School administrators' decision-making strategies and the effect of internal and external stakeholder pressure on decision making processes

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 543 - 578, 30.11.2023

Hakan Marmara , Taner Atmaca

https://doi.org/10.33400/kuje.1321005

Cited By: 1

Öz

This research aims to identify the factors influencing decision-making in school principals and uncover stakeholder pressure in the decision-making process. The phenomenological model, which is part of the qualitative research methodology tradition, was employed in this study. The research sample was selected using purposive sampling, specifically maximum variation sampling. The study group consisted of a total of 11 school principals, and the data was collected in the Gazipaşa district of Antalya province during the 2021-2022 academic year. Content analysis technique was used to analyze the data in this research. As a result of the analysis, five main themes were identified: "Strategies Followed in Decision Making," "Internal Stakeholder Pressure," "External Stakeholder Pressure," "Managerial Effects of Pressure," and "Strategies to Avoid Pressure." According to the findings, school principals mostly prefer to engage in "consultation with stakeholders" and prioritize "public interest" in their decision-making strategies. Both internal and external stakeholders exert significant pressure, particularly regarding educational processes. Additionally, bureaucratic pressure and performance pressure are prominent among external stakeholders. The effects of pressure vary in terms of job responsibilities, career, and decision-making. School principals mostly attempt to avoid pressure by using persuasion, communication, and building trust with stakeholders. Based on the research findings, it is recommended that school principals strengthen their consultation with internal and external stakeholders and carry out their duties with a sense of shared responsibility. Furthermore, it is crucial for them to prioritize and utilize communication channels to avoid pressure.

Anahtar Kelimeler

decision taking, internal stakeholder, external stakeholder

Okul müdürlerinin karar alma stratejileri ve karar alma süreçlerinde iç ve dış paydaş baskısının etkisi

Öz

Bu araştırmada okul müdürlerinin karar alma aşamasında karara etki eden iç ve dış paydaşlara ilişkin faktörleri tespit ederek karar alma süreçlerindeki paydaş baskısı ortaya çıkarılmak amaçlanmıştır. Araştırmada, nitel metodoloji geleneği içerisinde yer alan fenomenoloji modeli kullanılmıştır. Bu kapsamda araştırmanın çalışma grubunu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunda toplam 11 okul müdürü yer almaktadır ve veriler 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Antalya ili Gazipaşa ilçesinde toplanmıştır. Bu araştırmada içerik analizi tekniği ile veriler çözümlenmiştir. Analizlerin sonucunda "Karar Almada İzlenen Stratejiler", "İç Paydaş Baskısı", "Dış Paydaş Baskısı", "Baskının Yönetsel Etkileri" ve "Baskıdan Kaçınma Stratejileri" olmak üzere beş ana tema belirlenmiştir. Bulgulara göre, okul müdürleri karar alma stratejilerinde en çok "Paydaşlarla istişare" etmeyi ve "kamu yararını gözetme"yi tercih etmektedir. İç ve dış paydaşlarda en çok eğitim-öğretim süreçlerine yönelik baskı söz konusudur. Ayrıca dış paydaşlarda bürokratik baskı ve başarı baskısı da yüksek orandadır. Baskının etkileri göreve, kariyere ve kararlara olacak şekilde değişmektedir. Okul müdürleri baskıdan kaçınmak için en çok, paydaşlarla ikna ve iletişimi ve onlara güven vermeyi kullanmaya çalışmaktadır. Araştırma bulgularına dayalı olarak okul müdürlerinin iç ve dış paydaşlarla istişareleri güçlendirerek sürdürmeleri; okul müdürlerinin görevlerini paylaşımcı sorumluluk duygusu ile sürdürmeleri önerilmiştir. Aynı zamanda, baskıdan kaçınmak için iletişim kanallarını ilk ve öncelikli olarak kullanmaları son derece önemlidir.

Anahtar Kelimeler

karar alma, baskı, iç paydaş, dış paydaş

Kaynakça

• Aas, M. & Vennebo, K.F. (2023). Building leadership capacity in school leadership groups: an action research project. Educational Action Research, 31(2), 348-365.
• Acet, Ö. (2006). İlköğretim okullarında örgüt iklimi ile karara katılma süreci arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Arar, K. (2016). Unethical decision-making of school principals and vice-principals in the Arab education system in Israel: the interplay between culture and ethnicity. A. H. Normore & J. S. Brooks (eds.), içinde. The Dark side of Leadership: Identifying and Overcoming Unethical Practice in Organizations (ss. 73-94). Emerald Publication.
• Arar, K., & Saiti, A. (2022). Ethical leadership, ethical dilemmas and decision making among school administrators. Equity in Education & Society, 1(1), 126–141.
• Arastaman, G., Öztürk Fidan, İ., & Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: kuramsal bir inceleme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75.
• Aravena, F., & González, A. (2021). Always ready and always well: Exploring stress on school principals in Chile. International Journal of Educational Development, 84, 102399.
• Bakioğlu, A., & Demiral, S. (2013). Okul yöneticilerinin belirsizlik durumlarını algılama ve karar verme tarzları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 38(38), 9-36.
• Balıkçı, A., & Aypay, A. (2018). An investigation of school principalship in the context of bureaucracy. Turkish Studies, 13(11), 1535-1560.
• Balyer, A., & Gündüz, Y. (2013). Öğretim lideri olarak okul müdürlerinin öğrencilerin akademik başarısı üzerindeki etkisinin incelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(29), 107-128.
• Bartz, D.E., & Karnes, C. (2018). School administrators: Establishing positive relationships with stakeholders. American International Journal of Social Science, 7(2), 1-12.
• Beycioğlu, K., & Kondakçı, Y. (2021). Organizational change in schools. ECNU Review of Education, 4(4), 788–807. https://doi.org/10.1177/2096531120932177
• Börü, N. (2018). The stakeholder perceptions of the factors affecting school economy. International Journal of Progressive Education, 14(5), 89-102.
• Bourne, L. (2016). Targeted communication: The key to effective stakeholder engagement. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 226, 431-438.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Carvalho, M., Cabral, I., Verdasca, J.L., & Alves, J.M. (2021). Strategy and strategic leadership in education: a scoping review. Frontiers in Education, 6, 1-10.
• Catacutan, M.R.G., & de Guzman, A.B. (2015). Ethical decision-making in academic administration: A qualitative study of college deans’ ethical frameworks. Australian Educational Researcher, 42, 483–514. https://doi.org/10.1007/s13384-015-0179-y
• Cerit, Y. (2009). Öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri ile işbirliği yapma düzeyleri arasındaki ilişki. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(29), 637-657.
• Creswell, J.W. (2017). Eğitim araştırmaları (Çev. Ed. Halil Ekşi). EDAM.
• Çimen, B., & Karadağ, E. (2015). Özel okul müdürlerinin etik davranışları üzerine bir araştırma. İş Ahlakı Dergisi, 12(1), 171-201.
• Ersoy, F. (2017). Fenomenoloji. A. Saban & A. Ersoy (Ed.) içinde, Eğitimde nitel araştırma desenleri (ss. 81-138). Anı Yayınları.
• Gedikçi-Öndoğan, A. (2021). Paydaş yönetimi yaklaşımı doğrultusunda kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) ve halkla ilişkilerin rolü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 24(2), 528-539.
• Janmaat, G., McCowan, T., & Rao, N. (2016). Different stakeholders in education. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 46(2), 169-171. https://doi.org/10.1080/03057925.2016.1134956
• Güner, F., Öztorun, M., Meriç, İ., & Özcan, Ç. (2022). Okul müdürlerinin karar verme stillerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Academic Social Resources, 7(35), 349-361.
• Harris, A. & Jones, M. (2018). Leading schools as learning organizations. School Leadership & Management, 38(4), 351-354.
• Izgar, G., & Altınok, V. (2013). Okul yöneticilerinin karar verme stratejileri. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 41-55.
• Karataş, İ.H. (2013). Türk eğitim sisteminde sivil toplum kuruluşlarının STK’ların konumları ve işlevlerine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Milli Eğitim, 198, 196-218.
• Karayaman, S. (2021). Okul yöneticilerini etik ikileme iten baskı ve güç kaynaklarının okul kademelerine göre incelenmesi. İnsan & İnsan, 8(27), 235-253.
• Kaya, D., & Konan, N. (2021). Okul yönetimi kararlarına katılım durumlarına ilişkin öğretmen görüşleri. Uygulamada Eğitim ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1), 49-62.
• Kesim, E. & Kayhan, M. G. (2022). İşbirlikçi liderlik ve organizasyon başarısına etkileri. Yönetim Ekonomi Edebiyat İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 7(2), 1-14.
• Köylü, D., & Gündüz, Y. (2019). Öğretmenlerin karar alma sürecine katılım düzeylerinin örgütsel bağlılık ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 279-299.
• Lauseng, D.L., Rafferty, R. S., & Carpenter, K.H. (2022). Information inputs and influencing factors in administrator decision making: A scoping review. Journal of Library Administration, 62(6), 810-831. https://doi.org/10.1080/01930826.2022.2102382
• Marshall, S.J. (2018). Shaping the university of the future. Springer.
• Merriam, S.B. (2013). Nitel araştırma (Çeviri Ed. S. Turan). Nobel Yayınları.
• Moraru, L. (2012). Academic internal stakeholder condition: A comparative approach. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 69, 54-72
• Ölçüm, D., & Titrek, O. (2015). The effect of school administrators’ decision-making styles on teacher job satisfaction. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 197, 1936-1946.
• Önder, E., & Tomul, E. (2021). The effect of pressure groups and the moral intensity on school administrators' unethical behavior: an evaluation according to teachers' opinions. The European Educational Researcher, 3(3), 173-191.
• Önk, Ş., Ekinci, M., Ekinci M.D., & Demirkıran, Z. (2023). Okul yönetiminde etkili olan baskı unsurları. İbn Haldun Çalışmaları Dergisi, 8(1), 41-55.
• Özmen, F., & Aküzüm, C. (2010). Okulların kültürel yapısı içinde çatışmalara bakış açısı ve çatışma çözümünde okul yöneticilerinin liderlik davranışları. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 2(2), 78-83.
• Pinquart, M., & Ebeling, M. (2020). Parental educational expectations and academic achievement in children and adolescents: a meta-analysis. Educational Psychology Review, 32, 463–480. https://doi.org/10.1007/s10648-019-09506-z
• Sarıer, Y., & Uysal, Ş. (2020). Türkiye’de okul yöneticilerinin liderliğinin, öğretmenlerin olumsuz tutum ve davranışlarıyla ilişkisi: bir meta-analiz çalışması. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 10(2), 1041-1065.
• Schildkamp, K. (2019). Data-based decision-making for school improvement: Research insights and gaps. Educational Research, 61(3), 257-273.
• Şeneras, B. (2017). İlk ve ortaokullarda veli baskısı: Müdür ve öğretmen görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Maltepe Üniversitesi.
• Somech, A. (2010). Participative decision making in schools: a mediating-moderating analytical framework for understanding school and teacher outcomes. Educational Administration Quarterly, 46(2), 174–209. https://doi.org/10.1177/1094670510361745
• Tabak, H., Şahin, F., & Tabak, B.Y. (2020). Okul yöneticilerinin karar alma yaklaşımları: veriye dayalı karar almaya geçiş. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(3), 713-725.
• Tofur, S., & Yıldırım, R. (2021). Okul müdürlerinin okul yönetim süreçleriyle ilgili görüşlerinin incelenmesi (Demirci ilçesi örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(78), 961-98.
• Toprak, M., Saylık, A. ve Törün, M (2022). Türkiye’deki kamu okullarında bürokrasi: Mevcut ampirik çalışmaların tematik bir analizi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 58, 245-257.
• Tosun, A. (2022). Örgütsel şeffaflık, örgütsel güven ve örgüt sağlığının okul etkililiğine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi.
• Türkkahraman, M. (2015). Education, teaching and school as a social organization. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 186, 381-387.
• Uğurlu, C.T. (2013). Effects of decision-making styles of school administrators on general procrastination behaviors. Eurasian Journal of Educational Research, 51, 253-272.
• Urun, Z., & Gökçe, A.T. (2015). Okul müdürlerinin baskı gruplarının istekleri ile başa çıkma taktikleri. Journal of Teacher and Educators, 4(1), 105-125.