Farklı Tuz Konsantrasyonlarının Hyssopus officinalis L. (Zufa Otu) Bitkisinin Çimlenmesi Üzerine Etkileri

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 21 - 28, 30.06.2023

Tuba Demirkaya Sibel Ulcay

Öz

Bu çalışma farklı tuz konsantrasyonlarının (0, 50, 100, 150 ve 200 mM NaCl) zufa otu
(Hyssopus officinalis L.) tohumlarının çimlenme ve çıkışı üzerine etkilerini belirlemek
amacı ile 2022 yılında, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri
Bölümü Laboratuvarı’nda yürütülmüştür. Deneme tesadüf parselleri deneme desenine göre
4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada çimlenme oranı, kökçük uzunluğu, sapçık
uzunluğu, kökçük yaş ve kuru ağırlığı, sapçık yaş ve kuru ağırlığı incelenmiştir. Araştırma
sonuçlarına göre, farklı tuz konsantrasyonlarının, incelenen tüm özellikler üzerinde
etkilerinin istatistiksel olarak %5 düzeyinde önemli olduğu belirlenmiştir. Uygulanan tuz
dozlarındaki artışlar; çimlenme oranı, kökçük ve sapçık uzunluğu, kökçük ve sapçık yaş ve
kuru ağırlığında önemli ölçüde azalmaya neden olmuştur. 150 mM NaCl’de en düşük
değerler elde edilmiş olup 200 mM NaCl uygulamasında çimlenme olmamıştır. Araştırma
bulgularına göre zufa otu, çimlenme evresinde orta düzeyde tuza toleranslı bir tür olarak
değerlendirilebilir. Elde edilen sonuçların gerek zufa otunun yetiştiriciliği gerekse zufa otu
ile ilgili yapılacak diğer çalışmalara kaynak oluşturabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Hyssopus officinalis, tuz, çimlenme, tıbbı bitki

Kaynakça

• Acosta-Motos Al, J. R., Ortuno, M. F., Bernal-Vicente, A., Diaz-Vivancos, P., Sanchez-Blanco, M., & Hernandez, J. A. (2017). Plant responses to salt stress: Adaptive Mechanisms. Agronomy, 7(1), 18.
• Akgül, A. (1993). Baharat ve bilim teknolojisi. Selçuk Üniversitesi, Gıda Bilimi ve Teknolojisi Bölümü, Gıda Teknolojisi Derneği Yayınları No:15, S:180-181.
• Ayyıldız, M. (1990). Sulama suyu kalitesi ve tuzluluk problemleri. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Kültürteknik Bölümü, Ankara Üniversitesi, Ziraat FakültesiYayınları: 1196, Ders Kitabı: 344, 282s.
• Baytop, T. (1991). Türkçe bitki adları sözlüğü. Atatürk Kültür ve Dil ve Tarih Kurumu, Türk Dil Kurumu Yayınları. 578: 294 S.
• Doğan, R., & Budaklı Çarpıcı, E. (2016). Farklı tuz konsantrasyonlarının bazı tritikale hatlarının çimlenmesi üzerine etkileri. Uludağ Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Araştırma Makalesi, Bursa.
• Ekmekçi, E., Apan, M., & Kara, T. (2005). Tuzluluğun bitki gelişimine etkisi. Omü Zir. Fak. Dergisi, 20(3): 118- 125.
• Ergene, A. (1982). Toprak bilgisi. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, No:267, Ders Kitapları Serisi, No:42, Erzurum.
• Ertekin, İ., Yılmaz, Ş., Atak, M., Can, E., & Çeliktaş, N. (2017). Tuz stresinin bazı yaygın fiğ (Vicia sativa L.) çeşitlerinin çimlenmesi üzerine etkileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(2), 10-18.
• Güler, V. (2007). Diyarbakır koşullarında çördük otu (Hyssopus officinalis L.)’nda farklı gelişme dönemlerinde verim ve morfogenetik varyabilitenin saptanması [Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Adana].
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., & Babaç, M. T. (2012). Türkiye bitkileri listesi (Damarlı Bitkiler), Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
• Güngör, Y., & Erözel, Z. (1994). Drenaj ve arazi ıslahı, Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, No:1341, Ders Kitabı:389, Ankara, 232s.
• Hatipoğlu, G. (2010). Achillea biserrata ve Hyssopus officinalis türlerinin antioksidan aktiviteleri ve fenolik bileşen analizleri [Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Anabilim Dalı, Trabzon].
• Kanber, R., Kırda, C., & Tekinel, O. (1992). Sulama suyu niteliği ve sulamada tuzluluk sorunları. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi, Genel Yayın No:21, Ders Kitapları Yayın No:6, Adana.
• Kara, T. (2002). Irrigation scheduling to present soil salinization from a shallow watertable. Acta Horticulture, 573, 139-151.
• Kusvuran, A., Nazli, R. I., & Kusvuran, S. (2015). The effects of salinity on seed germination in perennial ryegrass (Lolium perenne L.) varieties. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(1), 78-84.
• Kwiatowsky, J. (1998). Salinity classification, mapping and managment in Alberta. http://www.agric.gov.ab.ca/sustain/soil/salinity/
• Leung, A., & Foster, S. (1996). Encyclopedia of common natural ingredients used in food, drugs, and cosmetics. ISBN: 978047508267.
• Mushtaq, Z., Faizan, S., & Gulzar B. (2020). Salt stress, its impacts on plants and strategies plants are employing against it: a review. Journal of Applied Biology & Biotechnology Vol. 8(03), Pp. 81- 91, May-June, 2020, Available Online at http://www.jabonline.in Doı: 10.7324/jabb.2020.80315.
• Nazlı, R. I., Kuşvuran, A., & Kuşvuran, S. (2014). The effects of salinity on seed germination in perennial ryegrass (Lolium perenne L.) varieties. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(1): 78–84, 2015.
• Nizam, İ. (2011). Effects of salinity stress on water up take, germination and early seedling growth of perennial ryegrass. Afr. J. Biotechnol, 10, 10418-10424.
• Öztürk, M., & Özçelik, H. (1999). Doğu Anadolu’nun faydalı bitkileri. Siirt İlim, Spor, Kültür ve Araştırma Vakfı, Ankara, S.151.
• Özkorkmaz, F., & Yılmaz, N. (2017). Farklı tuz konsantrasyonlarının fasulye (Phaseolus vulgaris L.) ve börülcede (Vigna unguiculata L.) çimlenme üzerine etkilerinin belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 7(2), 196-200.
• Parida, A. K., & Das, A. B. (2005). Salt tolerance and salinity effects on plants: a review. Ecotoxicology and Environmental Safety, 60(3), 324-349.
• Parihar, P., Singh S., Singh R., Singh V. P., & Prasad, S. M. (2015). Effect of salinity stress on plants and its tolerance strategies: a review. Environmental Science and Pollution Research, 22, 4056- 4075.
• Terzi, H., Yıldız, M., & Altuğ, Ü. (2017). Halofit Salsolacrassa’nın tohum çimlenmesi üzerine tuzluluk, sıcaklık ve ışığın etkileri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17(1), 1-9.
• Torbaghan, M. E. (2012). Effect of salt stress on germination and some growth parameters of marigold (Calendula officinalis L.). Plant Sci. J, 1(1), 7-19.
• Yurtseven, E., Öztürk, H. S., Demir, K., & Kasım, M. U. (2001). Sulama suyu tuzluluğunun tınlı toprakta profil tuzluluğuna etkisi. Ankara Üniversitesi, Tarım Bilimleri Dergisi 7(3), 1-8