On the Status of Mangalan in the Digital Cultural Environment

Yıl 2023, Sayı: 19, 41 - 59, 10.12.2023

Aslı Büyükokutan Töret , Naciye Baştürk

https://doi.org/10.46250/kulturder.1338095

Öz

Mangala, revered as the precursor of chess, stands as one of the quintessential Turkish games of intellect and strategy, retaining its popularity in contemporary social settings. With the advent of technology, this game, which embodies a significant aspect of Turkish gaming culture, has gradually transitioned into digital platforms. This research delves into the evolution of Mangala within the digital landscape. To commence, the historical origins of Mangala are expounded upon, with a focus on its traditional manifestation. Subsequently, we present an inventory and evaluation of digital renditions of the game, such as the "Mangala Turkish Online Intelligence Game,” "Mancala,” and "Mankala-Köçürme-Mangala” applications. The assessments and appraisals concerning the performance of the game in the digital realm were conducted based on insights gathered from individuals who have engaged with digital Mangala applications through smartphones or tablets. The findings of the study revealed that despite the existence of several digital alternatives to Mangala, there is a limited level of interest in the game. This phenomenon can be attributed to both the inadequate promotion of the game and a range of technical issues associated with its gameplay. In an era where technology permeates every age group, the digital cultural landscape provides an ideal platform for the propagation of Mangala. To foster greater interest in Mangala across society, offering more comprehensive explanations of the game's content and gameplay mechanics is imperative. Particularly within the digital gaming sector, there should be a heightened and current emphasis on marketing and promoting Mangala.

Anahtar Kelimeler

Mangala, tradition, digital culture, game, update

Etik Beyan

Ethics approval certificate was received from Eskişehir Osmangazi University Social and Human Sciences Human Research Ethics Committee on 19.06.2023. Document No: E-64075176-050.01.04-2300120336.

Mangalanın Dijital Kültür Ortamındaki Seyri Üzerine

Öz

Satrancın atası olarak kabul edilen Mangala, geleneksel Türk zekâ ve strateji oyunlarından olup günümüz sosyal ortamlarında oynanmaktadır. Türk oyun kültürünün bir temsili olan bu oyunun, teknolojinin gelişmesiyle birlikte dijital kültür ortamlarına da aktarılmaya başlandığı görülmektedir. Bu çalışmada, Mangala’nın dijital kültür ortamındaki seyri incelenmektedir. Bu bağlamda, öncelikle Mangala’nın tarihî geçmişi aktarılmış ve oyunun geleneksel icra formu üzerinde durulmuştur. Ardından söz konusu oyunun, dijital ortamdaki üretimlerinden olan “Mangala Türk Online Zekâ Oyunu”, “Mancala” ve “Mankala-Köçürme-Mangala” uygulamaları listelenerek incelenmiştir. Oyunun dijital ortamdaki icrasına dair yapılan tespit ve değerlendirmeler, dijital Mangala uygulamalarını akıllı telefon ya da tablet aracılığıyla deneyimleyen kaynak kişilerden elde edilen verilerin ışığında yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda, dijital ortamda Mangala oyununun çeşitli alternatifleri bulunmasına rağmen oyuna olan ilginin az olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, oyunun tanıtımının yetersiz olmasından ve oynanışına dair çeşitli teknik aksaklıklardan kaynaklanmaktadır. Teknolojinin neredeyse her yaş grubundan kullanıcıya ulaştığı bu dönemde dijital kültür ortamı, Mangala’nın aktarımı için uygun bir zemindir. Toplum genelinde Mangala oyununa olan ilginin artması için oyunun içeriği ve oynanma şekli daha etkili bir şekilde anlatılmalıdır. Özellikle dijital oyun sektöründe Mangala’ya daha sık ve güncel bir şekilde yer verilmeli ve pazarlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Mangala, gelenek, dijital kültür, oyun, güncelleme

Etik Beyan

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler İnsan Araştırmaları Etik Ku-rulu Başkanlığından 19.06.2023 tarihinde etik onay belgesi alınmıştır. Belge No: E-64075176-050.01.04-2300120336.

Kaynakça

• And, Metin (2003). Oyun ve Bügü: Türk Kültüründe Oyun Kavramı. İstanbul: YKY.
• Balcı, Fatih (2019). “Dijital Kültürde Çocuk Oyunları”. Dijital Kültür Tradijital-Medya-İnternet-Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları. Ed. Mehmet Özdemir. İstanbul: Arı Sanat Yayınevi, 269-300.
• Efe Kendüzler, Serap (2023). Eğitsel Oyun, Matematik Merkezinde Oyun ve Dijital Oyunun Çocukların Matematik ve Öz-Düzenlemeli Öğrenme Becerilerine Etkisi. Doktora Tezi. Pamukkale: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ercilasun, Ahmet B. (ed.) (1991). Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü, C.2. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Ersoy, Ruhi (2004). “Sözlü Kültür ve Sözlü Tarih İlişkisi Üzerine Bazı Görüşler”. Millî Folklor, 61: 102-110.
• Gümüş, Ayşe ve Gümüş, İsmail (2019). “4000 Yıllık Türk Satrancı Yalakkaya”. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 2(3): 1-15.
• Huizinga, Johan (2006). Homo Ludens. Çev. Mehmet Ali Kılıçbay. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kâşgarlı Mahmud (2015). Dîvânu Lugâti’t-Türk (Giriş-Metin-Çeviri-Notlar-Dizin). Çev. Ahmet Bican Ercilasun ve Ziyat Akkoyunlu. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kul, Murat (2018). “Türk’ün Strateji ve Zekâ Oyunu ‘Mangala’”. Turkish Studies, 13(18): 979-990.
• Küçükyıldız, Arslan (2011). “Satranç’ın Atası Olan Türk Zekâ Oyunu; Mangala”. Günümüzde Çocuk Oyunlarında ve Oyuncaklarında Yaşanan Değişimler Sempozyumu: Bildiri Tam Metin Kitabı (09.10.2010). Ankara: Milli Kütüphane. Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü Yayınları, 99-127.
• Küçükyıldız, Arslan (2015). Türk Zekâ Oyunları: 1 Köçürme Mangala. Ankara: Delta Kültür Yayınevi.
• Ong, Walter (2014). Sözlü ve Yazılı Kültür–Sözün Teknolojileşmesi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Özdemir, Mehmet (2019). “Kültürün Dönüşümü veya Dijitalleşme”. Dijital Kültür Tradijital-Medya-İnternet-Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları. Ed. Mehmet Özdemir. İstanbul: Arı Sanat Yayınevi, 17-49.
• Özdemir, Nebi (2006). Türk Çocuk Oyunları I-II. Ankara: Akçağ Yayınları.
• URL-1: https://onedio.com/haber/simdilerde-unutulmaya-yuz-tutan-4-bin-yillik-turk-zeka-ve-strateji-oyunu-Mangala-976971 (Erişim: 16.04 2022).
• URL-2: https://www.tzv.org.tr/#/haber/4561 (Erişim: 24.05.2023).
• URL-3: https://youtube.com/watch?v=qNI7KRKyFQA (Erişim: 24.05.2023).
• URL-4: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.gameofsirius.Mangala&gl=TR (Erişim: 24.05.2023).
• URL-5: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.mobilefusion.mancalaultimate&gl=TR (Erişim: 24.05.2023).
• URL-6: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.donkeycat.mancala&gl=TR (Erişim: 17.07.2023).
• URL-7: https://mangalafederasyonu.org.tr/index.php/Mangalablog?start=48&start=48&start=48&start=48 (Erişim: 24.05.2023).
• URL-8: https://mangalafederasyonu.org.tr/index.php/itemlist/tag/Mangala%20turnuvas%C4%B1 (Erişim: 24.05.2023).
• URL-9: http://mangalaoyunu.blogspot.com/2016/ (Erişim: 16.04.2022).
• URL10: https://play.google.com/store/apps/details?id=com.donkeycat.mancala&gl=TR (Erişim: 17.07.2023).
• URL-11: https://mangalafederasyonu.org.tr/index.php/hakkimizda2 (Erişim: 03.08.2023).
• URL-12: https://play.google.com/store/search?q=mangala&c=apps (Erişim: 19.09.2023).
• URL-13: https://mangalafederasyonu.org.tr/index.php/mangala-blog/du yurular/item/215-online-turnuva-ve-oyun-bulusmalari (Erişim: 19.09. 2023).
• von Schiller, Friedrich (1990). İnsanın Estetik Eğitimi Üzerine Bir Dizi Mektup. Çev. Melahat Özgü. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Yıldızbaş, Füsun ve Apaydın, Şafak (2002). Kültür ve Çocuk Oyunları İlişkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (3): 96-104.