Türk Milliyetçiliği Söylem(ler)inin Spor Basınında Yeniden İnşası (1990-2002)

Yıl 2007, Cilt: 10(2) Sayı: 20, 9 - 62, 31.07.2007

Emre Gökalp

Öz

Bu çalışma, 1990-2002 yılları arasında Türk milliyetçiğine dair söylemlerin ve Türk milli kimliğinin yeniden üretiminde spor/futbol basının rolünü ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, Türk milli takımının resmi maçları ve Galatasaray futbol takımının Avrupa kupalarındaki resmi karşılaşmaları belirli bir örneklem çerçevesinde her dönemin en yüksek tirajlı iki gazetesi ve 1990 sonrasında yayınlanmaya başlayan günlük iki spor gazetesi kapsamında ve eleştirel söylem çözümlemesi yöntemi doğrultusunda irdelenmiştir. Bu karşılaşmaların Türkiye spor basınında nasıl temsil edildiği ve Türk milliyetçiliğine dair söylemlerin futbol karşılaşmalarına ilişkin haberler yoluyla veya içinde nasıl kurulduğu ortaya konulmuştur. Böylece, Türk milliyetçiliğinin yeniden inşasında futbol basınının kritik rolü ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışmada, spor basınında hegemonize edilmeye çalışılan milli kimlik nosyonunun, Türk ulusunu çok-kültürlü ve eşit yurttaşlar topluluğu olarak tasavvur etmediği görülmüştür. Türkiye spor basınında tarihsel olarak yeniden üretilen Türk milliyetçiliğinin yurttaşların kolektif iradesi temelinde tarif edilen ve meşruiyetini bu iradeden alan sivil bir milliyetçilik ya da vatanseverlik söylemi olmadığı bu çalışmanın önemli sonuçlarındadır.

Anahtar Kelimeler

spor basını,, milliyetçilik, milli kimlik, Türk milliyetçiliği

Reconstruction of Turkish Nationalist Discourses in the Sports Press 1990-2002

Öz

This thesis aims to investigate he role of sports press in the reproduction of Turkish national identity and nationalist discourse(s). In this study, the press coverage of international football matches of Turkish national team and international matches of Galatasaray football club are investigated through a specific sampling in the mostly circulated two daily newspapers and two daily sports newspapers. In the study, the extent to which representation of international football matches of Turkish teams in Turkish sports press and articulation of news discourses into Turkish nationalist discourse(s) are examined. Thus, crucial role of the sports press in the reconstruction of Turkish nationalist discourse(s) is evaluated. The results of the analysis demonstrates that the notion of national identity which sports press tries to hegemonize, does not comprehend the citizenship of Turkish people as a multi-cultural community. One of the important results of this study is that Turkish nationalism is not presented as a discourse of patriotism and/or civil nationalism which derives its legitimization from citizens' collective will in the Turkish sports press.

Anahtar Kelimeler

sports press, nationalism, national identity, Turkish nationalism

Kaynakça

• Aktunç, Hulki (2002). Büyük Argo Sözlüğü. İstanbul: YKY.
• Aydın, Suavi (1998). Kimlik Sorunu, Ulusallık ve 'Türk Kimliği'. Ankara: Öteki.
• Balibar, Etiene (1991). "Ulus Biçimi: Tarih ve İdeoloji." Irk, Ulus, Sınıf Belirsiz Kimlikler. Etiene Balibar ve Imanuel Wallerstein (der.) içinde. Çev., Nazlı Ökten. İstanbul: Metis. 109-133.
• Billig, Michael (1995). Banal Nationalism. London:Sage
• Bishop, Hyvel ve Adam Jaworski (2003). "We beat 'em': Nationalism and the Hegemony of Homogeneity in the British Press Reportage of Germany versus England During Euro 2000." Discourse & Society 14(3): 243-271.
• Bora, TanıL (1995). Milliyetçiliğin Kara Baharı. İstanbul: Birikim.
• Bora, Tanıl (2000). "Faşizmin Halleri." Birikim (133): 21-34.
• Bora, Tanı! (2001). "Türkiye'de Futbol ve Milliyetçilik." Türkiye'de Sivil Toplum ve Milliyetçilik. Stefinos Yarasimos vd. (der.) içinde. İstanbul: İletişim, 559-581.
• Bora, Tanı! (2003)."Türk Milliyetçiliği ve Kriz: Bayraklar ve Rüzgarlar." Birikim (172): 46- 62.