An Investigation of Prospective Primary Teachers’ Self-Efficacy Beliefs Regarding Teaching Process in Terms of Certain Variables

Yıl 2008, Cilt: 54 Sayı: 54, 277 - 306, 01.05.2008

Soner Mehmet Özdemir

Öz

This study was intended to determine prospective primary school teachers' self-efficacy beliefs related to their pre-service learning based on various factors such as gender, university, education type, orders and reasons of preference the program that enrolled and their attitudes towards teaching profession. In the present study, survey method was used and data were gathered through an instrument developed by the researcher. The sample consisted of 223 senior prospective primary teachers who enrolled in three different teacher education institutions including Hacettepe, Gazi and Kirikkale Universities in spring 2006. Participants rated their level of self-efficacy beliefs on a 5-Likert type scale, ranging from strongly agree to strongly disagree. The results of the study revealed that these pre-service teachers' self-efficacy beliefs differed with respect to their gender, their orders and reasons of preference the program that enrolled and their attitudes towards teaching profession as well. On the other hand, their universities, the education types (day time/night time) that they attended and type of high school they graduated from had no significant effect over these prospective primary teachers' self-efficacy beliefs.

Anahtar Kelimeler

self-efficacy beliefs , pre-service teacher training , classroom teachers

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Sürecine İlişkin Öz-Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada, sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançlarının cinsiyete, öğrenim görülen üniversiteye, öğretim biçimine, mezun olunan liseye, bölümü tercih sırasına, tercih nedenine ve öğretmenliğe yönelik tutuma göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Çalışmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2005-2006 öğretim yılında Hacettepe Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve Kırıkkale Üniversitesinde öğrenim gören 223 sınıf öğretmeni adayı oluşturmuştur. Çalışmada veriler “öğretmen adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançları” ölçeği ile toplanmıştır. Çalışmanın sonuçları, öğretmen adaylarının öğretim sürecinin bazı boyutlarına ilişkin öz-yeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim görülen branşı tercih sırası, tercih nedeni ve öğretmenlik yapmaya istekli olmaya yönelik tutum değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılık gösterdiğini, buna karşılık öğrenim görülen üniversite, öğretim biçimi ve mezun olunan lise değişkenlerinin ise öz-yeterlik inançlarında anlamlı bir farklılığa neden olmadığı belirlenmiştir. Çalışma sonunda, öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançlarının artırılması için hizmet öncesi eğitim sürecinde kuramsal ve uygulamalı derslerde öğretim sürecini etkili biçimde planlama, uygulama ve değerlendirmeye yönelik bilgi ve becerilerin yanı sıra, öğretmen adaylarına alanlarına ve öğretmenlik mesleğine ilişkin olumlu tutum ve anlayışların kazandırılması gerektiği önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

öz-yeterlik inancı , öğretmen yetiştirme , sınıf öğretmenleri

Kaynakça

• Akkoyunlu B. & Orhan F. (2003). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi (BÖTE) bölümü öğrencilerinin bilgisayar kullanma öz-yeterlik inancı ile demografik özellikleri arasındaki ilişki. [Elektronik versiyon]. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(3).
• Ashton, P.T. & Webb, R.B. (1986). Making a Difference: Teachers’ sense of efficacy and student achivement. New York: Longman.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: a social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V.S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behaviour. (Vol. 4, pp. 71-81). New York: Academic Pres. (Reprinted in H. Friedman [Ed.], Encyclopedia of mental health. San Diego: Academic Press, 1998). Retrieved September 20, 2006 from http://www.des.emory.edu./mfp/BanEncy.html
• Bandura, A. (1995). Self-efficacy in changing societies. New York: Cambridge University Press.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy. The exercise of control. New York: W.H. Freeman.
• Başer, N., Günhan, B.C. & Yavuz G. (2005). İlköğretim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin öğretmen yeterlik algılarının karşılaştırılması üzerine bir araştırma. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. 28-30 Eylül 2005 (syf. 515- 521). Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
• Bıkmaz, F. H. (2005). Öz-yeterlik inançları. İçinde, Y. Kuzgun ve D. Deryakulu (Ed.). Eğitimde bireysel farklılıklar. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Bleicher, R. E. (2004). Revisiting the STEBI-B: Measuring self-efficacy in preservice elementary teachers. School Science & Mathematics, 104(8), 383- 391.
• Çakıroğlu, J., Çakıroğlu, E. & Boone W. J. (2005). Pre-service teacher self- efficacy beliefs regarding science teaching: A comparison of preservice teachers in Turkey and the USA. Science Educator, 14(1), 31-40.
• Friedman I. A. & Kass, E. (2002). Teacher self-efficacy: a classroom- organization conceptualization. Teaching and Teacher Education, 18(6), 675-686.
• Gencer, A.S. & Çakıroğlu, J. (2007). Turkish pre-service science teachers’ efficacy beliefs regarding science teaching and their beliefs about classroom management. Teaching and Teacher Education, 23(5), 664-675.
• Gerçek, C., Yılmaz, M., Köseoğlu, P. & Soran, H. (2006). Biyoloji eğitimi öğretmen adaylarının biyoloji öğretiminde öz-yeterlik inançları. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 57-73.
• Gürkan, T., Duman, T., Güneysu, S., Yalın, H.İ., Olkun, S., Bıkmaz, F., Öztürk, M.K., Çakıroğlu, A., Topçu, B. & Güldere, Y.Z. (2004). Öğretmen yeterliği taslağında yer alan yeterlik alanları. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, (58), 15 Nisan 2006 tarihinde http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/sayi58/ogretmen- taslagi.htm adresinden alınmıştır.
• Kalaian, H.A. & Freeman, D.J. (1994). Gender differences in self-confidence and educational beliefs among secondary teacher candidates. Teaching and Teacher Education, 10(6), 647-658.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. 15. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kellenberger, D. W. (1996). Pre-service teachers' perceived computer self- efficacy based on achievement and value beliefs within a motivational framework. Journal of Research on Computing in Education, 29(2), 124-140.
• Kiremit, H. Ö. (2006). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji ile ilgili öz- yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Orhan, F. (2005). Bilgisayar öğretmen adaylarının, bilgisayar kullanma öz- yeterlik inancı ile bilgisayar öğretmenliği öz-yeterlik inancı üzerine bir çalışma. Eğitim Araştırmaları, (21), 173-186.
• Saffold, F. (2005). Increasing self-efficacy through mentoring. Academic Exchange Quarterly, 9(4), 13-16.
• Saklofske, D., Michayluk, J., Randhawa, B. & Ross, G. (2001). Teachers’ efficacy and teaching behaviors. Psychological Reports, (63), 407-414.
• Tekkaya, C., Çakıroğlu, J. & Özkan, Ö. (2004). Turkish pre-service science teachers’ understanding of science and their confidence in teaching it. Journal of Education for Teaching, 30(1), 57-68.
• Tschannen-Moran, M., Woolfolk-Hoy, A. & Hoy, W.K. (1998). Teacher efficacy: its meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2). 202-248.
• Tschanen-Moran, M., & Woolfolk-Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805.
• Tuckman, B. W. (1991). Educational psychology. From theory to application. Florida: Harcourt Brace Jovanovich, Inc.
• Utley, J., Bryant, R. & Moseley, C. (2005). Relationship between science and mathematics teaching efficacy of preservice elementary teachers. School Science and Mathematics, 105(2), 82-88.
• Wertheim C. & Leyser, Y. (2002). Efficacy beliefs, backround variables, and differentiated instruction of Israeli prospective teachers. The Journal of Educational Research, 96(1), 54-63.
• Woolfolk, A. E. & Hoy, W. K. (1990). Prospective teachers’ sense of efficacy and beliefs about control. Journal of Educational Psychology, 82(1), 81-91.
• Yaman, S., Koray, Ö. C. & Altunçekiç, A. (2004) Fen bilgisi öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 355-366.
• Yılmaz M., Gerçek, C., Köseoğlu, P. & Soran, H. (2006). Hacettepe üniversitesi biyoloji öğretmen adaylarının bilgisayarla ilgili öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 278-287.