Team Roles of Elementary Education Supervisors

Yıl 2009, Cilt: 57 Sayı: 57, 35 - 51, 01.08.2009

Feyyat Gökçe

Öz

Teamwork in supervision could be used as an effective administrational technique to determine at what level educational goals have been achieved. This study was done to reveal the level at which elementary education supervisors, as members of educational teams, have perceived their roles. The sample group consists of 70 elementary education supervisors working in Bursa. A scale developed by Belbin (1981; 1993) was used. It is based on eight specific roles of team members. Of the participant supervisors, 19.24% were implementers, 14.91% were coordinators, 12.96% were team workers, 12.53% were resource investigators, 11.10% were shapers, 10.55% were monitor-evaluators, 9.86% were completer-finishers and 8.85% declared they were plants. The study indicates that there is no strong relationship between the roles. The existing relationships are generally not high but negative. The results suggest that the supervisors do not consider themselves effective team members. Thus, it could be suggested that elementary education supervisors should be trained in a way that they would see education staff as members of educational teams in education system.

Anahtar Kelimeler

teamwork , team roles , elementary education supervisor

İlköğretim Denetçilerinin Takım Rolleri

Öz

Denetimde takım çalışması eğitimsel amaçların gerçekleşme düzeyinin belirlenmesinde bir yönetim tekniği olarak kullanılabilir. Bu araştırma ilköğretim denetçisinin, eğitsel takımın üyesi olarak rollerini algılama düzeyini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi Bursa ilinde görevli 70 ilköğretim denetçisinden oluşmuştur. Araştırmada Belbin (1981;1993) tarafından geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Ölçek takım üyesinin sekiz rolünü temel almaktadır. Araştırmada görüşlerine başvurulan denetçilerin %19.24'ü Yürütücü-Uygulayıcı, %14.91'i Koordinatör-Başkan (KB), %12.96'sı Takım işçisi, %12.53'ü Kaynak Araştırıcısı, %11.10'u Biçimlendirici-Yönlendirirci, %10.55'i Yansıtıcı- Değerlendirici, %9.86'sı Mükemmeliyetçi-İş bitirici ve %8.85'i de Yaratıcı-Yenilikçi rollerini benimsediklerini belirtmişlerdir. Araştırmada roller arasında güçlü bir ilişkiden söz etmek pek olası değildir. Roller arasındaki ilişkiler genel olarak çok yüksek değil; ancak negatif yöndedir. Araştırma sonuçlarına göre eğitim denetçilerinin kendilerini eğitim takımının etkili birer üyesi olarak algılamadıkları söylenebilir. Buradan hareketle ilköğretim denetçilerinin eğitim sisteminde yer alanları, eğitsel takımın üyeleri olarak kabul eden bir anlayışla yetiştirilmeleri gerektiği önerisi değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler

takım çalışması , takım rolleri , ilköğretim denetçisi

Kaynakça

• Anderson, N. ve Sleap, S. (2004). An evaluation of gender differences on the belbin team role self-perception ınventory. Journal of Occupational and Organizational Psyhchology 77, 429-437.
• Aritzeta, A., Ayestaran, S. ve Swailes, S. (2005). Team role preference and conflict management styles. International Journal of conflict management. 16(2), 157- 182.
• Balcı, A. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler. Pegem A Yayıncılık. Ankara.
• Baron, H. (1996). Strengths and Limitations of Ipsative Measurement. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 69, 49-56.
• Bartram, D. (1992). The personality of UK managers: 16PF Norms for shortlisted applicants. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 65, 159-172.
• Başar, H. (1993). Eğitim denetçisi: rolleri, yeterlikleri, seçilmesi ve yetiştirilmesi. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Belbin, R. M. (1993). Team roles at work. Oxford: Butterworth-Heinemann.
• Belbin, R.M. (1981). Management teams. Why they succeed or fail. London: Butterworth- Heinemann.
• Benne, K.D. ve Sheats, P. (1948). Functional roles of group members, Journal of Social Issue, 4, 41-49.
• Bostancı, A.B. (2005). Türk eğitim sisteminde teftiş alt sisteminin değerlendirilmesi. Çağdaş Eğitim Dergisi. 324, 32-38.
• Bourke, J.M. (2001). The Role of the TPTESL Supervisor. Journal of Education for Teaching. 27(1), 63-73.
• Bursalıoğlu, Z. (1991). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem Yayınları.
• Dağlı, A. (2000). İlköğretim öğretmenlerinin algılarına göre ilköğretim denetçilerinin ders denetimine ilişkin davranışları. Eğitim ve Bilim. 25(118), 43-48.
• Dağlı, A. (2004). İlköğretim denetmenlerinin eğitim ve yaşam ile ilgili karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunların çözümüne ilişkin öneriler. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi. 6-9 Temmuz 2004.
• Dulewicz, V. (1995). A validation of belbin's team roles from 16PFand OPQ using bosses' ratings of competence. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 68, 81-99.
• Everard K.B. ve Morris, G. (1996). Effective school management. London: Paul Chapman Publishing Ltd.
• Fisher, S.G., Hunter, T.A., ve Macrasson, W.D.K. (1998). The structure of Belbin’s team roles. Journal of Occupational and Organizational Psychology. 71, 283-288.
• Fısher, S.G., Hunter, T.A., ve Macrosson, W.D.K. (2000). The Distribution of Belbin team roles among UK managers. Personnel Review. 29(2), 124-140.
• Fisher, S.G., Macrosson, W.D.K., & Semple, J.H. (2001). Control and Belbin’s team roles. Personel Review. 30(5), 578-588.
• Furnham, A., Steele, H. ve Pendleton, D. (1993). Psychometric assessment of the belbin team-role self perception ınventory. Journal of Occipational and Organizational Psychology. 66, 245-257.
• Huusko, l. (2006). What is Expected From Supervisors: One more factor to explain the problems in teamwork. Team Performance Management. 12(3/4), 91-101.
• Karabulut, E. (2006). İlköğretim müfettişlerinin ilköğretim okullarında görevli öğretmenlerce değerlendirilmesi. XV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 13-15 Eylül. Muğla: Muğla Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Katzenbach, J.R. ve Smith, D. (1993). The wisdom of teams creating the high-performance organization. Boston: Harvard University Pres,
• Krijeie, R.V ve Morgan, D.W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measuremen. 30, 607-610.
• Martinussen, M., A.M. Richardsen ve Varum, H.W. (2001). Validation of an ipsative personality measure (DISCUS). Scandinavian Journal of Psychology. 42, 411-416.
• Macneil, C. (2001). The Supervisor as a facilitator of ınformal learning in workteams. Journal of Workplace Learning. 13(6), 246-253
• MEB (2005a). Yeni ilköğretim programları. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB (2005b). İlköğretim Kurumları Yönetmeliği. Resmi Gazete. No: 26156
• MEB (2005c). Millî Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği. Resmi Gazete. No: 25831.
• MEB. (2001). Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Müfettişleri Başkanlıkları Rehberlik ve Teftiş Yönergesi. Tebliğler Dergisi, No: 2521
• MEB (1999) Millî Eğitim Bakanlığı Toplam Kalite Yönetimi Uygulama Yönergesi. Tebliğler Dergisi, sayı:2506
• MEB. (1997) 4306 İlköğretim ve Eğitim Kanunu, Millî Eğitim Temel Kanunu, Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu, Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun İle 24.3.1988 Tarihli ve 3418 Sayılı Kanunda Değişiklik Yapılması ve Bazı Kağıt ve İşlemlerden Eğitime Katkı Payı Alınması Hakkında Kanun. Resmi Gazete. No 23084.
• Memişoğlu, S.P. (2004). İlköğretim müfettişlerinin denetimsel davranışlarına ilişkin öğretmen görüşleri. Eğitim ve Bilim. 29 (131). 30-39.
• Morrison, K. (1998). Management theories for educational change. London: Paul Chapman Publishing Ltd.
• Onur, B. (1994). Türk eğitim sisteminin özellikleri. Eğitim ve Bilim. 18(93).
• Park, S., Henkin, A.B ve Egley, R. (2005) Teacher team commitment, teamwork and trust:exploring associations. Journal of Educational Administration. 43(5), 462-479.
• Partington, D. ve Haris, H. (1999). Team Role balance and Team performance: an emprical study. The Journal of Management Development, 18(8), 694-705.
• Peel, J. ve McCary, M. (1999). Helping teachers survive of society’s aloma: the role of superintendent. Childhood Education. 75(5), 269-273.
• Plant, R. (1987). Managing change and making it stick. London: Fontana.
• Polat, S., Arslan, H. Ve Taştan, M. (2003). İlköğretim denetmen yardımcılarının sorunları, Eğitim ve Bilim 28(128), 42-57.
• Sabancı, A., Şahin, A. ve Sönmez, A. (2006). özel ilköğretim okulu sınıf öğretmenlerinin yeterlik alanlarına göre denetmenlerin rehberlik rollerini gerçekleştirme düzeyleri. Çağdaş Eğitim Dergisi, 334, 8-14.
• Staniforth, D. ve West, M. (1995). Leading and managing teams. Team Performance Management An International Journal., 1(2), 28-33.
• Şişman, M. ve Turan, S. (2003). Eğitimde yerelleşme ve demokratikleşme çabaları: teorik bir çözümleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 34, 300-315.
• Taymaz, H. (1982). Teftiş. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Töremen, F. ve Hozatlı, M. (2006). İlköğretim okul yöneticilerinin, ilköğretim denetçilerinin kurum denetiminde gösterdikleri liderlik davranışlarına ilişkin görüşleri. Milli Eğitim. 130, 202-216.
• Ungar, M. (2006). Practicing as a Postmodern Supervisor. Journal of Martial and Family Therapy. 32(1) 59-71.
• Watkins, B. ve Sweet, M.G. (1997). Sailing with Belbin. Education and Traning. 39(3), 105-110.