Doğum Şeklinin, Doğum Memnuniyetine ve Doğum Sonu Annelik Davranışına Etkisinin Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 3, 226 - 242

Özge Özertürk , Ebru Gözüyeşil

https://doi.org/10.59244/ktokusbd.1575811

Öz

Amaç: Bu araştırma, doğum şeklinin, doğum memnuniyetine ve doğum sonu annelik davranışına etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Yöntem: Tanımlayıcı olarak yürütülen bu araştırma 15 Kasım 2021-15 Mayıs 2022 tarihleri arasında, T.C. Sağlık Bakanlığı Mut Devlet Hastanesinde doğum yapan postpartum 336 kadın ile yapılmıştır. Araştırmanın evrenini ilgili hastaneye başvuran ve doğum yapan kadınlar oluşturmuştur. Örneklem sayısı G*power 3.1.9.6 programı kullanılarak priori power analizi ANOVA (tek yönlü) yaklaşımıyla hesaplanmıştır. Verilerin toplanmasında, “Kişisel Bilgi Formu”, “Vajinal Doğumda Anne Memnuniyetini Değerlendirme Ölçeği”, “Sezaryen Doğumda Anne Memnuniyetini Değerlendirme Ölçeği” ve “Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Ölçeği’ ölçekleri kullanılmıştır. Veriler yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Veriler, IBM SPSS Statistics 24.0 programında analiz edilmiştir. İstatistik anlamlılık p<0,05 düzeyinde değerlendirilmiştir. Bulgular: Doğum şekli ile Doğumda Anne Memnuniyetini Değerlendirme Ölçeği puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmazken (p>0.05), Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Ölçeği puan ortalamaları arasında anlamlı fark olduğu saptanmıştır (p<0.05). Sonuç: Araştırma sonucunda, doğum şeklinin annelerin doğum memnuniyetini etkilemediği ancak, annelerin doğum sonu ebeveynlik davranışını etkilediği, sezaryen ile doğum yapan kadınların vajinal doğum yapanlara göre daha olumlu ebeveynlik davranışına sahip oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğum şekli, doğum sonu, memnuniyet, annelik davranışı

Kaynakça

• Altıparmak, S., & Coşkun, A. M. (2016). Doğum öncesi verilen eğitimin gebenin bilgi düzeyi ile memnuniyet durumuna etkisi. Journal of Human Sciences, 13(2), 2610-2624. https://doi.org/10.14687/jhs.v13i2.3744.
• Arslan, S., Okçu, G., Coşkun, A., & Temiz, F. (2019). Women’s perceptıon of pregnancy and the affectıng factors. Journal of Health Science and Profession, 6(1), 179-192. https://doi.org/ 10.17681/hsp.432333.
• Aslan, Ş., & Okumuş, F. (2017). Primipar kadınların doğum deneyim algıları üzerine doğum beklentilerinin etkisi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 4(1), 32-40. https://doi.org/10.17681/hsp.287497.
• Aydın, R., Aktaş, S., & Binici, D.K. (2022). Vajinal doğum yapan annelerin doğuma ilişkin travma algısı ile maternal bağlanma düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bir kesitsel çalışma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(1), 158-169. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1051454.
• Ayvacı, H.K., Bağcı, H., Paparacı, İ., Demirtaş, H., Bay, F., & Karakoç, H. (2022). Doğumda anne memnuniyeti ve erken ebeveynlik davranışı arasındaki ilişki. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(3), 226-234. https://doi.org/10.51123/jgehes.2022.59.
• Beydağ, K.D. (2007). Doğum sonu dönemde anneliğe uyum ve hemşirenin rolü. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(6), 479-484. https://hdl.handle.net/11499/41297
• Bilgiç, D., Demirel, G., & Dağlar, G. (2021). Doğum deneyiminin erken postpartum dönem depresyon riski ile ilişkisi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 25-35. https://doi.org/ 10.46971/ausbid.878929.
• Bilgin, N.Ç., Ak, B., Potur, D.C., & Ayhan, F. (2018). Doğum yapan kadınların doğumdan memnuniyeti ve etkileyen faktörler, HSP, 5(3), 342-352. https://doi.org/10.17681/hsp.422360.
• Bilgin, Z., & Ecevit Alpar, Ş. (2018). Kadınların maternal bağlanma algısının annelik rolü ile ilişkisi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(1), 6-15. https://doi.org/10.17681/hsp.296664.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis Jbr the behavioral. Sciences. Hillsdale (NJ): Lawrence Erlbaum Associates, 18, 74. https://doi.org/10.4324/9780203771587
• Conesa, F.B., Canteras, J.M, Ballesteros, M.C., César, C.G. & Emilia, M.R. (2016). Comparative study analysing women’s childbirth satisfaction and obstetric outcomes across two different models of maternity care. BMJ Open. 6, e011362. https://doi.org/10.1136/ bmjopen-2016-011362.
• Çalışır, H., & Karaçam, Z. (2011). Factors associated with parenting behavior of mothers in the early postpartum period in Turkey. Nursing and Health Sciences, 13(4), 488–494. Doi:10.1111/j.1442-2018.2011.00646.x.
• Çalışır, H., Karaçam, Z., Akgül, F., & Kurnaz, D. (2009). Doğum sonrası ebeveynlik davranışı ölçeği’nin Türkçe formunun geçerliği ve güvenirliği. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 1-8.
• Çapık, A., Sakar, T., Yıldırım, N., Karabacak, K., & Korkut, M. (2016). Annelerin doğum şekline göre doğumdan memnuniyet durumlarının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 19(2), 92-99. http://e-dergi.atauni.edu.tr/ataunihem/article/viewFile/5000162120/5000169278.
• Çelebi, E.Z., & F.(2021). Comparison of mother-ınfant relationship in Turkish primiparous women in accordance with vajinal birth and cesarean section. Bezmialem Science, 9(1), 53-60. https://doi.org/ 10.14235/bas.galenos.2020.3986.
• Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A.G., Buchner, A.G. (2007). Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior research methods. 39(2), 175-191. https://doi.org/https://doi.org/10.3758/BF03193146.
• Gökçek, A.İ. & Yazıcı, S. (2024). Doğum sürecinde aile desteğinin doğum memnuniyetine ve konfora ile ilişkisi. ATLJM, 4 (9), 15-23. https://doi.org/10.54270/atljm.2023.43.
• Güngör, İ., & Beji, N.K. (2012). Development and psychometric testing of the scales for measuring maternal satisfaction in normal and caesarean birth. Midwifery, 28(3), 348-357. https://doi.org/10.1016/j.midw.2011.03.009.
• Gürsoy, E., & Yeşildere Sağlam, H. (2022). Doğum sonu Dönem (Nazik, ED.) Doğum Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Akademisyen Kitabevi, Ankara
• Hamm, R.F., & Srinivas, S.K. (2019). Risk factors and racial disparities related to low maternal birth satisfaction with labor induction: A Prospective, Cohort Study, BMC Pregnancy Childbirth, 19 (530), 2-9. https://doi.org/10.1186/s12884-019-2658-z.
• Jafari, E., Mohebbi, P., & Mazloomzadeh, S. (2017). Factors related to women's childbirth satisfaction in physiologic and routine childbirth groups. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 22(3), 219-224. https://doi.org/10.4103/1735-9066.208161.
• Koç, Ö., & Özkan, H. (2018). The relationship between childbirth satisfaction and motherhood role. International Journal of Health Sciences, 6(3), 8-15. https://doi.org/10.15640/ijhs.v6n3a2.
• Koç, Ö., Özkan, H., & Bekmezci, H. (2016). Annelik rolü ve ebeveynlik davranışı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 6(2), 143-50. https://doi.org/10.5222/buchd.2016.143.
• Kurt Can, E.K., & Apay, S.E. (2020). Doğum şekli: doğum sonu konfor ve doğumdan memnuniyet düzeylerini etkiler mi?. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi. 8(3), 547-565. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.753497.
• Özcan, Ş., & Aslan, E. (2015). Normal doğumda ve sezaryen doğumda anne memnuniyetinin belirlenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 23(1), 41-48.
• Özdemir, A.A., Köse, S., Küçükoğlu, S., & Akbakay, S. (2021).Türkiye’nin doğusunda bir ilde yaşayan annelerin doğum sonu dönemde ebeveynlik davranışları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 24(2), 231-238. https://doi.org/10.17049/ataunihem.856528.
• Özkan, S.A., Bozkurt, A.M, Korkmaz., B, Yılmaz, G., & Küçükkelepce, D.Ş. (2019). Postpartum birinci ayda depresyon ve emzirme özyeterliliği arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 6(1), 28-35. https://doi.org/10.31125/hunhemsire.544119.
• Özkan, H., Kanbur, A., Apay, S., Kılıç, M., Ağapınar, S., &Özorhan, E.Y. (2013). Annelerin doğum sonu dönemde ebeveynlik davranışlarının değerlendirilmesi. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, 47(3), 117-121. https://doi.org/10.5350/SEMB2013470304.
• Özöztürk, S., Aluş Tokat, M., Aypar Akbağ, N.N., & Ekinci, F. (2022). Doğum şekli ve pariteye göre doğum memnuniyeti ile doğum sonu konfor ilişkisi. TJFMPC,16(1), 179-188. https://doi.org/10.21763/tjfmpc.952205.
• Taner Büyüksarı, S, & Çalışır, H. (2021). Planlanmamış gebeliklerin doğum sonrası erken dönemdeki annelik davranışına etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(1), 37-50. https://doi.org/10.46237/amusbfd.707683.
• Taşkın L. (2023). Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. 18. Baskı, Akademisyen Kitabevi, Ankara.
• Vural, G., & Erenel, A.Ş. (2020). Hemşireler ve Ebeler için Perinatal Bakım. 1.Baskı, İstanbul: İstanbul Medikal Sağlık ve Yayıncılık Hiz. Tic. Ltd. Şti.
• Yılmaz, L., Koruk, F., & Koruk, İ. (2018). Şanlıurfa’da bir devlet hastanesinde doğum yapmış kadınların doğum öncesi bakım hizmetlerini alma durumu, bu hizmetlerin niteliği ve etkileyen faktörler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2), 209-218. https://doi.org/10.26559/mersinsbd.424153.