Hollywood Sinemasında Toplumsal Cinsiyetin İzini Sürmek: Kramer vs Kramer’den Kırk Yıl Sonra Marriage Story

Yıl 2021, Cilt: 24 (1) Sayı: 47, 227 - 259, 08.03.2021

Yasemin Özkent

https://doi.org/10.18691/kulturveiletisim.815412

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada sinemada modern aile filmlerinin öncüsü olarak kabul edilen Kramer vs. Kramer (Kramer Kramer’e Karşı, Robert Benton, 1979) ve kırk yıl sonra benzeri bir hikâyeyi yeniden üreten Marriage Story (Evlilik Hikayesi, Noah Baumbach, 2019) filmleri, feminist perspektif çerçevesinde analiz edilmiştir. Geçen zamana bağlı olarak pek çok alanda büyük toplumsal dönüşümler yaşanmasına rağmen sinemasal anlatı formlarında toplumsal cinsiyet temsillerinin değişmemiş olması, filmlerin seçilmesinde etkili olmuştur. Her iki film de, modern birer aile hikâyesidir ve cinsiyet hiyerarşisini evlilik kurumu odağında ortaya koymaktadır. Feminist eleştirinin kullandığı pek çok kavramın üzerinde duran filmler, toplumsal cinsiyet olgusunun iki zıt kutbunun izlerini sürmeye olanak tanımaktadır. Seçilen filmlerde kadının özne olma mücadelesinden doğan hikâyeleri, anti-feminist bir bakışla inşa edilmiştir. Ayrıca, bekar babaların ebeveynlik rolü “mağdur erkek figürü”yle tasvir edilmiştir. Bu doğrultuda çalışmada, Kramer vs. Kramer ve Marriage Story, annelik-kariyer çatışması, kadınların özne olma ve bireysellik talebi ve son olarak kahraman ve mağdur erkek temsili gibi farklı kategoriler aracılığıyla tartışılmıştır. Filmlerin anlatısının merkezinde erkek karakterlerin olduğu, kadının mükemmel olma gerekliliğiyle erkeğin hoş görülen kusurlarıyla karakterize edildiği, cinsiyet hiyerarşisini eleştiren bir hikâyeden doğmasına rağmen altının doldurulmayarak, patriarkayı pekiştiren bir söylemi olduğu bulgulanmıştır. Çalışmada, yerleşik değerlerin sinemada köklenmiş bir cinsiyet yaklaşımını devam ettirdiği savunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, feminist film kuramı, temsil, Kramer vs Kramer, Marriage Story

Tracing Gender in Hollywood Cinema: Marriage Story Forty Years After Kramer vs. Kramer

Öz

This study analyses Kramer vs. Kramer (Robert Benton, 1979), regarded as the pioneer of modern family in the cinema, and Marriage Story (Noah Baumbach, 2019), re-establishing a similar story forty years later, from a feminist perspective. Unchanged gender representations have driven the film selection in cinematic narration despite the critical social transformations experienced in many fields over the course of time. Both films are modern family stories and reveal the gender hierarchy within the framework of the institution of marriage. The films emphasizing many concepts used by feminist criticism provide the chance to trace two opposite poles of the phenomenon of gender. The storylines of the films originating from the female struggle to become an individual were framed with an anti-feminist perspective. Also, the parental role of single fathers was depicted with “victimized male figure.” In this way, Kramer vs. Kramer and Marriage Story were examined based on various categories such as female demand for becoming a subject and an individual, the unconscious conflict between motherhood and career, and the hero and victimized male representation. It was found that the narration of the films centered on male characters; women were characterized by their need to be perfect, and; males were characterized by their tolerable faults. Also, although they were based on a story criticizing gender hierarchy, they were not grounded well and turned out to offer a narration reinforcing patriarchy. The study asserts that the established values sustain a rooted gender approach in the cinema.

Anahtar Kelimeler

Gender, feminism, representation, Kramer vs. Kramer, Marriage Story

Kaynakça

• Bainbridge, Caroline ve Candida Yates (2005). “Cinematic Symptoms of Masculinity in Transition: Memory, History and Mythology in Contemporary Film.” Psychoanalysis, Culture and Society, 10 (3): 299-318.
• Balaban, Bob (Yön.). (1989). Parents [Sinema Filmi]. ABD: Vestron Picture.
• Bauman, Zygmunt (1998). Sosyolojik Düşünmek. Çev., Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı.
• Baumbach, Noah (Yön.) (2019). Marriage Story (Sinema Filmi). ABD: Netflix.
• Benton, Robert (Yön.) (1979). Kramer vs. Kramer (Sinema Filmi). ABD: Columbia Pictures.
• Breton, David L. (2010). Acının Antropolojisi. Çev., İsmail Yerguz. İstanbul: Sel.
• Butler, Alison (2000). “Feminist Theory and Women’s Films at The Turn of The Century.” Screen 41, (1): 73-78.
• Butler, Judith (2014). Cinsiyet Belası Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. Çev., Başak Ertür. İstanbul: Metis.
• Büker, Seçil (2010). “Feminist ve Psikanalitik Eleştiriye Giriş.” Sinema: Tarih-Kuram-Eleştiri. Büker, Seçil ve Topçu, Y. Gürhan (Der.) içinde. İstanbul: Kırmızı Kedi. 205-210.
• Chaudhuri, Shohini (2006). Feminist Film Theorists Laura Mulvey, Kaja Silverman, Teresa De Lauretis, Barbara Creed. Londra ve New York: Routledge.
• Chodorow, Nancy (1999). The Reproduction of Mothering Psychoanalysis and the Sociology of Gender With a New Gender. Londra: University of California.
• Connell, Robert W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar Toplum, Kişi ve Cinsel Politika. Çev., Cem Soydemir. İstanbul: Ayrıntı.
• Connell, Robert W. (2005). Masculinities. Berkeley ve Los angeles: Polity.
• Çakır, Serpil (2011). “Feminist Tarih Yazımı: Tarihin Kadınlar İçin, Kadınlar Tarafından Yeniden İnşası.” Birkaç Arpa Boyu: 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Feminist Çalışmalar- Prof. Dr. Nermin Abadan Unat’a Armağan. Sancar, Serpil (Der.) içinde. İstanbul: Koç Üniversitesi. 505-533.
• Donovan, Josephine (2014). Feminist Teori: Amerikan Feminizminin Entelektüel Gelenekleri. Çev., Aksu Bora, Meltem Ağduk Gevrek ve Fevziye Sayılan. İstanbul: İletişim.
• Erman, John (Yön.) (1990). Stella (Sinema Filmi). ABD: Buena Vista Pictures.
• Featherstone, Mike (2005). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. Çev., Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı.
• Fiamengo, Janice (2019). Kramer vs. Kramer, 40 years on. 27 Kasım 2019. https://regardingmen.com/kramer-vs-kramer-40-years-on/ Erişim Tarihi: 23 Şubat 2020.
• Gledhill, Christine (1978). “Recent Developments in Feminist Criticism.” Quarterly Review of Film Studies, 3 (4): 457-493. DOI: 10.1080/10509207809391419.
• Harding, Sandra (1996). “Feminist Yöntem Diye Bir Şey Var mı?” Çev., Z. Ayman. Farklı Feminizmler Açısından Kadın Araştırmalarında Yöntem. Serpil Çakır ve Necla Akgökçe (Haz.) içinde. İstanbul: Sel. 34-48.
• Hayward, Susan (2012). Sinemanın Temel Kavramları. Çev., Uğur Kutay ve Metin Çavuş. İstanbul: Es.
• hooks, bell (1987). Feminizm Herkes İçindir Tutkulu Politika. Çev., Ali K. Saysel. İstanbul: Bgst.
• Hughes, John (Yön.) (1988). She’s Having a Baby (Sinema Filmi). ABD: Paramount Pictures.
• Johnston, Claire (1973). “Women’s Cinema As Counter Cinema.” 24-31. https://cinefiles.bampfa.berkeley.edu/catalog/7598. Erişim Tarihi: 11 Mart 2020.
• Kaplan, E. Ann (1994). “Look Who’s Talking, Indeed: Fetal Images In Recent North American Visual Culture.” Mothering Ideology, Experience, and Agency. Evelyn Nakano Glenn, Grace Chang, and Linda Rennie Forcey (Ed.) içinde. New York ve Londra: Routledge. 121-139.
• Kaplan, E. Ann (2000). Women and Film: Both Sides of The Camera. Londra ve New York: Routledge.
• Kırel, Serpil (2012). Kültürel Çalışmalar ve Sinema. İstanbul: Kırmızı Kedi.
• Kuhn, Annette (1982). Women’s Pictures: Feminism and Cinema. Londra ve Boston: Routledge ve Kegan Paul.
• Kunsey, Ian (2019). “Representations of Women in Popular Film: A Study of Gender Inequality in 2018.” Elon Journal of Undergraduate Research in Communications, 10 (2): 27-38. DOI: 10.1177/089124396010003004.
• Lauzen, Martha M. (2019). “It’s a Man’s (Celluloid) World: Portrayals of Female Characters in the Top Grossing Films of 2019.” https://womenintvfilm.sdsu.edu/wp-content/uploads/2020/01/2019_Its_a_Mans_Celluloid_World_Report_REV.pdf Erişim Tarihi: 22 Nisan 2020.
• Longworth, Karina (2013). Meryl Streep: Anatomy of an Actor. Paris: PhaidonPress Limited.
• Lyne, Adrian (Yön.). (1988). Fatal Attraction (Sinema Filmi). ABD: Paramount Pictures.
• Mayne, Judith (1985). “Review: Feminist Film Theory and Criticism.” Signs, 11 (1): 81-100.
• McMullen, Wayne J. (1996). “Gender and the American Dream in Kramer vs. Kramer.” Women’s Studies in Communication, 19 (1): 29-54. DOI: 10.1080/07491409.1996.11089804.
• Mulvey, Laura (1997). “Görsel Haz ve Anlatı Sineması.” Çev., Nilgün Abisel. 25. Kare: Sinema Kültür Dergisi, Ekim/Aralık: 38-46.
• Nelmes, Jill (1998). “Sinemada Cinsiyet ve Cinselliğin Sunumu.” Çev., Ertan Yılmaz. Sinemasal, 98 (2): 71-94.
• Nimoy, Leonard (Yön.) (1987). Three Man and Baby (Sinema Filmi). ABD: Buena Vista Pictures.
• Nimoy, Leonard (Yön.) (1988). The Good Mother (Sinema Filmi). ABD: Buena Vista Pictures.
• Redford, Redford (Yön.) (1980). Ordinary People (Sinema Filmi). ABD: Paramount Pictures.
• Ryan, Michael ve Douglas Kellner (2010). Politik Kamera Çağdaş Hollywood Sinemasının İdeolojisi ve Politikası. Çev., Elif Özsayar. İstanbul: Ayrıntı.
• Segal, Lynne (2007). Slow Motion: Changing Masculinities Changing Men. New York: Palgrave Macmillan.
• Shyer, Charles (Yön.) (1987). Baby Boom (Sinema Filmi). ABD: MGM/UA Communications Co.
• Silverman, Kaja (1980). “Masochism and Subjectivity.” Framework, (12): 2-9.
• Silverman, Kaja (1988). The Acoustic Mirror: The Female Voice in Psychoanalysis and Cinema. Bloomington: Indiana University.
• Silverman, Kaja (1992). Male Subjectivity at the Margins. New York ve Londra: Routledge.
• Simmel, Georg (2009). Bireysellik ve Kültür. Çev., Tuncay Birkan. İstanbul: Metis.
• Smelik, Anneke (2007). “Feminist Film Theory.” The Cinema Book Pam Cook. Londra: BFI. 491-504.
• Smelik, Anneke (2008). Feminist Sinema ve Film Teorisi ve Ayna Çatladı. Çev., Deniz Koç. İstanbul: Agora.
• Stam, Robert (2014). Sinema Teorisine Giriş. Çev., Selda Salman ve Çiğdem Asatekin. İstanbul: Ayrıntı.
• Tasker, Yvonne (2002). Spectacular Bodies: Gender, Genre and the Action Cinema. Londra ve New York: Routledge.
• Thain, Andrea (1990). Hollywood’un Yeni Yüzü Meryl Streep. Çev., Alev Yalnız. İstanbul: Afa.
• Vidor, King (Yön.) (1937). Stella Dallas (Sinema Filmi). ABD: United Artists.
• Williams, Linda (1984). “’Something Else besides a Mother’: ‘Stella Dallas’ and the Maternal Melodrama.” Society for Cinema & Media Studies, 24 (1): 2-27.
• Wood, Wendy ve Alice H. Eagly (2002). “A Cross-Cultural Analysis of the Behavior of Women and Men: Implications for the Origins of Sex Differences.” Psychological Bulletin, 128 (5): 699-727. DOI: 10.1037/0033-2909.128.5.699.