Yönetimin Esasları

Yıl 2023, Sayı: 17, 346 - 355, 10.06.2023

Kaya Ali Lekesizgöz

https://doi.org/10.46250/kulturder.1263725

Öz

Tabakalar şeklinde gelişim gösteren gruplar sosyal, ekonomik, siyasal ve kültürel anlamda farklılıklar göstermesine karşın ortak bir amaç edinme, grup şeklinde hareket etme, kaynakların belirlenmesi ve bunların en etkili şekilde hedeflere yönlendirilmesi noktasında birleşmişlerdir. Aksi şekilde hareket ise öznenin ihtiyaçlarının karşılanması noktasında kargaşa ve belirsizlik ortamına sebebiyet vereceğinden, amaçlı faaliyetlerde mutabakatın sağlanması işbirliğinin temelini oluşturmuştur. Bu bağlamda bireylerin ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel ihtiyaçlarını karşılamak için oluşturdukları örgütlü grupların sahip olduğu fiziki ve zihni kaynakların kullanılmasında “yönetim” kavramı doğmuştur. Yönetim; evrimsel gelişim ve değişim sürdüren bir olgu olarak değerlendirildiğinde incelenmesi gereken daha birçok yönünü karmaşık ve dinamik yapısında barındırmaktadır. Fen bilimleri ile karşılaştırıldığında daha yeni ve farklı paradigmalara sahip sosyal bilimler evreni; etkileme-etkilenme döngüsünde dokunduğu yönetim biliminde bilim/sanat ikilemini oluşturmuştur. Yönetimin sanat tarafı, kadim zamanlardan bilimsel yönetim dönemine kadar geçen süre içerisinde sezgilerin, geleneksel yönetim anlayışlarının, deneme-yanılma yolu ile var olduğunu ifade etmektedir. Yönetimin bilimsel yönü ise yönetim olgusunun bilimsel yöntemler ışığında ve analitik pozitivist yaklaşımları benimseyen bir bilim olarak icra edilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmada sanatsal yönden ele alındığı değerlendirilen Maverdi’nin Yönetimin Esasları adlı eserinin, yönetim kadrajından bir kesit sunularak tanıtılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Maverdi, yönetim, kitap incelemesi, devlet, etik

Fundamentals of Management

Öz

Although groups, which developed in the form of strata, differed in social, economic, political and cultural terms, they were united in achieving a common goal by acting as a group, identifying resources and directing them to targets in the most effective way. The action on the contrary will cause an atmosphere of chaos and uncertainty at the point of meeting the needs of the subject, reaching agreement in purposeful activities has formed the basis of cooperation. In this context, the concept of "management” has emerged in the use of the physical and mental resources of the organized groups that individuals have formed to meet their economic, social, political and cultural needs. Management; when considered as a phenomenon that continues evolutionary development and change, its complex and dynamic structure points to many more aspects of it that need to be explored. Social sciences universe, which has newer and different paradigms compared to natural sciences; ın the act-react cycle, also touched on the science of management and brought along the debates on whether the phenomenon is an art or a science. The artistic aspect of management states that intuitions and traditional management approaches have existed through trial and error from ancient times to the scientific management period. The scientific aspect of management reveals the necessity of performing the management phenomenon as a science that adopts positivist approaches in the light of analytical and scientific methods. In this study, it is aimed to introduce Maverdi's Management Fundamentals, which is considered to be written artistically, by presenting a section from the management frame.

Anahtar Kelimeler

Maverdi, management, book review, state, ethic

Kaynakça

• Adalıoğlu, Hasan Hüseyin. (2009). “Siyasetname”. TDV İslam Ansiklopedisi, C.37. İstanbul: TDV Yayınları, 306-308.
• Arifoğlu, Yunus (2020). “Abbasiler Döneminde Bilgi, Teknik ve Ürün Nakli”. Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 12(1): 248-257.
• Çolak, Abdullah (2016). Maverdi ve El-Ahkamu's-Sultanniyyesi. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1): 173-214.
• Efil, İsmail (1999). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Göz, Kemal (2021). “Mâverdî’de Siyaset Felsefesi: Ahkamu’s-Sultaniyye Örneği”. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(1): 100-121.
• Kremers, Johannes Heindrik (1934). İslam Medeniyeti Tarihinde Coğrafya ve Ticaret. Çev. Ö. Rıza. İstanbul: Asarı İlmiye Kütüphanesi Neşriyatı.
• Maverdi (2013). Yönetimin Esasları. Çev. Mehmet Ali Kara. İstanbul: İlke Yayıncılık.
• Menekşe, Ömer (2017). “İslam Düşünce Tarihinde Devlet Anlayışı: Maverdi ve Nizamülmülk Örneği”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 5(2): 193-213.
• Ortaylı, İlber (2017). Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi. Ankara: Cedit Neşriyat.
• Yukl, Gary (2018). Örgütlerde Liderlik. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.