Kocası Göç Eden Köylü Kadınların Çalışma Hayatındaki Değişim

Yıl 2024, Sayı: 23, 190 - 209, 10.12.2024

Yasin Erkan , Hayrettin Şahin

https://doi.org/10.46250/kulturder.1556409

Öz

Bu çalışmada, 1960-2000 yıllar arasında kocası göç eden kadınların çalışma hayatındaki değişimler ve karşılaştığı aşırı iş yükü sorunları üzerinde durulmaktadır. Erkekler göç ettiğinde eşi, çocuğu, annesi, babası vb. yakınlarının çoğu bu durumdan etkilenmektedir. Ancak bunlar içerisinde en çok etkilenen, erkeğin bıraktığı bütün işlerde çalışmak zorunda kalan kadınlardır. Çalışma, Erzurum’un Oltu, Olur, Uzundere, Tortum, Narman ilçelerinin köylerinde yapılan saha çalışmalarına dayanmaktadır. Saha çalışmasında, etnografik araştırma yönteminin gözlem ve mülakat teknikleri kullanılmıştır. Köylerde gözlemler yapılarak, aile ve çalışma ilişkileri izlenmiş, gerekli olduğu durumlarda kişilerle derinlemesine mülakat yapılmıştır. Araştırma neticesinde, araştırma yöresinde, kısa dönemli başlayan göçlerin zamanla süresinin uzadığı görülmüştür. Göç eden erkeklerin eşlerinin refah seviyeleri yükselmiştir. Buna karşılık kadınların çalışma saatlerinde artış ve çalışma şartlarında olumsuz durumlar tespit edilmiştir. Kadınların çocuk ve yaşlı bakımında işleri artmıştır. Yiyecek ve yakacak sağlamada, hayvanların bakımında ve hayvanlarla iş görmede kadınlar görev almıştır. Kadınların, geleneksel dönemde görülen iş bölümü avantajlarını kaybettikleri, erkek işi kabul edilen ağır, kirli ve tehlikeli işleri yaptıkları ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Göç, kadın çalışma hayatı, çalışma hayatı, köy çalışma hayatı, köylü kadın

Change in the Working Life of Villager Women Whose Husband Migrated

Öz

In this study, the changes in the working life of women whose husband emigrated between 1960 and 2000 and the excessive workload problems they faced are focused Decently. When men migrate, their wife, child, mother, father, etc. most of his relatives are affected by this situation. However, the most affected among these are women who have to work in all the jobs left by men. The study is based on field studies conducted in the villages of Oltu, Olur, Uzundere, Tortum, Narman districts of Erzurum. In the field study, the observation and interview techniques of the ethnographic research method were used. Observations were made in the villages, family and working relationships were monitored, in-depth interviews were conducted with people when necessary. As a result of the research, it has been observed that migrations that started in a short period (in the research area) have increased in duration over time. The welfare levels of the spouses of the migrating men increased. In contrast, an increase in women's working hours and adverse conditions in working conditions have been identified. Women's jobs in child and elderly care have increased. Women have been involved in providing food and fuel, caring for animals and working with animals. It has been revealed that women have lost the advantages of the division of labor seen in the traditional period and are doing heavy, dirty and dangerous jobs that are considered men’s jobs.

Anahtar Kelimeler

Migration, women’s working life, working life, village working life, villager woman

Kaynakça

• Abadan-Unat, Nermin (2006). Bitmeyen Göç: Konuk İşçilikten Ulus-Ötesi Yurttaşlığa. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Arıkan, Gülay (1988). “Kırsal Kesimde Kadın Olmak”. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(2): 1-16.
• Bates, Daniel G. (2013). 21. Yüzyılda Kültürel Antropoloji İnsanın Doğadaki Yeri. Çev. Suavi Aydın. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bölükbaş, Nurgül vd. (2009). “0–12 Aylık Bebeği Olan Annelerin Çocuk Bakımında Başvurdukları Geleneksel Uygulamalar”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1): 164-177.
• Castles, Stephen ve Miller, Mark J. (2008). Göçler Çağı: Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri. Çev. Bülent Uğur Bal ve İbrahim Akbulut. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Coşkun, Recai vd. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Creswell, John W. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Çev. Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Curran, Sara R. & Saguy, Aabigail C. (2001). “Migration and Cultural Change: A Role for Gender and Social Networks”. Journal of International Women’s Studies, 2: 54-77.
• Çağlayan, Savaş (2006). “Göç Kuramları Göç ve Göçmen İlişkisi”. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17: 67-91.
• Çapar, Mustafa (2019). “Toplumsal Cinsiyet ve İşbölümü”. Eğitim, Bilim ve Toplum Dergisi, 2(8): 56-74.
• Çelik, F. (2005). “İçgöçler: Teorik Bir Analiz”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14: 167-184.
• Demirkol, Esra (2011). “Çin İşi Japon İşi, Acep Bu Kimin İşi? Fatsa’dan Nagoya’ya Bir Göç Hikâyesinin Gölgesindeki Kadınlar”. Kebikeç, 32: 75-102.
• Doğanay, Gülşah ve Güven, Seval (2019). “Ailede Yaşlı Bakım Rolünü Üstlenen Kadınların Bakıma ilişkin Görüşleri: Giresun İli Örneği”. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21): 343-357.
• Gemalmaz, Efrasiyap (1995). Erzurum ili Ağızları: İnceleme, Metinler, Sözlük ve Dizinler, C.3. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Gezgin, Mehmet (2011). “İşgücü Göçü Teorileri”. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Konferansları Dergisi, 23: 31-50.
• İnalcık, Halil (1993). “Köy, Köylü ve İmparatorluk”. Osmanlı İmparatorluğu: Toplum ve Ekonomi. Ed. Halil İnalcık. İstanbul: Eren Yayıncılık.
• Kalaycıoğlu, Sibel vd. (2010). “Gitmek mi Zor Kalmak mı? Avrupa'ya Erkek Göçü ve Geride Kalan Kadının Gözünden Göç Deneyimi”. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 27(1): 123-146.
• Kartarı, Asker (2017). “Nitel Düşünce ve Etnografi: Etnografik Yönteme Düşünsel Bir Yaklaşım”. Moment Dergi, 4(1): 207-220.
• Marshall, Gordon (1999). Sosyoloji Sözlüğü. Çev. Osman Akınhay ve Derya Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Öztop, Hülya vd. (2008). “Evde Bakımın Yaşlı ve Aile Açısından Olumlu ve Olumsuz Yönleri”. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1(1): 39-49.
• Parrenas, Rhacel S. (2001). “Mothering from a Distance: Emotions, Emotions, Gender, and Intergenerational Relations in Filipino Transnational Families”. Feminist Studies, 27(2): 361-390.
• Sarıipek, Doğa B. (2017). “İhtiyaç Kavramı Ekseninde Sosyal Koruma: Temel İhtiyaçlar Yaklaşımı”. İnsan ve İnsan Dergisi, 4(12): 43-65.
• Şeker, Aziz (2020). “İş Bölümünün, Sosyal Politika ve Toplumsal Dayanışma Açısından Sosyolojik Çözümlemesi”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1): 20-27.
• Taylan, Hasan Hüseyin (2009). “Türkiye'de Köy Ailesinde Aile İçi İlişkiler”. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22: 117-138.
• Vergin, Nur (2010). Siyasetin Sosyolojisi. İstanbul: Doğan Yayıncılık.