Mitoloji insanları çepeçevre saran yaşanılan bir geçmişin dilde, ritüelde ve tasvirlerde gerçekleşen diyalektiğidir. Yaşamla birebir bağlantılı dünyayı algılama sistemi olan mitoloji, aynı zamanda bu algılamayı modelleştiren bir dünya görüşüdür. Halkların milli tefekkürünün, milli psikolojisinin, kendine has özelliklerinin ilk ve temel kaynağı mitolojidir. Dolayısıyla mitoloji insan hayatının birçok noktasında kendine yer edinmiş dinamik bir olgudur. Bu noktada mitolojik olayların veya kahramanların sıkça karşılaşıldığı önemli bir alan da sözlü anlatım ürünlerinden biri olan masallardır. Masallarda pek çok mitolojik olaylar anlatılmakla birlikte masallarda yer alan bazı mitolojik ve olağanüstü varlıklar sayesinde de masalların konusu ve yapısı farklı nitelikler kazanmaktadır. Bu doğrultuda masallarda mitolojik ve olağanüstü varlıklar üzerinden masal kahramanları oluşturulmaktadır. Bu kahramanlar sayesinde bazı masallarda kimi zaman iyiliğin ve kötülüğün savaşı verilirken bazı masallarda da insanoğlunun korktuğu veya saygı duyduğu varlıkların izdüşümü izlenmektedir. Bu kapsamda çalışmada Lazların sözlü kültürüne ait yüz on üç masal metninde yer alan mitolojik ve olağanüstü varlıklar tespit edilerek yorumlanmaya çalışılmıştır.
Mythology is the dialectic of a lived past that surrounds people in language, ritual and depictions. Mythology, which is a perception system interconnected with life, is also a worldview that models this perception. The first and main source of the national contemplation of peoples, their national psychology and their unique features is mythology. Therefore, mythology is a dynamic phenomenon that has a place in many aspects of human life. At this point, an important area where mythological events or heroes are frequently encountered is tales, which is one of the products of oral expression. Although many mythological events are told in the tales, the subject and structure of the tales gain different qualities thanks to some mythological and extraordinary beings in the tales. In some fairy tales, fairy tale heroes are formed through mythological and extraordinary beings. Thanks to these heroes, in some tales, sometimes the battle of good and evil is fought, while in some tales, the projection of beings that are feared or respected by human beings is observed. In this context, the mythological and extraordinary beings in the texts of one hundred and thirteen tales belonging to the oral culture of the Laz were determined and interpreted.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Türk Halk Edebiyatı |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 10 Aralık 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 19 |