Lâle Müldür'ün Buhurumeryem'i

Yıl 2022, Sayı: 13, 123 - 133, 10.06.2022

Emel Koşar

https://doi.org/10.46250/kulturder.1085585

Öz

Lâle Müldür’ün şiirlerinin köklerine inildiğinde farklı kültürlerin izleri görülebilir. Müldür, okuruna şiirinin arkeolojik bir kazı gibi hazineler vaat ettiğini gösterircesine geçmiş medeniyetlerin aynası sayılabilecek metinler kaleme alır. Her sözcüğün, rakamın, işaretin hatta boşluğun bile anlam kazandığı Lâle Müldür’ün şiirlerinde büyük resme bakıldığında görülen/duyulan zenginlik metinlerarasılıkla sağlanır. Lâle Müldür’ün şiir coğrafyası tarihin, mitolojinin, tasavvufun ve kutsal kitapların izlerini taşır. Yüzyıllar öncesinin metinleri, değişmeyen insan tabiatının soluğunu okura duyurur. Dîvânü Lûgâti’t-Türk’ten Şeyh Gâlîb’in şiirlerine birçok metni yeniden kuran-yorumlayan Lâle Müldür, kuantum fiziğinden coğrafyaya pek çok alanın kavramlarına şiirlerinde yer verir. Resim, sinema ve güzel sanatlarla soluk alan şiirlerin melankolik atmosferi başka dillere (Latince, İngilizce, İtalyanca) de açılır. Lâle Müldür’ün aldığı eğitimin izlerini taşıyan şiirler, onun zihin haritasını gösterir. Çiçeklerin/otların şifası, eski kültürlerdeki kullanım şekilleri, mitolojik hikâyeleri ve efsanevî yönleri Lâle Müldür’ün şiir dünyasını zenginleştirir. Lâle Müldür Buhurumeryem’de tarihî şahsiyetleri kutsal kitaplar odağında âdeta yeniden kaleme alır. Buhurumeryem, Müldür’ün şiirinin zenginliğini ve metinlerarasılıktan nasıl faydalandığını gösteren bir kitaptır. Bu çalışmada, Lâle Müldür’ün Buhurumeryem’de sembolik ifadeler ışığında hangi tarihî ve dinî metinlere gönderme yaptığı ve şiirini nasıl kurduğu incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

şiir, Hristiyanlık, Meryem, İsa, Buhurumeryem, Buhurumeryem

Buhurumeryem of Lâle Müldür

Öz

When the roots of Lâle Müldür’s poems are traced, traces of different cultures can be seen. Müldür writes texts that can be considered as a mirror of past civilizations, as if showing that her poetry promises treasures like an archaeological excavation. The richness seen/heard when looking at the big picture in Lâle Müldür’s poems, which every word, number, sign and even gap makes sense, is provided by intertextuality. The poetry geography of Lâle Müldür bears the traces of story, mythology, sufism, and the holy books. The texts of centuries ago announce the breath of the unchanging human nature to the reader. Lâle Müldür, who reconstructs/interprets many texts from Dîvânü Lûgâti’t-Türk to Şeyh Gâlîb’s poems, she includes the concepts of many fields from quantum physics to geography in her poems. The melancholic atmosphere of the poems, which breathe with painting, cinema and fine arts, opens up to other languages (Latin, English, Italian) as well. The healing of flowers/herbs, their usage in ancient cultures, mythological stories and legendary aspects enrich the poetry world of Lâle Müldür. In this study, it will be examined which historical and religious texts Lâle Müldür referred to in light of its symbolic expressions in “Buhurumeryem” and how she constructed her poetry. Lâle Müldür re-writes historical figures in the focus of holy books in Buhurumeryem (Cyclamen). Buhurumeryem is a book that shows the richness of Müldür’s poetry and how she benefits from intertextuality.

Anahtar Kelimeler

Buhurumeryem, poetry, Christianity, Mary, Jesus

Kaynakça

• Benjamin, Walter (1993). “Tarih Kavramı Üzerine”. Son Bakışta Aşk. Haz. Nurdan Gürbilek. İstanbul: Metis Yayınları, 85-106.
• Cebeci, Lütfullah (2005). “Mikail”. İslâm Ansiklopedisi, C.30. İstanbul: TDV, 45-46.
• Cilacı, Osman (1992). “Barnaba İncili”. İslâm Ansiklopedisi, C.5. İstanbul: TDV, 76-81.
• Dante Alighieri (2011). “Önsöz”. İlahi Komedya. Çev. Rekin Teksoy. İstanbul: Oğlak Yayıncılık, 9-27.
• Erbaş, Ali (2004). “Melek”. İslâm Ansiklopedisi, C.29. Ankara: TDV, 37-39.
• Harman, Ömer Faruk (2000). “İsa”. İslâm Ansiklopedisi, C.22. İstanbul: TDV, 465-472.
• Harman, Ömer Faruk (2004). “Meryem”. İslâm Ansiklopedisi, C.29. Ankara: TDV, 236-242.
• Koşar, Emel (2020). “Lâle Müldür’ün Şiiri: Mitolojik Şarkı”. Şiirin Nabzı-Modern Türk Şiiri Üzerine Yazılar. İstanbul: Kesit Yayınları, 176-180.
• Küçük, Hülya ve Ceyhan, Semih (2007). “Rabia el-Adeviyye”. İslâm Ansiklopedisi, C.34. İstanbul: TDV, 380-382.
• Müldür, Lâle (2021). Buhurumeryem. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Necatigil, Behçet (2005). Şiirler. Haz. Ali Tanyeri ve Hilmi Yavuz. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Pala, İskender (1999a). “Buhûr-u Meryem”. Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 73-74.
• Pala, İskender (1999b). “İsa”. Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 211-212.
• Pala, İskender (1999c). “Meryem”. Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 271.
• Pound, Ezra (2020). Kantolar. Çev. Efe Murad. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Rilke, Rainer Maria (2010). Seçilmiş Şiirler & Duino Ağıtları. Çev. A. Turan Oflazoğlu, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakiroğlu, Mahmut H. (2000). “İlâhî Komedya”. İslâm Ansiklopedisi, C.22. İstanbul: TDV, 68-70.
• Tümer, Günay (1993). “Circîs”. İslâm Ansiklopedisi C.8. İstanbul: TDV, 26. Yavuz, Yusuf Şevki ve Ünal, Zeki (1993). “Cebrail”. İslâm Ansiklopedisi, C.7. İstanbul: TDV, 202-204.