VEGÊRANA WELATPERWERÎYÊ Û FÊHMA ZIMAN DI HELBESTA ŞIKOYÊ HESEN DE

Yıl 2019, Sayı: 1, 61 - 69, 29.11.2019

Ahmet Seyari

Öz

Şikoyê Hesen, kurdekî êzîdî û yek ji helbestvanên
qonaxa Kafqasyayê ye. Bi navê “Qalçîçek”, “Tembûra Kurda”, “Meremê Dilê Kurd”
sê berhemên wî yên helbestan hene. Di gelek helbestên Şikoyê Hesen de
welatperwerî derdikeve pêş û helbestvan hest û nêrînên xwe yên di vî warî de bi
vegêranekê di nav helbestên xwe de hunandine. Herwiha fêhm û hişmendîya ziman
jî bûye temayeke sereke di helbestên Şiko de. Mijara vê xebatê vegêrana
welatperwerîyê û fêhma ziman di helbesta Şikoyê Hesen de ye. Pêşî derbarê
jîyana Şikoyê Hesen de agahî hatine dayîn û navên berhemên wî yên ku heta niha
hatine weşandin, hatine nivîsandin. Herwiha di helbestên Şikoyê Hesen
de vegêranên ku hest û vegotinên welatperwerîyê di wan de derdikevin pêş, hatine tesbîtkirin û şîrovekirin.
Piştre helbestên Şikoyê Hesen ku di wan de fêhm û hişmendîya ziman derketiye pêş hatine tesbîtkirin û şîrovekirin. Ev xebat li
ser du berhemên Şikoyê Hesen hatiye kirin. Yek jê berhema bi navê “Tembûra
Kurda”, ya din a bi navê “Payîz û Ba” ye.           

Anahtar Kelimeler

Şikoyê Hesen, helbest, vegêrana welatperwerîyê

Kaynakça

• Akboğa, Hasan (2014). “Helbesta Zimanê Kurdî û Helbestvanekî winda: Dr. Şikoyê Hesen. Kovara Nûbiharê, 126, 89-91.
• Hassanpour, Amir (1997). Kürdistan’da Dil ve Milliyetçilik 1918-1985. İstanbol: Avesta.
• Hesen, Şikoyê (1971). Meremê Dilê Kurd. Nesîreta. Yerevan: Hayestan.
• Hesen, Şikoyê (2008). Payîz û Ba. (Berv.Tosinê Reşîd). Stenbol: Avesta.
• Hesen, Şikoyê (1965). Tembûra Kurdan. Êrîvan: Neşîrata Hayastan.
• Sebrî, Osman (1998). Li Gornistanek Amedê. Hawar, 21, 2. (Amd. Hawar, c.1., Nûdem, Stockholm, , r.441.
• Sümer, Mehmet (2010). Turgut Uyar Şiirinde Anlatımcı. Teza Lîsansa Bilind, İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Alan, Remezan (2015). Destpêk ji bo Zanista Edebîyata Modern. Stenbol: Peywend.
• Ergün, Zülküf (2017). Nerît û Helbest Nerîta Neteweyî di helbesta Nû ya Kurdî de (1880-1970). İstanbul:Nûbihar.
• Boyîk, Eskerê (2012). Çanda Kurdên Sovyetê. Diyarbakır: Deng.
• Ekinci, Yunus (2017). “Bolşevik İhtilâlinin Ortaya Çıkması Ve Sebepleri”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi The Journal of International Social Sciences Cilt: 27, Sayı: 1, Sayfa: 265-275.
• Onen, Ronayî (2018). Ziman û Netewesazî. (Wer.Şehmus Kurt). İstabul: Peywend.
• Alan, Remezan (2013). Bendname Li Ser Ruhê Edebiyatekê. Stenbol: Peywend.
• Dodkî, Tuwanê (2016.01.02). “Mîrê nenas ê Helbesta Kurdî Şikoyê Hesen”. Basnnews. Malper: http://www.basnews.com/index.php/kr/news/251361 (Pêgihîn: 20.10.2018).