Öz
Sabahattin Ali’nin anlatıları üzerine
olduğu gibi şiirleri üzerine de dünden bugüne pek çok çalışma kaleme alınmış ve
farklı bakış açılarından hareketle söz konusu şiirlerin kaynakları, biçimsel
hususiyetleri, temaları belirlenmeye çalışılmıştır. Bu çalışmaları bir arada
değerlendirdiğimizde, Sabahattin Ali’nin poetikasının elbette bütüncül ve
detaylı bir tablosuna ulaşmak mümkün hâle gelir. Bu makalede bizim amacımız;
söz konusu tablonun, Sabahattin Ali’nin şiirlerindeki kelime gruplarından
hareketle yeniden kurulup kurulamayacağını sorgulamak ve birtakım detayları
ortaya çıkarmaktır. Böyle bir çabada kullanacağımız yöntembilimsel bakış
açısını da doğal olarak istatistikçi eleştiriden alacağız. 1950’lerden sonra
eleştiri dünyasında öne çıkan ve Pierre Guriaud, Max Bense, Wilhelm Fucks gibi
araştırmacılar tarafından öncülük edilen istatistikçi eleştiri; bilindiği veya
tahmin edileceği üzere, yapısalcılık, yeni eleştiri gibi eser merkezli bir
bakış açısını önceler. Dolayısıyla da öznel yorumları “paranteze almak”, dilsel
unsurlar özelinde nesnel yorumlara kapı aralamak bu eleştirinin temel
yönsemelerini oluşturmaktadır. İşte söz konusu eleştiri doğrultusunda,
Sabahattin Ali’nin şiirlerinde en sık beliren kelime gruplarına yöneleceğiz. Bu
kelime gruplarını tespit ederken de BYU
Concordance programından faydalanacağız. Ancak belirtmek gerekir ki;
burada, kelimeleri tespit etmekle yetinmeyeceğiz. Onları çeşitli şekillerde bir
poetik okumaya tabi tutmaya gayret edeceğiz. Nitekim yukarıda da belirttiğimiz
gibi amaç, Sabahattin Ali’nin poetikasını kelimeler üzerinden yeniden
betimlemek ve ilgili hususta gözden kaçırılan bazı detayları ortaya koymaktır.
Anahtar Kelimeler
Sabahattin Ali istatistikçi eleştiri üslupbilim şiir kelime grupları
Kaynakça
- Aktaş, Şerif (2007). Edebiyatta Üslup ve Problemleri. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Ali, Sabahattin (2011). Bütün Şiirleri, Haz. Atilla Özkırımlı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Bezirci, Asım (1995). Sabahattin Ali: Yaşamı, Kişiliği, Sanatı, Hikâyeleri, Romanları. İstanbul: Evrensel Kültür Kitaplığı.
- Duman, Halûk Harun (2012). Şinasi’nin Şiir Dünyası: Bilgisayarlı İçerik Çözümlemesi Işığında. İstanbul: Yayınevi Belirtilmemiş.
- Eagleton, Terry (2014). Marksizm ve Marksist Edebiyat Eleştirisi, Çev. Utku Özmakas. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Grisebach, Manon Maren (1995). Edebiyat Biliminin Yöntemleri, Çev. Arif Ünal. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi.
- Güneş, Mehmet (2016). Sabahattin Ali’nin Eserlerinin Kaynakları: Roman, Hikâye ve Şiirlerinde Biyografik Unsurlar. Ankara: Hece Yayınları.
- Kaplan, Mehmet (2009). Şiir Tahlilleri-2: Cumhuriyet Devri Türk Şiiri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Kefeli, Emel (2007). Metinlerle Batı Edebiyatı Akımları. İstanbul: 3F Yayınevi.
- Korkmaz, Ramazan (1997). Sabahattin Ali: İnsan-Eser. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Özkırımlı, Atilla (1995). Tarih İçinde Türk Edebiyatı. Ankara: Ümit Yayıncılık.
- Tanpınar, Ahmet Hamdi (1977).“Türk Edebiyatında Cereyanlar”, Edebiyat Üzerine Makaleler. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Öz
As for Sabahattin Ali's narratives,
many works have been written on his poems from the past to the present and the
sources, formal characteristics and themes of these poems have been tried to be
determined from different perspectives. When we evaluate these works together,
it is possible to reach a holistic and detailed picture of Sabahattin Ali's
poetics. Our aim in this article is; to question whether this painting can be
reconstructed from the word groups of Sabahattin Ali's poems and to reveal some
details. The methodological perspective that we will use in such an effort will
naturally be taken from statistical criticism. Statistical criticism led by
researchers such as Pierre Guriaud, Max Bense and Wilhelm Fucks; as is known or
will be anticipated, structuralism precedes a work-centered perspective, such
as new criticism. Therefore, em parenthesis ır of subjective interpretations
and opening the door to objective interpretations in the context of linguistic
elements constitute the main aspects of this criticism. In line with the
criticism, Sabahattin Ali's poems will appear in the most common word groups.
We will also use the BYU Concordance
program to identify these groups of words. However, it should be noted that;
here, we will not settle for only words. We will endeavor to subject them to a
poetic reading in various ways. In fact, as we mentioned above, the aim is to
re-describe Sabahattin Ali's poetics through words and to reveal some details
overlooked.
Anahtar Kelimeler
Sabahattin Ali statistician criticism stylistic poem word groups
Kaynakça
- Aktaş, Şerif (2007). Edebiyatta Üslup ve Problemleri. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Ali, Sabahattin (2011). Bütün Şiirleri, Haz. Atilla Özkırımlı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Bezirci, Asım (1995). Sabahattin Ali: Yaşamı, Kişiliği, Sanatı, Hikâyeleri, Romanları. İstanbul: Evrensel Kültür Kitaplığı.
- Duman, Halûk Harun (2012). Şinasi’nin Şiir Dünyası: Bilgisayarlı İçerik Çözümlemesi Işığında. İstanbul: Yayınevi Belirtilmemiş.
- Eagleton, Terry (2014). Marksizm ve Marksist Edebiyat Eleştirisi, Çev. Utku Özmakas. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Grisebach, Manon Maren (1995). Edebiyat Biliminin Yöntemleri, Çev. Arif Ünal. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi.
- Güneş, Mehmet (2016). Sabahattin Ali’nin Eserlerinin Kaynakları: Roman, Hikâye ve Şiirlerinde Biyografik Unsurlar. Ankara: Hece Yayınları.
- Kaplan, Mehmet (2009). Şiir Tahlilleri-2: Cumhuriyet Devri Türk Şiiri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Kefeli, Emel (2007). Metinlerle Batı Edebiyatı Akımları. İstanbul: 3F Yayınevi.
- Korkmaz, Ramazan (1997). Sabahattin Ali: İnsan-Eser. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Özkırımlı, Atilla (1995). Tarih İçinde Türk Edebiyatı. Ankara: Ümit Yayıncılık.
- Tanpınar, Ahmet Hamdi (1977).“Türk Edebiyatında Cereyanlar”, Edebiyat Üzerine Makaleler. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 17 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 1 Sayı: 2 |
