Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Radonla İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışlarının Ölçülmesi: Van İli Örneği

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 1, 36 - 42, 20.11.2024

Halime Erzen Yıldız , Canan Demir , Ali Rıza Kul

https://doi.org/10.58688/kujs.1526392

Öz

Çevremizde sürekli var olan doğal radyasyonun neredeyse %50’si radon gazı ve onun kısa ömürlü bozunum ürünlerinden kaynaklanmaktadır. Radon (222Rn) bir gaz olduğundan kapalı mekanların içinde sıkışıp kalarak tehlikeli seviyelere çıkabilir. 222Rn renksiz, kokusuz ve tatsız olduğundan özel ekipman olmadan tespit edilmesi imkansızdır ve bu özellikleri nedeniyle halk tarafından sağlık riski algılanamayabilir. Radonun olumsuz sağlık etkilerinin önlenmesi için bireysel risk algısının araştırılması önemlidir. Radyoterapi ve Tıbbi Görüntüleme Programlarında öğrenim gören öğrencilerin radon gazına ilişkin bilgi ve farkındalıklarının belirlenmesinin amaçlandığı bu çalışmada katılımcılara 15 sorudan oluşan anket uygulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, katılımcıların %54.2’si radonu duyduğunu, %51.1’ i radonun zararlı olduğunu belirtmiştir. Bilgi kaynağı olarak okul yanıtını verenlerin oranı %33.3 olup bunların çoğu 2. Sınıf öğrencisidir. Konutlardaki radon sebeplerini bilmeyenlerin oranı %47’dir. Evlerde radon testi yapılması gerektiğini düşünenlerin oranı yüksek (%86.3) olmasına rağmen nasıl test edileceğini bilmeyenler fazla sayıdadır (%94). Çalışma, katılımcılar arasında radona ilişkin bilgi düzeyinin yeterince yüksek olmadığını göstermiştir. Radonun kanserojen etkisi göz önüne alındığında, toplum üyeleri için daha fazla farkındalık oluşturmaya ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler

Anket, Öğrenci, Radon

Measurement of Health Services Vocational School Students’ Knowledge, Attitudes and Behaviors About Radon: Van Province Example

Öz

Almost 50% of the natural radiation that is constantly present in our environment is caused by radon gas and its short-lived decay products. Radon (222Rn) is a gas and can become trapped in closed spaces and rise to dangerous levels. Because 222Rn is colorless, odorless and tasteless, it is impossible to detect without special equipment and may not be perceived as a health risk by the public due to these properties. It is important to investigate individual risk perception in order to prevent the negative health effects of radon. In this study, which aimed to determine the knowledge and awareness of students studying in Radiotherapy and Medical Imaging Programs regarding radon gas, a survey consisting of 15 questions was applied to the participants. According to the findings, 54.2% of the participants stated that they had heard of radon and 51.1% stated that radon was harmful. The rate of those who responded that school was their source of information was 33.3%, and most of them were 2nd grade students. The rate of those who did not know the causes of radon in residences was 47%. Although the proportion of those who think that radon testing should be done in homes is high (86.3%), there are many who do not know how to test (94%). The study showed that the level of knowledge about radon among the participants is not high enough. Considering the carcinogenic effect of radon, there is a need to create more awareness among the members of the society.

Anahtar Kelimeler

Radon, Student, Survey

Kaynakça

• Appleton, J. D. (2012). Radon in air and water. In Essentials of medical geology: Revised edition. Dordrecht: Springer Netherlands, 239-277.
• Cori, L., Curzio, O., Donzelli, G., Bustaffa, E., Bianchi, F. (2022). A systematic review of radon risk perception, awareness, and knowledge: risk communication options. Sustainability, 14(17), 10505.
• Cronin, C., Trush, M., Bellamy, W., Russell, J., Locke, P. (2020). An examination of radon awareness, risk communication, and radon risk reduction in a Hispanic community. International journal of radiation biology, 96(6), 803-813.
• Esan, D. T., Obed, R. I., Afolabi, O. T., Sridhar, M. K., Olubodun, B. B., Ramos, C. (2020). Radon risk perception and barriers for residential radon testing in Southwestern Nigeria. Public Health in Practice, 1, 100036.
• General Directorate of Public Health (2023). Türkiye Cancer Statistics 2018. Ankara, 2022. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-istatistikleri (15.06.2024).
• Kang, J. K., Seo, S., Jin, Y. W. (2019). Health effects of radon exposure. Yonsei medical journal, 60(7), 597.
• Kennedy, C. J., Probart, C. K., Dorman, S. M. (1991). The relationship between radon knowledge, concern and behavior, and health values, health locus of control and preventive health behaviors. Health education quarterly, 18 (3), 319-329.
• Laflamme, D. M., VanDerslice, J. A. (2004). Using the behavioral risk factor surveillance system (BRFSS) for exposure tracking: Experiences from Washington State. Environmental health perspectives, 112 (14), 1428-1433.
• Mainous, A. G., Hagen, M. D. (1993). Public perceptions of radon risk. Family Practice Research Journal, 13 (1), 63-69.
• Neri, A., McNaughton, C., Momin, B., Puckett, M., Gallaway, M. S. (2018). Measuring public knowledge, attitudes, and behaviors related to radon to inform cancer control activities and practices. Indoor Air, 28 (4), 604-610.
• Pacella, D., Loffredo, F., Quarto, M. (2023). Knowledge, risk perception and awareness of radon risks: A Campania region survey. Journal of Radiation Research and Applied Sciences, 16 (4), 100721.
• Park, E. J., Lee, H., Kim, H. C., Sheen, S. S., Koh, S. B., Park, K. S., ... & Kang, D. R. (2020). Residential radon exposure and cigarette smoking in association with lung cancer: A matched case-control study in Korea. International journal of environmental research and public health, 17 (8), 2946.
• Polat, M., Sarıtaş, D. (2016). Investigation of high school students' awareness of radon gas in terms of some variables: Nevşehir Province Example. Mersin University Faculty of Education Journal, 12 (1), 362-376.
• Skeppström, K., Olofsson, B. (2007). Uranium and radon in groundwater. European water, 17 (18), 51-62.
• Vogeltanz-Holm, N., Schwartz, G. G. (2018). Radon and lung cancer: What does the public really know? Journal of environmental radioactivity, 192, 26-31.