Muhyi al-Dīn Rāif Yengin, one of the Last Representatives of Dīvān Poetry

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 127 - 148, 16.09.2022

Yeter Çağlar

Öz

Muhyi al-Dīn Rāif Yengin was a cadet soldier, teacher, poet, translator and efficient (velūd) author lived between 1880-1955, Yengin, who witnessed the last years of the Ottoman Empire and the beginning of the Republic Period; in our opinion, he is one of the last representatives of dīvān poetry. He did not only produce works in all kinds of Divan Literature, but also wrote articles on various subjects and made translations from world literature. All of his works have been published in periodical journals. He wrote tahmis to the poems of many poets, and also tahmis were written to his poems by the precious poets of his time. His mastery for rubā‘ī (quatrains) writing; It was highly appreciated by the poets of his time, and as a result, these rubā‘ī (quatrains) were collected and published in a small treatise (risāla). He spent his childhood and youth years in ḥarbīye, and after retring from this institution voluntarily, he taught English at many schools because he knew English at a very advanced level. He met Mahir İz while he was teaching at Kuleli Military High School and this meeting helped Mahir İz to become his son-in-law. Muḥyi al-Dīn Rāif Yengin used the fictitious name “Muhyî”. Although he had many virtues, no independent book or article has been written about his life and works. In this article, information about Muhyi al-Dīn Rāif Yengin’s life, character and works is presented.

Anahtar Kelimeler

Turkish-Islamic Literature, Muhyi al-Dīn Rāif Yengin, Dīvān Literature, Muhyî, Ghazal, Rubā‘ī

Divan Şiirinin Son Temsilcilerinden Muhyiddin Raif Yengin

Öz

Muhyiddîn Râif Yengin, 1880-1955 yılları arasında yaşamış, harbiyeli bir asker, muallim, şair, mütercim ve velut bir müelliftir. Osmanlı Devleti’nin son yılları ile Cumhuriyet Dönemi’nin başlangıç serüvenine tanıklık etmiş olan Yengin kanaatimizce Divan şiirinin son temsilcilerinden biridir. Divan edebiyatının her türünde eser vermekle kalmamış, çeşitli konularda makaleler yazmış ve dünya edebiyatından çeviriler yapmıştır. Eserlerinin tamamı süreli dergilerde yayınlanmıştır. Birçok şairin şiirlerine tahmisler yazmış, kendisinin şiirlerine de devrinin kıymetli şairleri tarafından tahmisler yazılmıştır. Rubai yazma hususundaki ustalığı; zamanındaki şairler tarafından çok takdir görmüş ve neticede bu rubailer küçük bir risalede toplanıp basılmıştır. Çocukluk ve gençlik yılları Harbiye’de geçmiş, bu kurumdan kendi isteği ile emekli olduktan sonra çok ileri seviyede İngilizce bildiği için birçok okulda İngilizce öğretmenliği yapmıştır. Kuleli Askerî Lisesi’nde öğretmenlik yaptığı yıllarda Mahir İz ile tanışmış ve bu tanışma Mahir İz’in kendisinin damadı olmasına vesile olmuştur. Muhyiddîn Râif Yengin şiirlerinde “Muhyî” mahlasını kullanmıştır. Birçok meziyeti haiz olmasına rağmen, onun hayatı ve eserleri ile ilgili müstakil bir kitap ya da makale yazılmamıştır. Bu makalede Muhyiddîn Râif Yengin’in hayatı ve eserleri ile ilgili bilgi verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk İslam Edebiyatı, Muhyiddîn Râif Yengin, Divan Edebiyatı, Muhyî, Gazel, Rubâî

Kaynakça

• Azamat, Nihat. “Maraşlı Ahmet Tahir Efendi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 28/38-39. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Hazîne-i Fünûn. 17, (Cemâziyelâhir 1312/Teşrînievvel 1310), 135-136. 41, (Mart 1313/Zilkâde 1313), 419.
• İnal, İbnülemin Mahmud Kemal. Son Asır Türk Şairleri. 2, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1988.
• İz, Mahir. Yılların İzi. İstanbul: Kitabevi Yayınları, 2019.
• Ma’ârif. 29, (Safer 1314/Temmuz 1312), 451.
• Ma’lûmât. 39, (Zilhicce 1313/Mayıs 1312), 846. 150, (Rebîülâhir 1316/Eylül 1314), 601.
• Mekteb. 17, (Rebîülâhir 1312/Teşrînievvel 1310), 153.
• Peyâm. 16/59. (Teşrînisâni 1335), ?.
• Peyâm-ı Sabâh. 9/52, (Teşrînievvel 1335), ?. 12/55, (Teşrînievvel 1335), 2. 23, (Kânûnisâni 1336), 2.
• Samyeli, Nimet. Muhyiddîn Râif Yengin Dîvânı. Mezuniyet Tezi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı, 1964-1965.
• Selman, Ümran. Şemseddin Yeşil Efendi Hazretleri Kimdir?, İstanbul: Şemseddin Yeşil Kitabevi, 2007.
• Uzun, Mustafa İsmet. İstanbul Beyefendisi Muallim Mahir İz’den İzler. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2021.
• Yengin, Muhyiddin Râif. Eski Rübailerim. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası, 1946.
• Yengin, Muhyiddîn Râif. “Mehmed Tâhir İmzâlı Bir Makâleye Medhiyye”. Ma‘lûmât” 141 (Receb 1314/Teşrînisâni 1312), 235.
• Yengin, Muhyiddîn Râif. “İsmâil Safâ Efendi Hazretleri’ne”. Ma‘lûmât 157 (Cemâziyelâhir 1316/Teşrînievvel 1314), 743-744.
• Yengin, Muhyiddîn Râif. “Bir Makâle-i Edebiyye”, Peyâm-ı Sabâh 22 (Kânûnisâni 1336), 3.
• Yengin, Muhyiddîn Râif. “Lisân Bahsi”, Peyâm-ı Sabâh 12/55 (Teşrînievvel 1335), 2.
• Yengin, Muhyiddîn Râif. “Edebiyatta Üslûb”, Peyâm-ı Sabâh 23 (Kânûnisâni 1336), 2.