Kültürün Baskıcı ve Özgürlükçü Yapısı Karşısında Bireyin Duruşu

Yıl 2022, Sayı: 13, 317 - 332, 10.06.2022

İkram Bağcı

https://doi.org/10.46250/kulturder.1069959

Öz

Bireyin kültür karşısındaki varlığı kimi zaman bir karşı duruş şeklinde olabileceği gibi kimi zaman da o kültürü tam anlamıyla kabullenip sahip çıkmasıyla da kendini gösterebilir. Tarihten günümüze kültürün varlığı karşısında farklı tavır takınan bireyler ve bu tavırların nedeni toplumlar ve bireylerde farklılıklar arz edebilir. Kültür, bir toplumda baskı aracı başka bir toplumda özgür olma nedeni olabileceği gibi kültürel değerlerin birey için hiçbir anlam ifade etmediği durumlar da söz konusu olabilir. Geleneksel bir kültürün baskısı ile özgürlüğe adım atmak isteyen birey gerçekleşen özgürlük ortamı ile değerlerin alaşağı edilmesine de karşı çıkıp tekrar değerleri savunan bir kişiliğe dönüşebilir. Bu durum ise bireyin zihinsel yapısından çevresine, anne baba tutumundan dini inançlarına kadar birçok faktörün etkisi ile açığa çıkan bir süreçten geçmektedir. Bu çalışmada kültürün baskıcı ve özgürlükçü tarafına karşı bireyin duruşunu etkileyen nedenlere değinilmeye çalışılmış ve bu konu içsel ve dışsal faktörler çevresinde tartışılmıştır. Çalışma yorumsamacı yaklaşım ekseninde ele alınmış ve sonuç olarak bireyin kültüre karşı duruşundaki farklılıklar tartışılmıştır. Bu farklılıkların ise bir değişim içinde olmaya devam edeceği ve buna karşın kültürün de farklı versiyonlarla varlığını koruyacağı belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

birey, kültür, özgürlük, baskı, postmodernizm

The Position of the Individual in the Face of Oppressive and Libertarian Structure of Culture

Öz

The individual's presence in the face of culture can sometimes be in the form of an opposition, or sometimes it can manifest itself by fully accepting and owning that culture. Individuals who have different attitudes towards the existence of culture from history to the present and the reason for these attitudes may present differences in societies and individuals. While culture may be a means of oppression in one society and a reason for freedom in another society, there may also be situations where cultural values do not mean anything to the individual. An individual who wants to step into freedom with the pressure of a traditional culture can turn into a personality that defends values again, opposing the overthrow of values with the atmosphere of freedom. This situation, on the other hand, goes through a process that is revealed by the influence of many factors, from the mental structure of the individual to his environment, from the attitude of his parents to his religious beliefs. In this study, it has been tried to address the reasons that affect the stance of the individual against the oppressive and libertarian side of culture and this issue is discussed around internal and external factors. The study was handled in the axis of the hermeneutic approach and as a result, the differences in the individual's stance against the culture were discussed. It has been stated that these differences will continue to be in a change and on the other hand, the culture will maintain its existence with different versions.

Anahtar Kelimeler

individual, culture, freedom, pressing, postmodernism

Kaynakça

• Adorno, Theodor W. (2020). Kültür Endüstrisi, Kültür Yönetimi. Çev. Elçin Gen vd. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Akça, Gürsoy (2005). “Modernden Postmoderne Kültür ve Kimlik”. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE), 15: 1-24.
• Altun, Evşen (2014). Aile ve Siyasetin Yeniden Üretimi: Siyasal Sosyalleşmede Ailenin Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydoğdu, Fatih ve Dilekmen, Mücahit (2016). “Ebeveyn Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi”. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2): 569-585.
• Bilgili, Alper (2021). Bilim Susunca: Bilim ve Toplum Üzerine Yazılar. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Ceylan, İsa (2013). “Kişilik Gelişimi Din İlişkisi”. Din ve Bilim, Muş Alparslan Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, 2(2): 50-72.
• Çolak, Yılmaz (2021). Türkiye’de Siyaset ve Kültürel Çeşitlilik. Ankara: Siyasiyat Yayınları.
• Duverger, Maurice (1982). Siyaset Sosyolojisi. Çev. Şirin Tekeli. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Eagleton, Terry (2016). Kültür Yorumları. Çev. Özge Çelik. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Eagleton, Terry (2018). Tanrı’nın Ölümü ve Kültür. Çev. Selin Dingiloğlu. İstanbul: Yordam Kitap.
• Hebdige, Dick (2004). Alt Kültür: Tarzın Anlamı. Çev. Sinan Nişancı. İstanbul: Babil Yayınları.
• Houghton, David P. (2018). Siyaset Psikolojisi: Durumlar, Bireyler, Olaylar. Çev. Hüsamettin İnaç ve Duygu Şekeroğlu. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Örs, H. Birsen (2009). “Postmodern Dünyada İdeolojinin Dönüşümü”. İÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 40: 1-12.
• Özlem, Doğan (1996). Metinlerle Hermeneutik (Yorum Bilgisi) Dersleri. İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Parekh, Bhikhu (2002). Çokkültürlülüğü Yeniden Düşünmek: Kültürel Çeşitlilik ve Siyasi Teori. Çev. Bilge Tanrıseven. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Serdar, Ziyaüddin (2001). Postmodernizm ve Öteki. Çev. Gökçe Kaçmaz. İstanbul: Söylem Yayınları.
• Simmel, Georg (2017). Modern Kültürde Çatışma. Çev. Tanıl Bora vd. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sübaşı, Güzin (1999). “Bilişsel Öğrenme Yaklaşımı-Bilgiyi İşleme Kuramı”. Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Dergisi, 1(2): 27-36.
• Şeker, B. Dilara (2006). “Kente Göç Etmiş Bir Örneklemde Kültüre Uyum (Kültürlenme) Süreçleri”. Uluslararası insan Bilimleri Dergisi, 3(2): 1-31.
• Tuzcuoğlu, Necla (1995). “Psikanaliz Kuramı ve Özellikleri”. MÜ Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7: 275-285.
• Wasburn, Philo C. & Adkins Covert, Tawnya J. (2017). Making Citizens: Political Socialization Research and Beyond. London: Palgrave MacMillan.
• Yuvalı, Abdulkadir (1996). “Mozaik Kültür Kavramının Türk Kültür Tarihi Bakımından Değerlendirilmesi”. E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7: 211-215.