Cultural Construction in the Digital Environment: An Ethnographic Study of the “Pir Yolu” Forum

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 54, 377 - 406, 30.09.2024

Gülden Demir

https://doi.org/10.18691/kulturveiletisim.1471555

Öz

In recent years, researchers have been increasingly interested in how cultural dynamics evolve in the rapidly transforming digital age and how modern societies experience changing cultural and social dynamics through digitalization processes. Designed within a qualitative paradigm, this study focuses on digital interactions, with the main research question being, "How does the process of cultural construction occur in the digital environment, and what is the impact of interactions on this process?" This study aims to understand the functioning of interpersonal communication processes in digital environments, the cultural elements that these environments carry, how this culture is formed or constructed, how individuals become involved in these environments, and the duration of this involvement process. By doing so, the study also aims to understand the similarities and differences between physical and digital environments.

In order to contribute to a comprehensive understanding of the digital environment, this research opted for ethnography, an anthropology-based method that offers both qualitative and quantitative data collection possibilities, specifically cyber-ethnography, which enables data collection from digital environments. Participant observation was conducted for two months, examining a forum titled "Pir Yolu" and focusing on the cultural interactions of forum users. Based on the ethnographer's field notes, the themes generated through the content analysis process were analyzed using descriptive analysis, a type of qualitative data analysis. It is understood that the forum, as a digital environment, serves as a platform for users to access and share accurate information about Alevism, to sustain Alevi beliefs and culture, and to combat misinformation about this topic in society. It is believed that this study, which focuses on the process of cultural construction in the digital environment, contributes to understanding the cultural interactions and dynamics of virtual communities.

Anahtar Kelimeler

Cultural construction, cyberethnography, digital environment, interaction, virtual community.

Dijital Ortamda Kültürel İnşa: “Pir Yolu” Forum Üzerine Etnografik Bir İnceleme

Öz

Çok hızlı dönüşümlerin yaşandığı dijital çağda kültürel dinamiklerin nasıl evrildiği ve modern toplumların dijitalleşme süreçlerinde değişen kültürel ve sosyal dinamikleri nasıl deneyimlediği son yıllarda araştırmacıların ilgisini çeken konular arasında yer almaktadır. Nitel paradigmadan hareketle tasarlanan “Dijital ortamda kültürel inşa süreci nasıl gerçekleşmektedir ve etkileşimlerin bu sürece etkisi nedir?” temel araştırma sorusu ile dijital ortamdaki etkileşimlere odaklanılmıştır. Bu çalışma, dijital ortamlarda kişilerarası iletişim süreçlerinin işleyişi, dijital ortamların taşıdığı kültürel unsurları, bu kültürün nasıl oluştuğunu veya inşa edildiğini, bireylerin bu ortamlara nasıl dahil olduklarını, bu dahil olma sürecinin ne kadar sürdüğünü anlama amacını taşımaktadır. Böylece fiziki ve dijital ortamlar arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları anlamak da hedeflenmiştir.

Dijital ortamın kapsamlı bir şekilde anlaşılmasına katkı sağlamak amacıyla bu araştırmada hem nitel hem de nicel veri toplama imkânı sunan antropoloji temelli bir yöntem olan etnografi tercih edilmiş, özellikle de verinin dijital ortamlardan elde edilmesini sağlayan siber-etnografi kullanılmıştır. İki ay süresince katılımcı gözlem gerçekleştirilerek “Pir Yolu” başlıklı forum incelenmiş, forum kullanıcılarının kültürel etkileşimlerine odaklanılmıştır. Etnografın alan notlarından hareketle içeriklendirme süreci ile oluşturulan başlıklar, nitel veri analizi türlerinden biri olan betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Dijital ortam olarak forumun, kullanıcılar için Alevilik ile ilgili doğru bilgiye erişim ve paylaşım imkânı sunma, Alevilerin inançlarını ve kültürlerini yaşatma ve toplumda bu konu hakkındaki bilgi kirliliği ile mücadele etme amacını taşıyan bir platform olarak işlev gördüğü anlaşılmaktadır. Dijital ortamda kültürel inşa sürecine odaklanan bu çalışmanın, sanal toplulukların kültürel etkileşimlerini ve dinamiklerini anlamak konusunda katkı sağladığı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dijital ortam, etkileşim, kültürel inşa, sanal topluluk, siber-etnografi

Etik Beyan

Ulakbim TR Dizin Komitesi tarafından 2020 yılında alınan karar doğrultusunda değerlendirme kriterleri güncellenerek Etik Kurul İzni gerektiren araştırmalar belirtilmiştir. Ancak bu araştırmanın bulguları 2014 yılında toplanan verilere dayandığı için etik kurul izin belgesi bulunmamaktadır. Yazar beyanı tam metinde dipnot olarak ilk sayfada belirtilmiştir.

Kaynakça

• Akturan, Ulun (2009). “A Review of Cyber Ethnographic Research: A Research Techiques to Analyze Virtual Consumer Communities.” Boğaziçi Journal, 23(1-2): 1-18.
• Barzilai-Nahon, Karine (2006). “Gatekeepers, Virtual Communities and the Gated: Multidimensional Tensions in Cyberspace.” International Journal of Communication Law & Policy, 11: 1-28.
• Beaulieu, Anne (2004). “Mediating ethnography: objectivity and the making of ethnographies of the internet.” Social Epistemology, 18(2-3): 139-163.
• Berger, Peter ve Thomas Luckmann (1967). The Social Construction of Reality: A Treatise in the Sociology of Knowledge. New York: Anchor.
• Binark, Mutlu (2007). “Yeni Medya Çalışmalarında Yeni Sorular ve Yöntem Sorunu.” Yeni Medya Çalışmaları. Mutlu Binark (der.) içinde. Ankara: Dipnot. 21-44.
• Boellstorff, Tom, vd. (2012). Ethnography and Virtual Worlds: A Handbook of Method. Princeton: Princeton University Press.
• Bordia, Prashant (1997). “Face-to-Face Versus Computer-Mediated Communication: A Synthesis of the Experimental Literature.” Journal of Business Communication, 34(1): 99-120.
• Bourdieu, Pierre (1996). Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste. Çev., Richard Nice. Cambridge Massachusetts: Harvard University Press.
• Bourdieu, Pierre ve Loic J. D. Wacquant (1992). An Invitation to Reflexive Sociology. Chicago: The University of Chicago Press.
• Castells, Manuel (2005). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür Cilt 1 Ağ Toplumunun Yükselişi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Dereli, M. Derviş (2019). ‘Dini Kimliklerin Siber Uzamda Akışkanlaşması.’ İnsan ve Toplum, 9(1): 85-116.
• Duman, M. Zeki (2008). “İnternet Kullanımının Öğrencilerin Sosyal İlişkileri ve Okul Başarıları Üzerindeki Etkisi.” Toplum ve Demokrasi, 2(3): 93-112.
• Domínguez Figerado, Daniel, vd. (2007). “Virtual Ethnography.” https://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/274/602. Erişim tarihi: 20.04.2024.
• Fox, Nick ve Chris Roberts (1999). “GPs in Cyberspace: The Sociology of a 'Virtual Community'.” Sociological Review, 47(4): 643-671.
• Garcia, Angela Cora, vd. (2009). “Ethnographic Approaches to the Internet and Computer-Mediated Communication.” Journal of Contemporary Ethnography, 38(1): 52-84.
• Goffman, Erving (2012). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. Çev., Barış Cezar. İstanbul: Metis.
• Goode, Luke (2010). “Cultural citizenship online: the Internet and digital culture.” Citizenship Studies, 14(5): 527-542.
• Hallett, Ronald E. ve Kristen Barber (2014). “Ethnographic research in a cyber era.” Journal of Contemporary Ethnography, 43(3), 306-330.
• Hine, Christine (2000). Virtual Ethnography. London: SAGE.
• Hine, Christine (der.) (2005). Virtual Methods Issues in Social Research on the Internet. New York: Berg.
• Hine, Christine (2012). “Virtual Ethnography: Modes, Varieties, Affordances.” The SAGE Handbook of Online Research Methods. Nigel Fielding, vd. (der.) içinde. London: SAGE. 257-270.
• Keeley-Browne, Elizabeth (2011). “Cyber-Ethnography: The Emerging Research Approach for 21st Century Research Investigation.” Handbook of Research on Transformative Online Education and Liberation: Models for Social Equality. Gülsün Kurubacak ve T. Volkan Yüzer (ed.) içinde. IGI Global. 330-338. https://doi.org/10.4018/978-1-60960-046-4.ch017
• Kozinets, R. Vernon (2002). “The Field behind the Screen: Using Netnography for Marketing Research in Online Communities.” Journal of Marketing Research, 39(1), 61-72. https://doi.org/10.1509/jmkr.39.1.61.18935
• Kümbetoğlu, Belkıs (2008). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. İstanbul: Bağlam.
• Mantovani, Giuseppe (2003). “Beyond the “Impact” Metaphor: The mutual Shaping of Psychological Theory and Internet Development.” Towards CyberPsychology: Mind, Cognitions and Society in the Internet Age. Guiseppe Riva ve Carlo Galimberti (der.) içinde. Amsterdam: IOS Press. 39-51.
• McLuhan, Marshall (1994). Understanding Media: The Extensions of Man. New York: MIT Press.
• McLuhan, Marshall ve Bruce R. Powers (2010). Global Köy. Çev., Bahar Öcal Düzgören. İstanbul: Scala.
• Nahya, Z. Nilüfer (2007). "E-köylülük-Bir Siber-Etnografi Örneği." Halkbilim Dergisi, ODTU, THBT, 21: 17-24.
• Neuman, W. Lawrence (2013). Toplumsal Araştırma Yöntemleri (2. Cilt). Çev., Sedef Özge. Ankara: Yayın Odası.
• Nonnecke, Blair ve Jenny Preece (2000). “Lurker demographics: Counting the silent.” Proceedings of the SIGCHI conference on Human Factors in Computing Systems. 73-80.
• Paccagnella, Luciano (1997). “Getting the seats of your pants dirty: Strategies for ethnographic research on virtual communities.” Journal of Computer-Mediated Communication, 3(1). JMCM314, https://doi.org/10.1111/J.1083-6101.1997.TB00065.X/4584377
• Prior, Daniel D. ve Lucy M. Miller (2012). “Webethnography: Towards a typology for quality in research design.” International Journal of Market Research, 54(4): 503-520.
• Reeves, Scott, vd. (2008). “Qualitative research methodologies: ethnography.” BMJ (Clinical research ed.), 337(7668): 512-514.
• Rheingold, Howard (1987). “Virtual Communities.” Whole Earth Review, 57: 78-80.
• Rheingold, Howard (1993). The Virtual Community: Homesteading on the Electronic Frontier. Reading, Massachusetts: Addison-Wesley Publishing Company.
• Robinson, Laura ve Jeremy Schulz (2011). “New Fieldsites, New Methods: New Ethnographic Opportunities.” The Handbook of Emergent Technologies in Social Research. Sharlene Nagy Hesse-Biber (ed.) içinde. Oxford, New York: Oxford University Press. 180-198.
• Scaramuzzino, Gabriella (2012). “Ethnography on the Internet -an overview.” Pondering on methods: A variety of methodological concerns. Katarina Jacobsson ve Katarina Sjöberg (der.) içinde. Lund: Faculty of Social Sciences, Lund University. 41-54.
• Skinner, Jonathan (2008). “At the Electronic Evergreen: a computer-mediated ethnography of a newsgroup from Montserrat and afar.” Electronic Tribes: The Virtual Worlds of Geeks, Gamers, Shamans, and Scammers. Tyrone Adams ve Stephen Smith (ed.) içinde. University of Texas Press. 124-140.
• Spradley, J. Phillip (1980). Participant Observation. New York: Holt, Rinehart and Winston.
• Şahin, İlkay (2013). Online Alevi Topluluklar- Ritüel Desenli Bir Gruptan Mit Desenli Bir İnanç Topluluğuna. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Şahin, İlkay (2019). “Ritüelden İnanca Sembolik Bir Yapılanma: Online Alevi Topluluklar.” Medya ve Din Araştırmaları Dergisi (MEDİAD), 2(1): 7-28.
• Şahin Malkoç, Nevin (2012). “Oturduğu Yerden Antropoloji: DORYO’larda Siberetnografiyi Düşünmek.” Folklor/Edebiyat, 18(72): 153-162.
• Turner, Fred (2005). “Where the Counterculture Met the New Economy: The WELL and the Origins of Virtual Community.” Technology and Culture, 46(3): 485-512.
• Ward, Katie J. (1999). “Cyber-ethnography and the Emergence of the Virtually New Community.” Journal of Information Technology, 14(1), 95–105. https://doi.org/10.1080/026839699344773
• Westin, A. Furman (1967). Privacy and Freedom. New York: Atheneum.
• Whitehead, T. Larry (2004). “What Is Ethnography? Methodological, Ontological, and Epistemological Attributes.” Ethnographically Informed Community and Cultural Assessment Research Systems (Eiccars) Working Paper Series. University of Maryland, CuSAG.
• Yanıklar, Cengiz (2014). “Sanal Topluluklar ve Geleneksel Topluluklar Arasındaki Farklılıkların Sosyolojik Bir Analizi.” Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 17(1): 159-190.