Teknoloji Bağımlılığının Çeşitli Yaş Gruplarındaki Çocuklara Etkileri Hakkındaki Ebeveyn Görüşleri

Yıl 2020, , 41 - 47, 04.04.2020

Ömer Gökel

https://doi.org/10.35365/ctjpp.20.2.6

Öz

21. Yüzyıldaki teknolojik gelişmelerin, dijitalleşme ve bilişim teknolojilerindeki ilerlemenin hızı ve sunduğu imkanların çeşitliliğinden vazgeçebilmek insanoğlu için zor bir seçenek olmuştur. Özellikle bu çağ içinde doğan ve sosyalleşen çocuklar ve ergenlerin teknolojiyle iç içe büyümesi onların yaşamlarının vazgeçilmezi haline gelmiştir. Ancak bu vazgeçilmez özellikle çocuklar ve ergenler üzerinde çeşitli olumsuz etkilere neden olmaktadır. Teknoloji bağımlılığı bunlardan en önemlisidir. Teknolojik araçların (internet, bilgisayar, tablet, akıllı telefon, vb.) uzun süre kullanımının çocukların gelişimi ve sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri çeşitli araştırmalarla kanıtlanmıştır. Çocukların teknolojik araçları uzun süre ve çeşitli pozisyonlarda kullanmaları onların bedensel gelişim (kas-iskelet sistemi) aşamalarında problem yaşamalarına, fiziksel sorunlar, obezite ve ruh sağlıklarında bozulma gibi sağlık risklerine yol açabilmektedir. Bu çalışma da, söz konusu teknoloji bağımlılığının çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri hakkında ebeveynlerin görüşlerini ortaya çıkarmayı amaçlamıştır. Araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme ile toplanmış ve içerik analiziyle incelenmiştir. Araştırma sonucunda özellikle 7-18 yaşındaki çocuklarda görülen teknoloji bağımlılığında ebeveynlerin önemli etkilerinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

teknoloji, bağımlılık, teknoloji bağımlılığı, gelişim

Kaynakça

• Aksu, Z.U. ve Işıklı, Ş. (2019). Teknolojik Zehirlenme, Semptomları ve Teknolojik Düzen. Uluslararası Bilişim, Teknoloji ve Felsefe Dergisi, 2(2), 58-87. American Academy of Pediatrics (2016). Media and young minds. Pediatrics, 138(5), 1–8.
• Anandi, B.S. ve Gududur, A. (2018). Technology addiction and associated health problems among medical students in Kalaburagi District. Natl J Community Med, 9(4): 294-299.
• Andreassen, C.S., Pallesen, S. ve Griffiths, M.D. (2017). The relationship between addictive use of social media, narcissism, and self-esteem: findings from a large national survey. Addictive Behaviors, 64 (1): 283–293.
• Aslan, E. ve Yazici, A. (2016). Internet addiction among university students and related sociodemografic factors. Clin Psychiatry, 19, 109–117. doi:10.5505/kpd.2016.03511.
• Bachleda, C. ve Darhiri, L. (2018) Internet addiction and mental and physical fatigue. Int Technol Manag Rev., 7(1), 25–33.
• Dale-Mcmanis, L., ve Gunnewig, S.B. (2012). Finding the education in educational technology withearly learners. Technology and Young Children, 67(3), 14–24.
• D’Arcy, J., ve Gupta, A. (2014). Reflecting on the “dark side” of information technology use. Communications ofthe Association for Information Systems, 35, 109–118.
• Dhir, A., Chen, S. and Nieminen, M. (2015). Predicting adolescent internet addiction:the roles of demographics, technology accessibility, unwilligness to communicate and sought internet gratifications. Computers In Human Behaviour, 51, 24- 33.
• Epstein, A. S. (2015). Using technology appropriately in the preschool classroom. https://ccie media.s3.amazonaws.com/exchangefocus/001-exchangefocus.pdf. [Erişim tarihi: 26.12.2019].
• Ekşi, F. ve Ümmet, D. (2013). Bir kişilerarası iletişim problemi olarak internet bağımlılığı ve siber zorbalık: psikolojik danışma açısından değerlendirilmesi. Değerler Eğtimi Dergisi, 11 (25), 91-115.
• Elsalhy, M., Miyazaki, T., Noda, Y., Nakajima, S., Nakayama, H., Mihara, S., Kitayuguchi, T., Higuchi, S., Muramatsu, T., ve Mimura, M. (2019). Relationships between Internet addiction and clinicodemographic and behavioral factors. Neuropsychiatric Disease and Treatment, Volume 15, 739-752.
• Erses, T. ve Müezzin, E. (2018). İnsani değerler psiko-eğitim programının ergenlerde internet kullanımına etkisi. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 4(7), 313-326.
• Gerhart, N. (2017). Technology addiction: how social network sites impact our lives. Informing Science: the International Journal of an Emerging Transdiscipline, 20, 179-194. http://www.informingscience.org/Publications/3851 [Erişim tarihi: 08.11.2019].
• Granic, I., Lobel, A., ve Engels, R.C. (2014). Thebenefts of playing video games. AmericanPsychologist, 69(1), 66–78.
• Goodwin, K. (2018). Dijital dünyada çocuk büyütmek. (çev. Tülin Er), İstanbul: Aganta Kitap Yayınevi.
• Günüç, S. ve Atli, S. (2018). 18-24 aylık bebeklerde teknolojinin etkisine yönelik ebeveyn görüşleri. Addicta: The Turkısh Journal on Addictions 5(2), 1‒22.
• Haug, S., Castro, R.P., Kwon, M., Filler, A., Kowatsch, T., Schaub, M.P. (2015). Smartphone use and smartphone addiction amongyoung people in Switzerland. J Behav Addict, 4(4), 299–307.
• Hamissi, J.,Hosseini, M., Babaie, M. ve Babaie, F. (2013).There lations hipbetween emotion alintelli gence andt echnology addiction among university students. International Journal of Collaborative Research on Internal Medicineand Public Health, 5, 310-319.
• Işıklı, Ş. (2017). Teknolojinin Yan Etkileri.Sophos Akademi Tv:htps://www.youtube.com/watch?v=2o-2_41Z_Hs [Erişim tarihi: 10.11.2019].
• Işıklı, Ş. ve Küçükvardar, M. (2017). Bilişim devrimi: teknolojinin felsefi ve sosyolojik analizi. Ankara: Birleşik Kitabevi Yayınları.
• İlhan, V. ve Aydın, H. (2019). Okul topluluğu üyelerinin internet ve mobil iletişim teknolojileri ile etkileşimin olası riskleri üzerine düşünceleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(64), 755-772.
• İşçibaşı, Y. (2011). Bilgisayar, internet ve video oyunları arasında çocuklar. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 7(1), 122–130.
• Korkut, K. (2016). Lise öğrencilerinin sosyal medya yoluyla geliştirdiği tutumlar. sakarya/ kaynarca örneği. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Kuss, D. J., Griffiths, M. D., ve Binder, J. F. (2013). Internet addiction in students: Prevalence and risk factors. Computers in Human Behavior, 29(3), 959–966.https://doi.org/10.1016/j.chb.2012.12.024 [Erişim tarihi: 07.11.2019].
• Lissitsa, S., ve Chachashvili-Bolotin, S. (2016). Life satisfaction in the internet age: Changes in the past decade. Computers in Human Behavior, 54, 197–206.
• Miles, M.B., ve Huberman, A.M. (1994). Qualit ative data analysis: an expandedsourcebook (2nd ed.). Sage: California.
• Müezzin, E. (2012). There lation ship between internet addiction and psychologicalsy mptoms, International Journal of Global Education, 1(2).
• Müezzin, E. (2017). An investigation of highschoolstudents’ internet addiction withre spect towith drawal, controlling difficulty, disorder in function alityand socialisolation. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 541-551.
• Nalwa, K., ve Anand, A. (2003). Internet addiction in students: a cause of concern. Cyber Psychology and Behavior, 6, 653–656.
• Öztürk, M. (2017). Teknolojiye Yerinde Yeterince. TBM Alan Kitaplığı Dizisi: 9 (7.Baskı). İstanbu: Kültür Sanat Basımevi.
• Palmer, S. (2015). Toxicchildhood: how the modern world is dama gingour children and what we can do about it. Los Angeles, CA: Orion.
• Petersen, C., ve Johnston, K.A. (2015). The impact of social media usage on the cognitive social capital of university students. Informing Science: The International Journal of an Emerging Transdiscipline, 18, 1–30. https://www.informingscience.org/Publications/2160 [Erişim tarihi: 9.11.2019].
• Salehan, M., ve Negahban, A. (2013). Social networking on smartphones: when mobile phones become addictive. Computers in Human Behavior, 29(6), 2632–2639.
• Samaha, M. ve Hawi, N.S. (2016). Relationships among smartphone addiction, stress, academic performance,and satisfaction with life. Computers in Human Behavior, 57, 321–325.
• Sayan, H. (2016). Okul öncesi eğitimde teknoloji kullanımı. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 5(13).
• Sefton-Oreen, J. ve Buckingham, D. (1998). "Digitalvisions: children's "creative" uses of multİmedia technologies", in J. Sefton-Oreen (ed.) Digital Diversions, pp. 62-83. London: UCL Press.
• Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, A. ve Seferoğlu, S.S. (2012). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırmalara bir bakış: bir içerik analizi çalışması, Akademik BilişimDergisi.[http://yunus.hacettepe.edu.tr/~sadi/yayin/AB12_Sert-Kurtoglu-Akinci-Seferoglu_Icerik Analizi.pdf [Erişim tarihi: 12.10.2019].
• Şahin, S., Özdemir, K., Ünsal, A., ve Temiz, N. (2013). Evaluation of mobile phone addiction level and sleep quality in university students. Pakistan Journal Of Medical Sciences, 29(4), 913-918.
• Tarafdar, M.,Gupta, A., ve Turel, O. (2013). Thedarkside of information technology use. Information Systems Journal, 23(3), 269-275.
• TBMM. (2012). Bilgi toplumu olma yolunda başta bilişim sektöründeki gelişmeler olmak üzere internet kullanımının gençler ve çocuklar üzerindeki etkilerini araştırma komisyonu. Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi.
• Techatassanasoontorn, A.A., ve Tanvisuth, A. (2010). IS use and quality of life: A conceptu alization and empir-ical investigation. AIS Transactions on Human-Computer Interaction, 2(2), 26–54.
• UNICEF, (2017). Dünya Çocuklarının Durumu 2017. New York, Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu. http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/SOWC_2017_SUM_TR.pdf [Erişim tarihi: 18.10.2019].
• Vaghefi, I., ve Lapointe, L. (2014). When too much usage is too much: Exploring the process of IT addiction. Proceedings of the 47th Hawaii International Conference on System Sciences IEEE. https://doi.org/10.1109/HICSS.2014.553 [Erişim tarihi: 10.11.2019].
• Van Deursen, A.J., Bolle, C.L. Hegner, S.M. ve Kommers, P.A. (2015).Modeling habitual and addictive smartphone behavior: the role of smartphone usage types, emotional ıntelligence, social stress, self-regulation, age, and gender. Computers in Human Behavior, 45: 411–420.
• Vodanovich, S., Sundaram, D., ve Myers, M. (2010). Research commentary: Digital natives and ubiquitous in-formation systems. Information Systems Research, 21(4), 711–723.
• Vural, B. (2014). Eğitim-öğretim teknoloji ve materyal kullanımı. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
• Wang, C.W., Ho, R.T., Chan C.L., ve Tse, S. (2015). Exploring personality characteristics of chinese adolescents with ınternet-related addictive behaviors: trait differences for gaming addiction and social networking addiction. Addictive Behaviors, 42: 32–35 wearesocial.com (2019).
• Digital 2019: Global Internet Use Accelerates. https://wearesocial.com/blog/2019/01/digital-2019-globalinternet-use-accelerates [Erişim tarihi: 10.11.2019].
• Winkler, A.,Dörsing, B., Rief, W., Shen, Y., ve Glombiewski, J.A. (2013). Treatment of internet addiction: a meta-analysis. Clinical Psychology Review, 33(2), 317-329.
• Wittek, C.T., Finserås, T.R., Pallesen, S., Mentzoni, R.A., Hanss, D.,Griffiths, M.D. ve Molde, H. (2015). Prevalence and predictors of video gameaddiction: a study based on a national representative sample of gamers. International Journal of Mental Health and Addiction, 14: 672–686.
• Yan, Z. (2018). Child and adolescent use of mobile phones: An unparalleled complex develop mental phenomenon. Child Development, 89(1), 5–16.
• Yayla, O.T. (2017). Analogtan dijitale iletişim teknolojilerinin gelişimi: sosyal medya ve sosyal değişim. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yel, B.E. ve Korhan, O. (2015). Eğitsel amaçlı masaüstü/dizüstü/tablet bilgisayar kullanımında öğrencilerin kas iskelet hareketleri ve olası kas iskelet rahatsızlıkları. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), 631-638.
• Yengin, D. (2019). Teknoloji bağımlılığı olarak dijital bağımlılık. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 9(2), 130-144.
• Yılmaz, Z. (2019). 18-25 yaş arası üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığının depresyon ve yalnızlıkla ilişkilendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, Malatya.
• Yusufoğlu, Ö.Ş. (2017). Boş zaman faaliyeti olarak akıllı telefonlar ve sosyal yaşam üzerine etkileri: üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6, (5), 2414-2434.
• Zwanenburg, S.P. (2013). Information technology addiction: construct development and measurement. Pro-ceedings of the 34th International Conference of Information Systems (pp. 1–12).