POPULARIZATION OF DOMBRA IN TURKEY AND A DOMBRA ARTIST: SEDAT SOLAKOĞLU

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 149 - 155, 17.06.2019

Nagihan Çetin

Öz

In music, which is very difficult to define considering the forms of
performing it, its functions and its effect on people, instruments are very
important. The types, history, crafting techniques, materials and their changes
and transformations through time and locations are all in their own right a
field of study. It is seen that dombra is one of the instruments that attracts
notice in Turkey, especially in recent years. Especially the song named dombra,
written and composed by Arslanbek Sultanbekov in 1997, and various covers of
this song increased interest in the dombra. In this study, dombra, which is considered to be one of the oldest
instruments of the Turkic world and takes an especially important place in the
culture of Kazakh Turks, is the main focus. Following the information about
dombra is given, the emphasis is laid on dombra’s place in Turkey. The reasons
and results of the popularity of dombra, which has also caught on by the
influence of popular culture, are examined, and in this context, Sedat
Solakoğlu, a dombra performer and teacher in Turkey, is introduced. In the
study, the unifying effect of the Turkic instrument dombra is interpreted on the
terms of the power of popular culture and the continuity of an artist’s
tradition.

Anahtar Kelimeler

Kazakh Turks, Music, Dombra, Popular Culture, Sedat Solakoğlu

TÜRKİYE’DE DOMBRANIN POPÜLERLEŞMESİ VE BİR DOMBRA USTASI: SEDAT SOLAKOĞLU

Öz

Yapım
şekilleri, işlevleri ve insanlar üzerindeki etkileri düşünüldüğünde
tanımlanması oldukça zor bir sanat olan müzikte çalgılar oldukça önemlidir. Söz
konusu çalgıların türlerinin, tarihlerinin, yapım tekniklerinin,
malzemelerinin, zaman ve mekân içerisindeki değişim ve dönüşümlerinin hepsi
başlı başına birer çalışma alanıdır. Türkiye’de özellikle son yıllarda
dombranın ön plana çıkan çalgılardan biri olduğu görülmektedir. Özellikle
Arslanbek Sultanbekov tarafından 1997 yılında yazılıp bestelenen “Dombıra” adlı
eser ve sonrasında bu eserin çeşitli uyarlamalarıyla dombraya ilgi artmıştır. Bu
çalışmada Türk dünyasının en eski çalgılarından biri olarak kabul edilen,
özellikle Kazak Türklerinin kültüründe oldukça önemli bir yeri olan dombraya
odaklanılmıştır. Dombra hakkında bilgi verildikten sonra dombranın Türkiye’deki
yeri üzerinde durulmuştur. Popüler kültürün de etkisiyle dombraya gösterilen
rağbetin sebepleri ve sonuçları incelenerek bu bağlamda Türkiye’deki bir dombra
icracısı ve öğreticisi olan Sedat Solakoğlu tanıtılmıştır. Çalışmada bir Türk
çalgısı olan dombranın bütünleştirici etkisi, popüler kültürün gücü ve bir
ustanın yapabilecekleri geleneğin devamlılığı açısından yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kazak Türkleri, Müzik, Dombra, Popüler Kültür, Sedat Solakoğlu

Kaynakça

• AÇA, Mehmet, (2000), “Kültür-Medeniyet Kahramanları” ve Türk Müzik Âletlerinin Ortaya Çıkışı Hakkında Teşekkül Etmiş Bazı Efsaneler, Milli Folklor, Yıl 12, Cilt 6, Sayı 45, s. 43-51.
• ENSEPOV, Jasaral (2009), “Dombra-Eğitim Kaynağı”, Turkish Studies, Sayı 4/3 Bahar, s. 871- 887.
• MİNAVARKIZI, Adiyeva Pakizat- TURAN, Fatma Ahsen (2016), “Türk Halklarının Folklorunda Müzik Aletleri ve Onlarla İlgili Mitik Anlatılar”, bilig, Yaz, 2016, Sayı 78, s. 309-326.
• SARTKOJAOĞLU, Karjaubay (2012), “Eski Türk Dombrasındaki Saz Yazı” TURAN-SAM, Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi Dergisi, Yıl 2012, Cilt 4, Sayı 14, İlkbahar, s. 11-20.
• URL-1: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5ccc10b2397bc1.72410888 (Erişim: 02.05.2019)
• URL-2: https://tr.wikisource.org/wiki/Dombra (Erişim: 02.05.2019)
• URL-3: https://www.youtube.com/watch?v=j6jL95BaSeM (Erişim: 05.05.2019)
• URL-4: https://www.youtube.com/watch?v=TxJZsch3fjQ (Erişim: 05.05.2019)
• URL-5: https://www.youtube.com/watch?v=SB_5CTm3YjU(Erişim: 05.05.2019)
• URL-6: http://www.katead.org.tr/haber-detay.php?p_id=37(Erişim: 05.05.2019)
• URL-7: http://www.abdulvahapkara.com/istanbul-dombira-kursu/(Erişim: 05.05.2019)
• URL-8:http://www.istanbultimes.com.tr/kultur-sanat/dogu-turkistan-derneginden-dombra-kursu-h34733.html(Erişim: 05.05.2019)
• URL-9: https://www.youtube.com/watch?v=1Qt48anKrE4(Erişim: 05.05.2019)
• URL-10: http://etkinlik.ebyu.edu.tr/?tribe_events=dombra-kursu(Erişim: 05.05.2019)
• URL-11: https://www.youtube.com/watch?v=yPsUxLLeV1E (Erişim: 06.05.2019)
• URL-12: https://www.youtube.com/watch?v=nrupg0SCMB8(Erişim: 06.05.2019)
• URL-13: https://www.youtube.com/watch?v=NDCF5li5VVU(Erişim: 06.05.2019)
• KK-1: Sedat Solakoğlu, İstanbul 1980, Yüksek Lisans Mezunu, Sakarya Büyükşehir Belediyesi Kent Orkestrasında Müzisyen. (Görüşme tarihleri: 11.02.2019-06.05.2019)