu” ve “Evlilik Kalitesi Ölçeği (EKÖ)” yöneltilmiş ve elde edilen veriler SPSS programı ile istatistiksel olarak ön ve ileri analizlere tabi tutulmuştur. Araştırmanın sonucunda; bireylerin evlilik kalitesi şefkat alt boyutu ile “yaş, evlilik türü ve süresi, çocuk sayısı, eşin mesleği ve öğrenimi”; birliktelik/iletişim alt boyutu ile “yaş, hane geliri, evlilik türü ve süresi, çocuk sayısı, eşin öğrenimi, anne-baba aile durumu” , tartışma alt boyutu ile “cinsiyet, yaş, evlilik süresi, aile türü, eşin mesleği” değişkenlerinin anlamlı şekilde farklılaştığı belirlenmiştir. Ayrıca katılımcıların “öğrenim durumu, meslek, kaçıncı evlilik olduğu ve eşin anne-baba aile durumu” değişkenleri ile hiçbir alt boyutta anlamlı farklılaşma bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Evlilik, Evlilik Kalitesi Ölçeği, Sosyo-demografik özellikler, Şefkat, Birliktelik/İletişim, Tartışma

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

TÜM KATILIMCILARA VE ANKETİMDE YARDIMCI OLAN SAĞLIK GÖNÜLLÜLERİNE TEŞEKKÜR EDERİM.

In Konya Province Examination of Marriage Quality of Individuals In Terms of Socio-Demographic Characteristics

Öz

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• Amato, P.R. ve Booth, A. (1995). Changes in gender role attitudes and perceived marital quality. American Sociological Review, 60 (1), s.58-66.
• Amato, P.R., Johnson, D.R., Booth, A. ve Rogers, S.J. (2003). Continuity and change in marital quality between 1980 and 2000. Journal of Marriage and Family, 65, s.1-22.
• Andrews, F. M. ve Wıthey, S. B. (1976). Social Indicators of Well-being. New York: Plenum Press
• Blood, R.O. (1969). Marriage (2nd. Edition). New York: The Free Press.
• Bradbury, T.N. Fincham, F.D. ve Beach, S.R.H. (2000). Research on the nature and determinants of marital satisfaction: A decade in review. Journal of Marriage and the Family, 62, 964-980.
• Conger, R. D., Elder Jr, G. H., Lorenz, F. O., Conger, K. J., Simons, R. L., Whitbeck, L. B., ... ve Melby, J. N. (1990). Linking economic hardship to marital quality and instability. Journal of Marriage and the Family, 643-656. doi:10.2307/352931.
• Çağ, P. ve Yıldırım, İ. (2013). Evlilik doyumunu yordayan ilişkisel ve kişisel değişkenler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 13-23.
• Çelik, M., ve İnanç, B. Y. (2009). Evlilik doyum ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2).
• Demiray, Ö. (2006). Evlilikte uyumun demografik özelliklere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Erbek, E., Beştepe, E., Akar, H.,Eradamlar, N. ve Alpkan, R. L. (2005). Evlilik uyumu. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 18 (1), 39-47.
• Fışıloğlu H. ve Demir A. (2000). Applicability of the dyadic adjustment of marital quality with Turkish couples. European Journal of Psychological Assessment, 16(3), 214-218.
• Fincham, F.D. ve Beach, S.R.H. (2006). Relationship satisfaction (Chapter 31). In Vangelisti, A. L., & Perlman, D. (Eds.). The Cambridge Handbook of Personal Relationships. United States of America: Cambridge University Press.
• Fox, G. L. (1975). Love match and arranged marriage in a modernizing nation: Mate selection in Ankara, Turkey. Journal of Marriage and the Family, 37(1), I 80-193.
• Glenn, N.D. (1990). Quantitative research on marital quality in the 1980s: A critical review. Journal of Marriage and Family, 52(4), s.818-831.
• Glenn, N. D. (1998). The course of marital success and failure in five American 10- year marriage cohorts. Journal of Marriage and the Family, 60, 569-576.
• Grych, J.H. ve Fincham, F.D. (1990). Marital conflict and children's adjustment: A cognitivecontextual framework. Psychological Bulletin, 108,267-290.
• Gürel, B. (2016). Ekonomik faktörlerin evlilik kalitesine etkisi: Bir dyadic model testi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gürel, B. ve Çopur, Z. (2020). Evlilik Kalitesi Ölçeği'nin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 30-42.
• Hahlweg, K., Schindler, L., Revenstorf, D. ve Brengelmann, J. C. (1984). The Munich marital therapy study. Marital interaction: Analysis and modification, 3-26
• Heaton, T.B. (2002). Factors contributing to increasing marital stability in the United States. Journal of Family, 23, 392-409.
• Helms, H. M., Supple, A. J., Su, J., Rodriguez, Y., Cavanaugh, A. M. ve Hengstebeck, N. D. (2014). Economic pressure, cultural adaptation stress, and marital quality among Mexican-origin couples. Journal of Family Psychology, 28(1), 77-87.
• Johnson, D.R., Amoloza,T.O. ve Booth, A. (1992). Stability and developmental change in marital quality: A three-wave panel analysis. Journal of Marriage and Family, 54 (3), s.582-594.
• Kamo, Y. (3993). Determinants of marital satisfaction: A comparison of the United States and Japan. Journal of Social and Personal Relationships, 52, 551 -568.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Knapp, S. J. ve Lott, B. (2010). Forming the central framework for a science of marital quality: an ınterpretive alternative to marital satisfaction as a proxy for marital quality. Journal of Family Theory & Review, 2(4), 316-333. doi: 10.1111/j.1756- 2589.2010.00064.x
• Kulik, L. (2002). Marital equality and the quality of long term marriage in later life. Ageing and Society, 22 (4), s.459-481.
• Kurt, İ.E. (2018). Evlilik Kalitesi Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(2), 84-96.
• Myers, D. G. (2003). Close relationships and quality of life. In D Kahneman, E. Diener & N. Schwarz (Eds.) Well-Being: The Foundations of Hedonic Psychology. New York: Russell Sage Foundation.
• Özbeklik, S. (2006). Women’s marital quality and mothering quality: determinants and interrelations. Master Thesis, Boğaziçi University Educational Sciences Institute for Graduate Studies in Social Sciences, İstanbul.
• Özgüven, İ. E. (2000). Evlilik ve aile terapisi. Ankara: PDREM Yayınları.
• Özmete, E. (2010). Aile yaşam kalitesi dinamikleri: aile iletişimi, ebeveyn sorumlulukları, duygusal, duygusal refah, fiziksel/materyal refahın algılanması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(11), 455-465.
• Pateraki, E. ve Roussi, P. (2013). Marital quality and well-being: The role of gender, marital duration, social support and cultural context (pp. 125-145). In Anastasia Efklides & Despina Moraitou (Eds.) A Positive Psychology Perspective on Quality of Life. Netherlands: Springer Press.
• Spainer, G.B. (1979). The measurement of marital quality. Journal of Sex&Marital Therapy, 5 (3).
• Stack, S. ve Eshleman, J.R. (1998). Marital status and happiness: A 17- Nation study. Journal of Marriage and Family, 60 (2), 527-537.
• South, S.J. ve Lloyd, K.M. (1995). Spousal alternatives and marital dissolution. American Sociological Review, 60, 21-35.
• Şendil, G. ve Korkut, Y. (2012). Evli çiftlerdeki çift uyumu ve evlilik çatışmasının demografik özellikler açısından incelenmesi. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 28, 15-34.
• Terry, J. ve Kottman, M. (1995). Working With Families. Guidance and Counseling In The Elementary and Middle Schools. Brown ve Benchmark Publisher, 254-281.
• Tezer, E. (1996). Evlilik ilişkisinden sağlanan doyum: Evlilik Yaşamı Ölçeği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(7), 1-7.
• Tutarel-Kışlak, Ş. ve Çabukça, F. (2002). Empati ve demografik değişkenlerin evlilik uyumu ile ilişkisi. Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Dergisi, 2 (6).
• Umberson, D., Williams, K., Powers, D. A., Liu, H. ve Needham, B. (2005). Stress in childhood and adulthood: Effects on marital quality over time. Journal of Marriage and Family, 67(5), 1332-1347.
• Wendorf, C. A., Lucas, T., Imamoğlu, E. O., Weisfeld, C. C. ve Weisfeld, G. E. (2011). Marital satisfaction across three cultures: Does the number of children have an impact after accounting for other marital demographics?. Journal of Cross Cultural Psychology, 42(3), 340-354.