Peter Pan ve Çocuk Hırsızı Eserlerinde Anne Kompleksi

Yıl 2021, Sayı: 11, 70 - 86, 10.12.2021

Özlem Özen Deren Gülsever

https://doi.org/10.46250/kulturder.991783

Öz

J. M. Barrie’nin Peter Pan (1904) eseri, Peter Pan adlı uçan bir çocuğun Wendy ve kardeşlerini ikna ederek onları Varolmayan Ülke’ye götürmesini anlatır. Peter annesi tarafından terk edilen bir çocuktur. Kimsesiz çocukları Varolmayan Ülke’ye toplayıp Kayıp Çocuklar adındaki grubuyla, düşmanı olan Kaptan Hook ve diğer çocuklarla savaşır. Bu hikâyede Peter’in küçük bir çocuk ve sevimli oluşunun yanı sıra karanlık bir yanı olduğu görülür. Küçük bir kız olan Wendy’i kendisi ve Kayıp Çocuklar’ına anne yapma isteği, Wendy’nin de bir anne gibi davranması çocuklardaki bazı psikolojik dengesizlik belirtileridir. Çocuk psikolojisi bağlamında anne ve çocuğun ilişkisi birçok yazar ve psikanalist tarafından ele alınmıştır. Jung’un ilk kez 1938’de Die Psychologischen Aspekte des Mutterarchetypus adıyla yayımlanan eserinde, çocuk nevrozlarının nedeninin büyük oranda anneden kaynaklandığı görüşü dikkat çekicidir. Çocuğun hayatında bir anne figürünün olmaması veya annenin “kutsal anne” arketipine uymaması, çocukta davranışsal bozukluklara yol açabilmektedir. Gerald Brom’un Peter Pan hikâyesinden ilham alarak yazdığı romanı Çocuk Hırsızı bir yeniden yazımdır. Brom, Barrie’nin Peter Pan’ı yerine “kendi dünyasını” ve “peri masallarının ardındaki karanlık hikâyeleri” anlatmayı seçerek, gotik bir atmosfer yaratır. Peter Pan hikâyesinde görülen anne kompleksini kendi üslubuyla yorumlayıp karakterlerine yansıtmıştır. Bu çalışmada Jung’un arketip eleştiri kuramı esas alınmış olup Peter Pan ve Çocuk Hırsızı kitaplarındaki “anne kompleksi” incelenmiş ve karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Peter Pan, Çocuk Hırsızı, Anne Kompleksi, Carl G. Jung, psikanaliz

The Mother Complex in Peter Pan and The Child Thief

Öz

J. M. Barrie’s Peter Pan (1904) tells the story of a flying boy named Peter Pan who persuades Wendy and her siblings to take them to Neverland. Peter is a boy abandoned by his mother. He gathers orphans to Neverland and fights with his group called the Lost Boys, his nemesis Captain Hook, and other children. In this story, Peter is seen as a little cute boy, but also has a dark side. The desire to make a little girl Wendy a mother to herself and the Lost Children, and Wendy's acting like a mother are some signs of psychological instability in children. In the context of child psychology, the relationship between mother and child has been discussed by many authors and psychoanalysts. In Jung's work, which was first published in 1938 as Die Psychologischen Aspekte des Mutterarchetypus, it is remarkable that the cause of child neurosis is largely due to the “mother”. The absence of a mother figure in the child's life or the mother's failure to comply with the “holy mother” archetype can lead to behavioral disorders in the child. The Child Thief is a rewrite of Gerald Brom’s novel, inspired by the Peter Pan story. Brom creates a gothic atmosphere, choosing to tell “his own world” and “dark stories behind fairy tales” instead of Barrie's Peter Pan. He interpreted the mother complex seen in the Peter Pan story in his own style and reflected it on his characters. In this study, Jung's archetypal criticism theory will be the fundamental theoretical source, and the “mother complex” in Peter Pan and The Child Thief will be examined and compared.

Anahtar Kelimeler

Peter Pan, The Child Thief, Mother-Complex, Carl G. Jung, psychoanalysis

Kaynakça

• Aktulum, Kubilay (2014). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Kanguru Yayınları.
• Autiero, Jessica (2017). Peter Pan and Freud: An Analysis of the Freudian Tripartite Psyche. Degree Project. Dalarna: Dalarna University.
• Barrie, James M. (2016). Peter Pan. Çev.Şengün Oral. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Birkin, Andrew (1979). J. M. Barrie & The Lost Boys–The Love Story that Gace Birth to Peter Pan. New York: Clarkson N. Potter, Inc., Publishers.
• Boothe, Brigitte (2017). “Oedipus Complex”. Encyclopedia of Personality and Individual Differences. Eds. Virgil Zeigler-Hill & Todd K. Shackelford. Heidelberg: Springer, 1-5.
• Brom, Gerald (2020). Çocuk Hırsızı. Çev. Esat Ören. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Corcuera, Alfonso M. (2012). “Rewriting Peter Pan: The Vagueness of a Myth with Multiple Originals”. Anuario De Investigación En Literatura Infantil y Juvenil, 10: 327–366.
• Jung, Carl G. (2006). Analitik Psikoloji. Çev. Ender Gürol. İstanbul: Payel Yayınları.
• Jung, Carl G. (2020a). Dört Arketip. Çev. Zehra Aksu Yılmazer. İstanbul: Metis Yayınları.
• Jung, Carl G. (2020b). Jung Psikolojisi: Bir Psikoloji ve Modern Psikanaliz Kuramı. Haz. Murat Ukray. İstanbul: E-Kitap Yayıncılık.
• Kiley, Dan (1983). The Peter Pan Syndrome–Men Who Have Never Grown Up. New York: Dodd, Mead & Company.
• Klein, Melanie (1935) “A Contribution to the Psychogenesis of Manic Depressive States”. International Journal of Psycho-Analysis, 16: 145-174. Republished in The Writings of Melanie Klein, Vol. 1. London: Hogarth.
• Korucu, A. Arzu (2019). “Freudyen ve Jungiyen Yaklaşımlarla Anne Olgusu”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1): 133-143.
• Paris, Joel (1976). “The Oedipus Complex: A Critical Re-Examination”. Canadian Psychiatric Association Journal, 21(3): 173–179.
• Rycroft, Charles (1995). A Critical Dictionary of Psychoanalysis. London: Penguin Books.
• VandenBos, Gary R. (ed.) (2015). APA Dictionary of Psychology. Washington DC: American Psychological Association.
• White, Robert S. (2021). “Peter Pan, Wendy, and the Lost Boys: A Dead Mother Complex”. Journal of the American Psychoanalytic Association, 69(1): 51–74.
• Widjaya, F. Rocky (2018). Mother Fixation as seen in The Characters in Oryx and Crake by Margaret Atwood. Other Thesis. Bandar Lampung: Universitas Teknokrat Indonesia.