Opus Spicatum Floor Pavements of Antique Age

Yıl 2021, Sayı: 8, 122 - 134, 08.03.2021

Esra Sayın

https://doi.org/10.46250/kulturder.867118

Öz

Reach up to today from ancients, floor pavements have existed to fulfill the needs and add aesthetic value to the architecture. Floor pavements that are applied to the structures considering both aesthetic concerns and advantages of usage have various techniques. In this research, opus spicatum floor pavements technical and functional features that especially increase their popularity in the late antique age and the preferred fields of usage will be analyzed. Within this scope, the structural features of opus spicatum floor pavements are studied and the applicable standard is being considered within its setting place. It’s also strived to uncover the typological and chronological evaluations of the architectures that applied floor pavements and their significant fictional features. Thus, a functional-based relationship between space and floor tiling has been detected and the floor tiling works and its archeological findings that cover until today have also been studied. Moreover, not only the origins of floor tiling and its development have been discovered by analyzing similar samples from Anatolia and out of Anatolia but also the location in the region of Anatolia has been revealed. As a result, it has been determined that the technical features of the floor coverings in the opus spicatum technique are high strength, resistance to external factors and hygiene advantages.

Anahtar Kelimeler

opus spicatum, terra-cotta, floor pavements, place, Antique Age

Antik Çağ'ın Opus Spicatum Zemin Döşemeleri

Öz

Zemin döşemeleri, en eski uygarlıklardan günümüze kadar, ihtiyaçlar ve mimari mekânlara estetik değerler katma amacı ile daima var olmuştur. Hem estetik kaygılar hem de kullanım avantajları gözetilerek mimari mekânlarda uygulanan döşemelerin pek çok farklı tekniği vardır. Bu çalışmada, özellikle Geç Antik Çağ’da popülerliği artan opus spicatum döşemelerinin teknik ve işlevsel özellikleri ile tercih edildiği kullanım alanları değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında, opus spicatum döşemelerin teknik özellikleri incelenmiş ve uygulama ölçütleri bulundukları mekânlarla birlikte değerlendirilmiştir. Döşemelerin tercih edildiği mimari yapıların tipolojik ve kronolojik değerlendirmeleri ile işlevsel özellikleri ortaya çıkartılmaya çalışılmıştır. Böylece işlevsellik temelindeki mekân-döşeme ilişkisi tespit edilerek bugüne kadar gerçekleştirilen benzer çalışmalar ve arkeolojik bulgular çerçevesinde değerlendirilmiştir. Ayrıca, Anadolu ve Anadolu dışındaki opus spicatum döşemelerinin de incelenmesi ile döşemenin kökeni ve gelişiminin yanı sıra Anadolu coğrafyasındaki önemi de ortaya çıkarılmıştır. Sonuç olarak, opus spicatum tekniğindeki zemin döşemelerinin teknik özelliklerinin, yapımında tercih edilen pişmiş toprak malzemenin hammadde özellikleri ile de bağlantılı olacak şekilde; yüksek mukavemet, dış etkenlere karşı dayanıklılık ve hijyen avantajı olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

opus spicatum, pişmiş toprak, zemin döşemesi, mekan, Antik Çağ

Kaynakça

• Adam, Jean Pierre (1999). Roman Building: Materials and Techniques. New York: Routledge.
• Altet, Xavier Barral (1978). Les Mosaïques Romaines et Médiévales de la Regio Laietana: Barcelone et ses Environs. Barcelona: Universidad de Barcelona, Instituto de Arqueología y Prehistoria.
• Angiolillo, Simonetta (1981). Mosaici Antichi in Italia: Sardinia. Roma: Istituto Poligráfico e Zecca Dello Stato.
• Arcasoy, Ateş (1983). Seramik Teknolojisi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
• Blanchard, Michéle (1991). Recueil Général des Mosaïques de la Gaule: II. Province de Lyonnaise. Paris: Centre National de la Recherche Scientifique.
• Conlin, Diane A. (2006/2007). “The Villa of Maxentius on the Via Appia: Report on the 2005 Excavations”. Memoirs of the American Academy in Rome, 51/52: 347-370.
• Çobanlı, Zehra ve Okur, Ezgi (2006). “Seramik Yüzey-Mekân İlişkisi ve Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Bölümü Eğitim Programındaki Yeri”. Anadolu Sanat Dergisi, 7: 1-13.
• Dunbabin, Katherine M. (1999). Mosaics of the Grek and Roman World. Cambridge: University Press.
• Eren, Gülşen (2012). Kamusal Alanlarda Mozaik Çalışmalar: Ayasofya ve Sagrada Familia. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fentress, Elizabeth (2007). “Excavation at Villa Magna 2006”. The Journal of Fasti Online, Associazione Internazionale di Archeologia Classica, 1-22.
• Fentress, Elizabeth (2008). ‘Excavations at Villa Magna (Angni-FR) 2007”. The Journal of Fasti Online, Associazione Internazionale di Archeologia Classica, 1-18.
• Ferrero, Daria De Bernardi (1992). “1991 Yılı Hierapolis Arkeoloji Kurulunun Çalışma Raporu”. 14. Kazı Sonuçları Toplantısı, 2: 315-325.
• Fischer, Peter (1971). Mosaics History and Technique. New York: Mc Graw-Hill Companies.
• Franceschini, Marina (1991). Villa Adriana: Mosaici-Pavimenti-Edifici. Roma: L’erma di Bretschneider.
• Işıklıkaya-Laubscher, Işıl (2016). “Perge Mozaik Atölyeleri ve Akdeniz Havzası Mozaik Ekolleri İçerisindeki Yeri”. Adalya, XIX: 169-227.
• Lenzen, Heinrich J. (1972). “New Discoveries at WARKA in Southern Iraq”. Archaeology, 17(2): 122-131.
• Lugli, Giuseppe (1957). La Tecnica Edilizia Romana: Con Particolare Riguardo a Roma e Lazio I. Roma: Johnson Reprint.
• Macdougall, Elisabeth B. (1987). Ancient Roman Villa Gardens. Washington: Dumbarton Oaks.
• Mitchell, Stephen (1993). Anatolia: Land, Men, and Gods in Asia Minor-The Celts in Anatolia and the Impact of Roman Rule I. Michigan: Clarendon Press.
• Perring, Dominic (2002). The Roman House in Britain. New York: Routledge.
• Plinius (1971). Historia Naturalis: XXXVI. Trans. D. E. Eicholz. Harvard: Harvard University Press.
• Roth, Leland M. (2000). Mimarlığın Öyküsü. Çev. Ergün Akça. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Ruggiu, Annapaola Zaccaria and Cottica, Daniela (2009). “Hierapolis di Frigia fra Tarda Antichità ed XI Secolo: L’apporto Dello Studio Degli Spazi Domestici Nell’ınsula 104”. Rivista di Archeologia, G. Bretschneider, 139-189.
• Sayın, Esra (2015). Kibyra Antik Kenti’nden Opus Spicatum Döşemeler. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Soren, David and Soren, Noelle (1999). A Roman Villa and a Late Roman Infant Cemetery: Excavation at Poggio Gramignano, Lugnano in Teverina. Roma: L'erma di Bretschneider.
• Söğüt, Bilal (2012). “Stratonikeia 2011 Yılı Çalışmaları”. 34. Kazı Sonuçları Toplantısı. 3: 45-59.
• Şimşek, Celal (2005). “2004 Yılı Laodikeia Antik Kenti Kazısı”. 27. Kazı Sonuçları Toplantısı, 1: 419-434.
• Şimşek, Celal (2006). “2005 Yılı Laodikeia Kazı Çalışmaları”. 28. Kazı Sonuçları Toplantısı. 1: 455-478.
• Toydemir, Nihat (2000). Yapı Elemanı Tasarımında Malzeme. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Uğur, Tülay (2011). Perge Antik Kentine Ait Mozaik Harçlarının Karakterizasyonu. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• URL-1: “La época romana: Opus Spicatum”. http://bertan.gipuzkoakultura.net/es/17/fr/4.php (Erişim: 23.01.2021).
• URL-2: “Domus Project: Opus Spicatum”. http://pietrasupietra.blogspot. com.tr/2010/01/indiceimmagini-costruzione. htm (Erişim: 23.01.2021)
• Vitruvius (1990). Mimarlık Üzerine On Kitap. Çev. Suna Güven. İstanbul: Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayınları.
• Witts, Patricia (2000). “Mosaics and Room Function: The Evidence from Some Fourth Century Romano British Villas”. Society for the Promotion of Roman Studies, 31: 291-324.