Türk Basın Tarihinde Kaynaklar Dergisi

Yıl 2022, , 197 - 223, 10.06.2022

M. Halil Sağlam

https://doi.org/10.46250/kulturder.1100133

Öz

Kaynaklar, 1984-1988 yılları arasında altı sayı yayınlanmış kısa soluklu bir kültür sanat dergisidir. Ulusal derginin başyazarı ve genel yayın koordinatörü edebiyat araştırmacısı eleştirmen yazar Mehmet Kaplan’dır. Derginin yazar kadrosunu Bilge Ercilasun, Zeynep Kerman, Bilge Seyidoğlu, Amil Çelebioğlu, Orhan Okay ve İnci Enginün gibi akademisyenler; Tarık Buğra, Sevinç Çokum, Turan Oflazoğlu ve Mustafa Kutlu gibi dönemin seçkin yazarları oluşturmaktadır. Dergide Osmanlı ve Selçuklular dönemine ait unutulmaya yüz tutmuş cami, medrese ve hamam gibi tarihî mekânlar tanıtılmış; Türkoloji alanında yapılan bilim şölenleri değerlendirilmiş; kitap tanıtımları yapılmış; deneme, öykü ve tiyatro gibi hikâye edici metinler yayınlanmıştır. Dergi Türk tarihi, kültürü, sanatı ve edebiyatı üzerine yapılan akademik çalışmaları geniş kitlelere ulaştırmayı amaçlamıştır. Bu çalışma süreli yayın inceleme çalışmasıdır. Nitel araştırma deseninin uygulandığı çalışmada veriler doküman analiziyle elde edilmiştir. Çalışmada derginin sistematik ve tematik incelemesi yapılmıştır. Buna göre dergide yayınlanan yazıların kısaca konuları açıklanmış, derginin yazar kadrosu alfabetik olarak sıralanmış ve yazılar türlerine göre sınıflandırılmıştır. Araştırmanın temel amacı Kaynaklar dergisinin Türk basın tarihi açısından önemini ortaya çıkarmaktır. Dergi hakkında şu ana kadar tespit edilmiş herhangi bir tematik ve sistematik çalışmanın bulunmaması araştırmayı özgün ve önemli kılmaktadır. Derginin özellikle Mehmet Akif Ersoy ve Mehmet Kaplan adına çıkarılan özel sayıları söz konusu şahsiyetleri farklı yönleriyle tanıma fırsatı sunmaktadır. Dergi bu yönüyle Türk edebiyatı hakkında yapılacak akademik çalışmalara katkı sunabilecek niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Kaplan, Kaynaklar, dergi, kültür, sanat

Kaynaklar Journal in the History of Turkish Press

Öz

Kaynaklar is a short-run culture and art journal that was published six issues between 1984-1988. The editor-in-chief and editor-in-chief of the national journal is Mehmet Kaplan, a literary researcher and critic. The writers of the Kaynaklar Journal are academics such as Bilge Ercilasun, Zeynep Kerman, Bilge Seyidoğlu, Amil Çelebioğlu, Orhan Okay and İnci Enginün; it consists of distinguished writers of the period such as Tarık Buğra, Sevinç Çokum, Turan Oflazoğlu and Mustafa Kutlu. In the journal, historical places such as mosques, madrasahs and baths belonging to the Osmanlı and Selçuk periods were introduced; Science feasts in the field of Turkology were evaluated; book promotions were made; Narrative texts such as essays, short stories and theater were published. The journal aims to convey academic studies on Turkish history, culture, art and literature to large masses. The study is a periodical review study. In the study in which the qualitative research design was applied, the data were obtained by document analysis. In the study, a systematic and thematic review of the journal was made. Accordingly, the subjects of the articles published in the journal were briefly explained, the writers of the journal were listed alphabetically and the articles were classified according to their types. The main purpose of the research is to reveal the importance of Kaynaklar journal in terms of Turkish press history. The absence of any thematic and systematic studies on the journal so far makes the research unique and important. Special issues of the magazine, especially in the name of Mehmet Akif Ersoy and Mehmet Kaplan, offer the opportunity to get to know these personalities from different aspects. With this aspect, the journal is capable of contributing to academic studies on Turkish literature.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Kaplan, Kaynaklar, journal, culture, art

Kaynakça

• Amanvermez, Yalçın (1983). “Başlarken”. Kaynaklar, 1: 2.
• Demir, Kenan (2016). “Osmanlı’da Dergiciliğin Doğuşu ve Gelişimi (1849- 1923)”. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9: 71-112.
• Girgin, Atilla (2001). Türk Basın Tarihi’nde Yerel Gazetecilik. İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Kaplan, Mehmet (1983). “Türk Kültürünün Kaynakları”. Kaynaklar, 1: 3-4.
• Okay, Orhan (2015), Mehmet Kaplan’dan Hatıralar Mektuplar. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• Ozansoy, Munis Faik (1967). “Yeni Yılın Eşiğinde”. Hisar, 37: 3-11.
• Önder, Mehmet (1987). “Kaplan Hoca ve Kaynaklar”. Kaynaklar, 5: 4-5.
• Şahbaz, Namık Kemal vd. (2007). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Öncü Basımevi.
• Toprak, Zafer (1985). “II. Meşrutiyet’te Fikir Dergileri”. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi C.1. İstanbul: İletişim Yayınları, 126-132.
• Topuz, Hıfzı (2003). Türk Basın Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Uğurcan, Sema (2007). 20. Yılın Ardından Mehmet Kaplan. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Yapar Gönenç, Aslı (2011). “Türkiye'de Dergiciliğin Tarihsel Gelişimi”. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 29: 63-78.