“İKİ BAŞINA YÜRÜMEK”: THE ANALYSIS IN THE CONTEXT OF THE REBIRTH ARCHETYPE OF BEHÇET NECATIGIL’S POEMS

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 3, 379 - 390, 13.12.2019

Özlem Başboğa

Öz

Behçet Necatigil, one of the most important
poets of Turkish
literature, wrote his first poem when he was in his high school years and had written many poems till 1979 when he died. Quite many studies
have been done and his poem world
has been analyzed in various aspects.
Necatigil’s poems have been discussed from the point of the word framework
and paths they contain; have been handled in the context
of the various themes as notably the house theme,
their folk literature components have been analyzed; they have been dealt in terms of the poet’s reception aesthetic of the poems; and in his poems,
the effects of very different
paths such as the sexuality, the depression to which the industrialization led, the mythological components have been traced.
Necatigil’s poems in terms of its language, myths, legends,
and folk narrations he referred present the rich data. Necatigil
who had the command
of both The West and The East mythologies used the mythological components
in his poems and the archetypes accepted as being born from the myths
in some of his poems. The rebirth archetype
which forms the subject of our study finds its own place in his poems. While the rebirth archetype are clearly worked in some of his poems, it is dealt more implicitly in some of his poems.
The rebirth archetype finds its place in the poems sometimes as a name, sometimes
as an animal, and sometimes
as a plant. This study aims to examine the aforementioned symbols. Since a lot of words have been told about the concept
of the archetype; without mentioning about this subject, the reflections of the rebirth archetype will be looked
in the poems by giving
information about it in the study.

Anahtar Kelimeler

Behçet Necatigil, Carl Gustav Jung, archetype, rebirth archetype, mythology

"İKİ BAŞINA YÜRÜMEK": BEHÇET NECATİGİL ŞİİRLERİNİN YENİDEN DOĞUŞ ARKETİPİ BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Öz

Türk edebiyatının önemli şairlerinden biri olan Behçet Necatigil ilk
şiirini henüz lise yıllarındayken kaleme almış ve öldüğü 1979 yılına kadar çok
sayıda şiir yazmıştır. Necatigil hakkında pek çok çalışma yapılmış, şiir
dünyası çeşitli açılardan incelenmiştir. Necatigil’in şiirleri, barındırdığı
kelime kadrosu ve izlekler bakımından tartışılmış; başta ev temi olmak üzere çeşitli
temler bağlamında ele alınmış; halk edebiyatı unsurları incelenmiş; şairin
şiirleri alımlama estetiği bakımından ele alınmış ve şiirlerde cinsellik,
sanayileşmenin doğurduğu bunalım, mitolojik ögeler gibi çok farklı izleklerin
izi sürülmüştür. Necatigil’in şiirleri arketipsel
bakımdan incelenmeye elverişli metinlerdir. Necatigil’in şiirleri dili,
gönderme yaptığı mitler, efsaneler, halk anlatıları bakımından zengin veriler
sunmaktadır. Hem Batı hem Doğu mitolojilerine hakim olan Necatigil, şiirlerinde
mitolojik unsurları ve mitlerden doğduğu kabul edilen arketipleri bazı şiirlerinde
kullanmıştır. Çalışmamızın konusunu oluşturan yeniden doğuş arketipi de
şiirlerde kendine yer bulmuştur. Yeniden doğuş arketipi bazı şiirlerde açık bir
şekilde işlenmişken bazı şiirlerde ise daha örtük olarak ele alınmıştır.
Yeniden doğuş arketipi şiirlerde bazen bir isim, bazen bir hayvan, bazen de bir
bitki olarak kendine yer bulmuştur. Bu çalışma söz konusu simgeleri
irdelemeyi amaçlamaktadır. Arketip kavramı hakkında söylenmiş çok söz olduğundan
çalışmada bu konuya fazla değinilmeden yeniden doğuş arketipi hakkında bilgiler
verilerek şiirlerdeki yansımalarına bakılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Behçet Necatigil, Carl Gustav Jung, Arketip, Yeniden doğuş arketipi, Mitoloji

Kaynakça

• Ayvazoğlu, Beşir (1992). Güller Kitabı-Türk Çiçek Kültürü Üzerine Bir Deneme. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Ceylan, Ömür (2003). Klâsik Türk Şiiri’nde Kuşlar. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Demirkol, Nihal (2008). İngiliz Roman Geleneğinde Çocuk Edebiyatının Gelişimi: Arketipçi Eleştiri Kuramına Göre. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Jung, Carl Gustav (2003). Dört Arketip. (Çev. Zehra Aksu Yılmazer). İstanbul: Metis Yayınları.
• Kömürcü, Mustafa (1996). “Behçet Necatigil’in Şiirlerindeki Batı Mitolojisine Ait Kavramlar Üzerinde Bir İnceleme”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7: 439-453.
• Moran, Berna (2013). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Necatigil, Behçet (2019). Bütün Yapıtları: Şiirler. (Haz. Ali Tanyeri, Hilmi Yavuz). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tümer, Günay (1992). “Budizm”. İslam Ansiklopedisi 6, 352-360.
• URL-1: Luka: 32. https://incil.info/kitap/Luka/23 (Erişim tarihi: 06.04.2018).