1964 yılında Sivas’ın Gürün İlçesinde doğdu. İlköğrenimini Sivas’ın Gürün ilçesinde tamamladı. 1983 yılında Malatya Darende İmam-Hatip Lisesi’nden mezun oldu. 1988 yılında Erzurum Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. 1989-1995 yılları arasında İstanbul Küçükçekmece Kanarya Ortaokulu ve İlköğretim Okulunda öğretmenlik yaptı. 1995 yılında Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Temel İslami Bilimler Bölümü İslam Mezhepleri Tarihi Anabilim Dalına Araştırma Görevlisi olarak atandı. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde “Mezhepler Tarihi Açısından Ca’fer es-Sâdık” isimli Yüksek Lisans Tezini 1998 yılında bitirdi. 2004 yılında “Şiiliğin Farklılaşma Sürecinde Ca’fer es-Sâdık’ın Yeri” adını taşıyan doktora çalışmasını tamamlayarak Doktor unvanını aldı. Doçentlik çalışması olarak da Muhammed b. el-Hanefiyye ve Anadolu’daki Tezahürleri (Muhammed Hanefi Cenknâmeleri) adlı çalışmayı yaptı. 08.01.2008 tarihinde İlahiyat (İslam Mezhepleri Tarihi) bilim alanında Doçent unvanını aldı. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde 2008-2011 yılları arasında Dekan Yardımcısı ve 2010-2011 yılları arasında Dekan Vekili olarak görev yaptı. 2011-2012 yılları arasında Fırat Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu Müdürü olarak görevini sürdürdü. Muhtelif dergilerde alanıyla ilgili birçok makalesi yayınlanan, İngilizce ve Arapça bilen ATALAN 28 Ağustos 2013 tarihinde Kastamonu Üniversitesi İlahiyat Fakültesine Profesör olarak atandı ve 2017-2021 yılları arasında İlahiyat Fakültesi Dekanı olarak görev yaptı. 2019 yılı itibari ile Rektör Yardımcısı olarak atanan ATALAN, evli ve dört çocuk babasıdır.

2007 yılında Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Doğu Dilleri ve Edebiyatları Bölümü, Arap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı lisans programında eğitimine başladı ve buradan 2011 yılında mezun oldu. Aynı yıl, Milli Eğitim Bakanlığı, yurt dışı öğrenim bursunu kazanarak, Ürdün Üniversitesi'ne bağlı dil merkezinde bir yıl süre ile Arapça eğitimi aldı. 2013 yılında Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı, Arap Dili Eğitimi Bilim Dalı yüksek lisans programına kaydoldu. 2015 yılında Prof. Dr. M. Faruk Toprak danışmanlığında, “Sîbeveyhi’nin el-Kitâb Adlı Eserine Göre Munsarif ve Gayr-i Munsarif Konuları” başlıklı tez ile yüksek lisans programından mezun oldu. 2016 yılında Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı, Arap Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı doktora programına kaydoldu. Doç. Dr. Derya Adalar Subaşı danışmanlığında “Arap Fonetiğinin Tarihsel Gelişimi” başlıklı tezi ile doktorasını tamamladı (2022). 

1964 yılında Sivas’ın Gürün İlçesinde doğdu. İlköğrenimini Sivas’ın Gürün ilçesinde tamamladı. 1983 yılında Malatya Darende İmam-Hatip Lisesi’nden mezun oldu. 1988 yılında Erzurum Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. 1989-1995 yılları arasında İstanbul Küçükçekmece Kanarya Ortaokulu ve İlköğretim Okulunda öğretmenlik yaptı. 1995 yılında Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Temel İslami Bilimler Bölümü İslam Mezhepleri Tarihi Anabilim Dalına Araştırma Görevlisi olarak atandı. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde “Mezhepler Tarihi Açısından Ca’fer es-Sâdık” isimli Yüksek Lisans Tezini 1998 yılında bitirdi. 2004 yılında “Şiiliğin Farklılaşma Sürecinde Ca’fer es-Sâdık’ın Yeri” adını taşıyan doktora çalışmasını tamamlayarak Doktor unvanını aldı. Doçentlik çalışması olarak da Muhammed b. el-Hanefiyye ve Anadolu’daki Tezahürleri (Muhammed Hanefi Cenknâmeleri) adlı çalışmayı yaptı. 08.01.2008 tarihinde İlahiyat (İslam Mezhepleri Tarihi) bilim alanında Doçent unvanını aldı. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde 2008-2011 yılları arasında Dekan Yardımcısı ve 2010-2011 yılları arasında Dekan Vekili olarak görev yaptı. 2011-2012 yılları arasında Fırat Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu Müdürü olarak görevini sürdürdü. Muhtelif dergilerde alanıyla ilgili birçok makalesi yayınlanan, İngilizce ve Arapça bilen ATALAN 28 Ağustos 2013 tarihinde Kastamonu Üniversitesi İlahiyat Fakültesine Profesör olarak atandı ve 2017-2021 yılları arasında İlahiyat Fakültesi Dekanı olarak görev yaptı. 2019 yılı itibari ile Rektör Yardımcısı olarak atanan ATALAN, evli ve dört çocuk babasıdır.