Teachers’ Perceptions about the Organizational Trust in Primary School

Yıl 2008, Cilt: 54 Sayı: 54, 211 - 233, 01.05.2008

Ömay Çokluk Bökeoğlu Kürşad Yılmaz

Öz

The aim of this study is to determine the teachers' perceptions of organizational trust in primary schools and examine these perceptions in terms of various variables. Data of the research, which is a general survey model, were gathered by “Organizational Trust Scale” developed by Yılmaz (2006). Study group of the research consists of 205 teachers who work in seven different primary schools in Çankaya and Altındağ districts of Ankara. In this study, it was first tested if factor structure of “Organizational Trust Scale” was a valid model by using confirmatory factor analysis and it was determined that the three factor structure was confirmed. Besides, organizational trust total and sub scale scores of teachers were compared according to gender, branch, and seniority, and it was determined that the differences were not significant. However, significant differences were found in the comparisons of numbers of students and teachers in the school. Therefore, as the number of students and teachers in the school decreases, organizational trust increases in its general terms.

Anahtar Kelimeler

trust , organizational trust , primary school , perception of teachers

İlköğretim Okullarında Örgütsel Güven Hakkında Öğretmen Görüşleri

Öz

Bu çalışmanın amacı, örgütsel güven konusunda ilköğretim okullarındaki öğretmenlerin görüşlerini belirlemek ve bu görüşleri çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Tarama modelindeki araştırmanın verileri Yılmaz (2006) tarafından geliştirilen “Örgütsel Güven Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu Ankara'nın Çankaya ve Altındağ ilçelerindeki yedi ilköğretim okulunda görev yapan 205 öğretmenden oluşmaktadır. Bu çalışma kapsamında öncelikle “Örgütsel Güven Ölçeği”nin faktör yapısının geçerli bir model olup olmadığı doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiş ve üç faktörlü yapının doğrulandığı saptanmıştır. Ayrıca öğretmenlerin örgütsel güven toplam ve alt ölçek puanları cinsiyete, branşa ve kıdeme göre karşılaştırılmış, farkların anlamlı olmadığı belirlenmiştir. Okuldaki öğrenci ve öğretmen sayısına göre yapılan karşılaştırmalarda ise anlamlı farklar bulunmuştur. Buna göre okuldaki öğrenci ve öğretmen sayısı azaldıkça, genel anlamda örgütsel güven artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

güven , örgütsel güven , ilköğretim okulu , öğretmen görüşleri

Kaynakça

• Aktan, E. (1999). Çalışanların değişime açıklıkları ile örgüte duydukları güven arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Arı, G. S. (2003). İşletmelerde güven ve personel güçlendirme ilişkisi: bankacılık sektöründe bir araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Asunakutlu, T. (2007). “Güven, kültür ve örgütsel yansımaları”. (Edt: R. Erdem ve C. Ş. Çukur). Kültürel bağlamda yönetsel-örgütsel davranış. (ss. 231–265). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Bruhn, J. G. (2002). Trust and the health of organizations. USA: Kluwer Academic / Plenum Publishers.
• Bryk, A. S. ve Schneider, B. (1996). Trust in schools: a core resource for improvement. New York, NY: Russell Sage Foundation.
• Bryk, A. S. ve Schneider, B. (2003). Trust in schools: a core resource for school reform. Association for Supervision and Curriculum Development, 6 (60), 41– 44.
• Büyükdere, B. ve Solmuş, T. (2006). İş ve özel yaşamda kişilerarası güven. http://www.isguc.org/?avc=arc_view.php&ex=271&pg=m. İndirme Tarihi: 10.03.2007.
• Demircan, N. ve Ceylan, A. (2003). Örgütsel güven kavramı: nedenleri ve sonuçlar. Yönetim ve Ekonomi, 10 (2), 139–150.
• Doney P. M. ve Cannon, J. P. (1997). An examination of the nature of trust n buyer-seller relationships. Journal of Marketing, 61 (2), 35–51.
• Fukuyama, F. (1998). Güven: sosyal erdemler ve refahın yaratılması. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Goddart, R. G, Tschannen-Moran, M. ve Hoy, W. K. (2001). A multilevel examination of the distribution and effects of the teacher trust in students and parents in urban elementary school. The Elementary School Journal, 102 (1), 3–17.
• Günaydın, S. C. (2001). İşletmelerde örgütsel adalet ve örgütsel güven değişkenlerinin politik davranış algısı ve işbirliği yapma eğilimine etkisini inceleyen bir çalışma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Güneşer, A. B. (2002). Örgütlerde güvenin çalışanların iş tatminindeki rolü ve önemi: bankacılık sektöründe bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Hosmer, L. T. (1995). Trust: the connecting link between organizational theory and philosophical ethics. Academy of Management Review, 20 (2), 379-403.
• Hoy, W. K, Tarter, C. J. ve Witkoskie, L. (1992). Faculty trust in colleagues: linking the principal with school effectiveness. Journal of Research and Development in Education, 26, 38–45.
• Hoy, W. K. ve Tschannen-Moran, M. (1999). Five faces of trust: an empirical confirmation in urban elementary schools. Journal of School Leadership, 9 (3), 184–208.
• Hoy, W. K. ve Tschannen-Moran, M. (2003). The conceptualization and measurement of faculty trust in schools: the omnibus t-scale. (Edt: W. K. Hoy ve C. G. Miskel).Studies in leading and organizing schools. (pp. 181– 208). Greenwich: Information Age Publishing.
• Jöreskog, K. ve Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural equation modeling with the SIMPLIS command language. Lincolnwood: Scientific Software International, Inc.
• Kamer, M. (2001). Örgütsel güven, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Karakütük, K. ve Tunç, B. (2004). Okul büyüklüğü-sınıf büyüklüğü. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (1), 9–22.
• Katz, D. ve Kahn, R. L. (1977). Örgütlerin toplumsal psikolojisi. (Çev: H. Can ve Y. Bayar). Ankara: TODAİE Yayınları.
• Kochanek, J. R. (2005). Building trust for better schools. California: Corwin Press A Sage Publications Company.
• Louis, K. S. (2006). Changing the culture of schools: professional community, organizational learning and trust. Journal of School Leadership, 16 (5), 1–20.
• Mishra, J. ve Morrissey, M. A. (1990). Trust in employee/employer relationships: A survey of West Michigan managers. Public Personnel Management, 19 (4), 443–443.
• Nooderhaven, N. G. (1992). Trust and interfirm relations. European Association for Evolutionary Political Economy Conference sunulan bildiri.
• Özbek, M. F. (2006). Çalışma ilişkilerinde güven: yönetim politikaları, güven ve bağlılık ilişkisi konusunda bir Türkiye ve Kırgızistan uygulaması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bursa.
• Özdil, K. (2005). İlköğretim okullarında güven ve örgütsel iklim arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Özen İşbaşı, J. (2001). Çalışanların yöneticilerine duydukları güvenin ve örgütsel adalete ilişkin algılamalarının vatandaşlık davranışı oluşumundaki rolü. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 51–73.
• Polat, S. ve Doyuran, Ş. (2005). Okul müdürlerinin güç mesafesi ve belirsizlikten kaçınma eğilimleri ile üstlerine, okullarındaki müdür yardımcılarına, öğretmenlerine, öğrencilerine ve velilerine güven düzeyleri arasındaki ilişki. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi sunulan bildiri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi. 28–30 Eylül 2005. Denizli.
• Rosen, R. H. (1998). İnsan yönetimi. (Çev: Gündüz Bulut). İstanbul: MESS Yayınları.
• Spillane, J. P. ve Thompson, C. L.(1997). Reconstructing conceptions of local capacity: The local education agency’s capacity for ambitious instructional reform. Education Evaluation and Policy Analysis, 19 (2), 185–203.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2001). Using multivariate statistics. Needham Heights: Allyn & Bacon, Inc.
• Taylor, R. G. (1989). The role of trust in labor-management relations. Organization Development Journal, 7, 85–89.
• Töremen, F. (2002). Okullarda sosyal sermeye: kavramsal bir çözümleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 556–573.
• Tschannen-Moran, M. (2001). Collaboration and the need for trust. Journal of Educational Administration, 39 (4), 308–331.
• Tschannen-Moran, M. ve Hoy, W. K. (1998). Trust in schools: a conceptual and empirical analysis. Journal of Educational Administration, 4 (36), 334–352.
• Tschannen-Moran, M. ve Hoy, W. K. (2000). A multidisciplinary analysis of the nature, meaning and measurement of trust. Review of Educational Research, 71, 547–593.
• Turan, S. (2001). School climate, supportive leadership behavior and faculty trust in Turkish public schools. American Educational Research Association (AERA) sunulan bildiri. Seattle Washington, USA, April 10–14, 2001.
• Tüzün, İ. K. (2006). Örgütsel güven, örgütsel kimlik ve örgütsel özdeşleşme ilişkisi; uygulamalı bir çalışma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Yaşar, Ö. (2005). Örgütsel iklimin örgütsel güven üzerindeki etkisi ve bir uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yılmaz, E. (2005). Okullarda örgütsel güven ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 567–580.
• Yılmaz, E. (2006a). Okullardaki örgütsel güven düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 739– 756.
• Yılmaz, E. (2006b). Okullardaki örgütsel güven düzeyinin okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
• Yılmaz, K. (2004). Okul yöneticilerinin destekleyici liderlik davranışları ile okullardaki güven arasındaki ilişki konusunda ilköğretim okulu öğretmenlerinin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (8), 117–131.
• Yılmaz, K. (2006). Güven ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 69–80.